JAK ODPOWIADAĆ Z POLSKIEGO

Strój szlachecki na podstawie Pana Tadeusza

Strój szlachecki na podstawie Pana Tadeusza Po męsku Chcąc przywdziać ubiór galowy, Sędzia czy Podkomorzy na białą koszulę wkładał żupan. Była to długa suknia męska z wąskimi rękawami zapinana na rząd gęsto umieszczonych haftek lub guziczków. Swoim krojem przypominała księżowską sutannę, lecz była nieco krótsza i wykonana z barwnych tkanin. Na żupan wdziewano długi, sięgający za kolano kontusz w kontrastowym kolorze. Ozdobą tej szaty były wyloty – rozcięte, swobodnie zwisające rękawy. Jedynie młodzi chłopcy

Wymień najważniejsze ugrupowania poetyckie XX-lecia międzywojennego.

Wymień i krótko omów najważniejsze ugrupowania poetyckie XX-lecia międzywojennego. Skamander Miejsce: Warszawa Czasopisma: Pro arte et studio, Skamander Przedstawiciele: Julian Tuwim, Antoni Słonimski, Jan Lechoń, Jarosław Iwaszkiewicz, Kazimierz Wierzyński (wielka piątka Skamandra) Główne założenia: bezprogramowość, potoczny język, odrzucenie tematów narodowych, afirmacja życia Awangarda Krakowska Miejsce: Kraków Czasopismo: Zwrotnica Przedstawiciele: Tadeusz Peiper, Julian Przyboś, Jan Brzękowski, Jalu Kurek Główne założenia: dostosowanie sztuki do cywilizacji; 3 x M, czyli miasto, masa, maszyna;

Przed klasówką z dwudziestolecia

Czym było „Przedmieście”? Była to grupa literacka, działająca w późnym międzywojniu, bo już w latach 1933-37, w Warszawie i we Lwowie. Wśród założycieli: Helena Boguszewska, Gustaw Morcinek. Do grupy należała Zofia Nałkowska oraz Bruno Schulz, Adolf Rudnicki, Halina Krahelska, Józef Łobodowski. Ważne jest także to. że pisarze „Przedmieścia” preferowali realizm oraz naturalizm prozy – dążyli do maksymalnego autentyzmu w przedstawianiu rzeczywistości, co w konsekwencji prowadziło też do wyboru i rozpopularyzowania

Moja piosnka (II) Norwida – pytania i odpowiedzi

Jaka zasada rządzi budową wiersza? Zwróć uwagę na zapis poszczególnych strof, ich początkowe słowa oraz ostatnie wersy. Można zauważyć dużą powtarzalność w budowie wiersza: trzy pierwsze strofy zaczynają się od słów „do kraju tego”, w czwartej strofie i w ostatniej powtarza się na początku sformułowanie: „tęskno mi”. Każdą strofę kończy wers „tęskno mi, Panie”, powtarzający się refren (w końcu to „piosnka”). Czy dostrzegasz tu jakieś cechy pieśniowości czy muzyczności? Cechy

Sonety krymskie – Adam Mickiewicz

Sonety krymskie Mickiewicz Sonety krymskie – to swoisty poetycki pamiętnik z podróży, jaką Adam Mickiewicz odbył w 1825 roku. Osiemnaście utworów cyklu to wspaniałe opisy przyrody i zapis przeżyć poety – zachwyconego pięknem przyrody i tęskniącego za ojczyzną wygnańca. Sonety Krymskie należy traktować jako cykl – łączy je tematyka i osoba bohatera lirycznego. Jest nim romantyk, obserwator świata, nie zawsze wypowiada się jako podmiot liryczny, to samotny Pielgrzym, podróżnik, wędrowiec

Dziady część III jako wzór dramatu romantycznego

Dziady cz. III Mickiewicza, określana także jako Dziady drezdeńskie, powstała wiosną 1832 r. w Dreźnie. Zaskakujący może wydawać się fakt, że w utworze pisanym bezpośrednio po klęsce powstania listopadowego Mickiewicz zajmuje się innymi wydarzeniami niż ten na­rodowy zryw – powraca do procesu filomatów i filaretów, który odbywał się w Wilnie w latach 1823–1824. W kontekście losów poety jest to jednak zrozumiałe. Mickiewicz nie wziął udziału w powstaniu i wielu miało mu to za złe. W Dziadach cz.III autor

Co oznacza określenie preromantyzm?

Nadejście romantyzmu poprzedził okres zwiastujący agonię oświeceniowego światopoglądu i klasycystycznej koncepcji sztuki zwany preromantyzmem. W drugiej połowie XVIII wieku i na początku wieku XIX pojawiło się wiele teoretycznych rozpraw odrzucających sztywne reguły klasycystyczne i uznających za główną wartość utworu jego oryginalność, a za najistotniejsze cechy twórcy natchnienie, wyobraźnię i geniusz. Wzrosło zainteresowanie sztuką średniowieczną i twórczością Szekspira. Odrzucono autorytet antyku i po wzorce poetyckie zaczęto sięgać do poezji narodowej. Problematyka literatury preromantycznej dotyczyła głównie sfery ludzkich emocji i nastrojów.

Filozofia antyku

Filozofia antyku O co chodzi filozofom? Filozofia – oznacza umiłowanie, poszukiwanie mądrości. Tak jak medycyna jest nauką o leczeniu ciała, matematyka o liczbach – filozofia chce od wieków stworzyć i podarować ludziom swoisty poradnik JAK BYĆ SZCZĘŚLIWYM? Filozof – to miłośnik mądrości, który szuka odpowiedzi na najistotniejsze pytania: Skąd wziął się świat i istnienie? Jaki jest sens ludzkiego życia? Co to znaczy dobro? Czym jest szczęście, jak je osiągnąć? Jak poznać

Pieśń o Rolandzie – pytania i odpowiedzi

Pieśń o Rolandzie Co to są chansons de geste? Ten tajemniczy zwrot wymawiamy równie pięknie, jak piszemy: [szansą de żest]. Dosłownie tłumacząc, były to pieśni o czynach bohaterskich. Bohaterowie tych utworów to postacie historyczne i legendarne, a wydarzenia historyczne przeplatają się z elementami fantazji. Odnaleźć można wątki baśniowe: czarownice, olbrzymy, złe karły i potwory, które rycerz umiał zawsze pokonać. Pieśni o czynach były jednym z najpopularniejszych gatunków epickich w średniowieczu. Układali je średniowieczni muzycy i wędrowni śpiewacy. Niemal każdy

Powroty do tradycji w poezji współczesnej

Powroty do tradycji w poezji współczesnej. Najpierw – wyjaśnimy pojęcia. Tradycja – obyczaje, zasady postępowania, wartości. Słowem to, co przechodzi z pokolenia na pokolenie i tworzy narodową świadomość. Warto przywołać słowa T. S. Eliota: „Tradycja to bezczasowa teraźniejszość kultury, w której Szekspir, Dante i współczesny poeta mogą toczyć ciągle aktualny dialog”. Sięgają do jej skarbca klasycy. Stąd klasycyzm – termin (od słowa classicus – wzorowy, doskonały), którym określamy twórczość mistrzów

Jakie gatunki literackie przejęła epoka średniowiecza ze starożytności, a jakie nowe wytworzyła?

Do gatunków starożytnych przejętych przez średniowiecze należą: carmina (pieśni) tragedia komedia historia satyra Do gatunków nowych zaliczymy m.in.: żywoty świętych dramaty religijne: misteria, dramat liturgiczny i moralitet Szczególnie ciekawym gatunkiem wytworzonym w średniowieczu był moralitet – sztuka dydaktyczna. Jej słynnym bohaterem był Everyman, czyli Człowiek-Każdy, ktoś, kto symbolizował każdą istotę ludzką. Everyman spotykał na swojej drodze alegorie – uosobione cnoty lub grzechy, np. Czystość, Męstwo, Chciwość. Cnoty te roztrząsały abstrakcyjne kwestie moralne,

Skąd się wzięła nazwa liryka i co oznacza?

Liryka to nazwa jednego z trzech rodzajów literackich (obok epiki i dramatu). Zawiera zasób utworów lirycznych, czyli liryków i innych gatunków, które w formie wierszowanej wyrażają uczucia, a nie opis. W starożytnej Grecji epoka liryki przypada na VII i VI w p.n.e. Wówczas liryka była zaliczana do muzyki i z muzyką była związana. Nazwa natomiast pochodzi od liry – instrumentu strunowego, popularnego w Grecji. Poezja liryczna wywodzi się bowiem z muzyki wykonywanej na lirze. Twórcy greckiej liryki Safona VII/VI w. p.n.e.

Znaczenie antyku dla potomnych

Literatura i sztuka antyku, obok Biblii, jest drugim, ogromnie ważnym źródłem późniejszej twórczości artystów całej Europy. Nawiązywano do kultury starożytności w różny sposób. Po pierwsze czerpano z zasobu motywów, wątków, symboli zawartych w mitach, eposie, tragedii i poezji. Do antyku nawiązywali twórcy renesansowi, jak np. Jan Kochanowski, twórcy oświeceniowi, np. Ignacy Krasicki, a także dziewiętnasto- i dwudziestowieczni prozaicy, np. Stefan Żeromski. Twórcy współcześni odwołują się do mitów, do postaci mitycznych, autorów antycznych,

Jak odczytywać średniowieczną sztukę?

Nieocenionym źródłem wiedzy o średniowieczu jest sztuka tego okresu. Trzeba pamiętać, że zdecydowana większość ludzi tej epoki była analfabetami. Dzieła sztuki pełniły dodatkową funkcję Pisma Świętego dla ubogich (Biblii pauperum) – nauczały prawd wiary, opowiadały historie biblijne i losy świętych. Sztuka tej epoki chciała być użyteczna, tzn. przemawiać do prostego człowieka. Mnich Teofil z XI w. pisał w swym dziele o sztuce: „Jeśli dusza wiernego ujrzy w rysach obraz męki pańskiej, zostaje boleścią przejęta; jeśli widzi,

Cechy stylu romantycznego

Teksty określonej epoki rozpoznajemy nie tylko dzięki typowym dla niej motywom i tematom, lecz także przez elementy językowe. Analizując słownictwo tekstów romantycznych czy powtarzające się w nich środki stylistyczne, czytelnik przede wszystkim dostrzeże i tutaj bunt przeciwko klasycyzmowi. Rygorystyczne zasady poprzedniej epoki – jasność, prostota, harmonia – nakazywały na przykład unikanie języka potocznego, ale także „wyrazów dawnych, zarzuconych, prowincjonalnych, cudzoziemskich i niepowszechnie znanych”, jak pisał Kazimierz Brodziński. Romantycy wszystko to wprowadzą do swoich dzieł

Zinterpretuj tytuł powieści Ludzie bezdomni

Zinterpretuj tytuł powieści Ludzie bezdomni. Tytułową bezdomność interpretować można na dwa sposoby. Po pierwsze – dosłownie. Wówczas dotyczyłaby ona ludzi ubogich, nędzarzy – paryskich kloszardów, warszawskich biedaków z Krochmalnej, chłopów z podcisowskich Mękarzyc. To ludzie albo dosłownie bezdomni, albo tak ubodzy, że bezdomności bliscy. Określani bywają mianem bohatera zbiorowego powieści – naturalistyczne i ekspresjonistyczne opisy ich nędzy i niewolniczej pracy zajmują tu sporo miejsca. Po drugie – przenośnie. Bezdomność możemy

Reformatorska myśl polskich publicystów epoki oświecenia

Czym jest publicystyka i czemu akurat w oświeceniu nastąpił jej rozwój? Publicystyką określa się piśmiennictwo poświęcone aktualnym zdarzeniom i problemom, rozmaite traktaty, ulotki, artykuły w pismach, anonimy. Wydarzenia polityczne, takie jak Sejm Wielki, bardzo sprzyjają twórczości tego typu, walka o reformy – tym bardziej. Dodajmy do tego fakt, że w czasie oświecenia rozwinęło się czasopiśmiennictwo – a zatem istnieje prasa i jest gdzie swoje poglądy drukować. Jasne więc, że to

Jak interpretować tytułowy motyw powieści Dostojewskiego Zbrodnia i kara?

Na pozór sytuacja jest oczywista: mamy zbrodnię – zabójstwo lichwiarki i jej siostry, mamy też karę – osiem lat katorgi na Syberii dla Raskolnikowa. Wszystko proste, jak w powieściach sensacyjno-kryminalnych. Dokładniejsza analiza Zbrodni i kary każe się jednak zastanowić nad pojęciami zawartymi w tytule. Nie są one jednoznaczne! Świat Dostojewskiego ma charakter manichejski, co znaczy, że ścierają się w nim współistniejące siły dobra i zła. To właśnie spostrzeżenie można uczynić kluczem do interpretacji

Hamatria, czyli wina tragiczna to nie tylko konflikt dwóch równorzędnych racji, to pewna szczególna sytuacja egzystencjalna. Wyjaśnij to pojęcie na wybranych przykładach z literatury antycznej.

Hamatria, czyli wina tragiczna to nie tylko konflikt dwóch równorzędnych racji, to pewna szczególna sytuacja egzystencjalna. Wyjaśnij to pojęcie na wybranych przykładach z literatury antycznej. Słowo „hamatria” pochodzi z języka greckiego i znaczy tyle, co błąd, przewinienie, grzech. Funkcjonuje ono jako termin teoretycznoliteracki (zajrzyj do Podręcznego słownika terminów literackich pod red. J. Sławińskiego!) i określa fałszywe rozumienie przez bohatera literackiego sensu jego sytuacji życiowej. Skutkiem błędnej oceny własnego położenia są

Wygląd teatru greckiego

Jak wyglądał teatr grecki? Grecy bardzo cenili teatr, a festiwale teatralne były ważnym elementem ich kultury. Ciepły klimat Grecji pozwalał na to, by spektakle teatralne odbywały się na powietrzu. Stąd wzięła się nazwa amfiteatr. Teatry greckie miały specyficzną budowę, dzięki której widownia mogła pomieścić wiele osób, a głos aktorów był dobrze słyszalny. Tej funkcji – rezonatora dźwięku służyły również specjalne, noszone przez aktorów, maski. Oczywiście, aktorami mogli być tylko mężczyźni. Środek teatru