Cwiczenia w pisaniu
„Są wszelako w księdze żywota i wiedzy ustępy takie, dla których formuł stylu nie ma i to właśnie sztuka jest niemała oddać je i zbliżyć takimi jakie są.” Odnieś słowa C.K. Norwida do twórczości wojennej. 1. „Nie wiem czy przeżyjemy, ale chciałbym, abyśmy kiedyś umieli nazywać rzeczy ich właściwym imieniem, jak czynią to ludzie odważni”. Są to słowa Tadeusza Borowskiego. Podobnie jak wielu innym przyszło mu żyć w okresie II wojny światowej. Dla nas być
Historia – niszczy? ocala? buduje? – uzasadnij wypowiedź, odwołując się do literatury wojny i okupacji. Wszyscy jesteśmy pionkami w ręku Boga przesuwanymi beznamiętnie po szachownicy historii. Bóstwo owo, pogrążone w jakiejś ponurej zadumie, niedbałymi ruchami przemieszcza nas z pola białego na czarne, potem odwrotnie, znowu… Znudzone nieprzespaną wiecznością, męczy siebie i nas. Wydaje mi się, że okres drugiej wojny światowej porozmawiał ludzi po wszystkich osiągalnych czarnych kwadracikach, naród polski zaś, niepazerny wobec otaczających go
„Parę prostych zasad” Josepha Conrada: honor, heroizm, wierność, obowiązek, pomoc bliźnim – powinno stanowić cudowną receptę na prawe życie, rozwiązanie ludzkich problemów. W czasach kryzysu wartości, w XX wieku? Tak, zwłaszcza w dobie zagrożenia wartości, Są istotą heroicznego humanizmu, który każe być wiernym sobie bez względu na okoliczności. Podpiszą się pod tym Camus i Saint Exupéry, Herbert i Miłosz, choć być może Bryll dorzuci grosz ironii. Jeśli bowiem recepta na szczęście jest tak prosta –
Przykład z ręką na sercu Z ręką na sercu mówię ci, że Agnieszka nie brała udziału w tej kradzieży. oddać komuś serce Izolda oddała serce Tristanowi. iść za głosem serca Pomimo sprzeciwu ze strony rodziny Juliusz Słowacki poszedł za głosem serca i pozostał wierny swojemu powołaniu poety. Komentarz To bardzo proste zadanie. Takie na rozkręcenie. Sprawdza Twoją wiedzę w zakresie podstawowej terminologii służącej do opisu języka. Sprawdza też, czy potrafisz poprawnie posługiwać się
Przykład Doskonałość to ideał, wzór do którego powinno się dążyć. Można mówić o doskonałym warsztacie poetyckim czy pisarskim – doskonałym, czyli dopracowanym pod każdym względem; takim, któremu nie można nic zarzucić. Komentarz Możliwości odpowiedzi na to pytanie jest bardzo wiele. Możesz zastanowić się, czy warto dążyć do doskonałości za wszelką cenę i czy zawsze jest ona osiągalna. Być może warto także zastanowić się, dlaczego perfekcjoniści – czyli ludzi dążący do doskonałości w danej
Jeżeli masz z tym trudności, zajrzyj do słownika wyrazów bliskoznacznych. Przykład ogólny – generalny, nieokreślony, niekonkretny wstępny – początkowy, inicjalny, rozpoczynający życiorys – biografia, biogram, curriculum vitae świat – glob, kula ziemska, ziemia opisywać – odtwarzać, przedstawiać, spisywać Komentarz Tego typu ćwiczenie będzie szczególne przydatne przy zadaniu sprawdzającym rozumienie tekstu. Rozwija bowiem umiejętność zastępowania własnymi słowami wyrazów i wyrażeń użytych w tekście źródłowym. Dzięki stosowaniu synonimów możesz ich uniknąć. Nie należy zapominać, że
Przykład: Zachowanie Jana było zupełnie irracjonalne. Mimo że nic im nie groziło, ogarnął ich irracjonalny strach. Podczas podejmowania decyzji kierował się zupełnie irracjonalnymi powodami. Komentarz Znajomość wyrazów obcego pochodzenia jest bardzo ważna podczas lektury tekstu maturalnego. Równie istotna jest umiejętność posługiwania się nimi podczas pisania. Prawidłowe ich stosowanie na pewno sprawi, że dostaniesz więcej punktów za język. Szczególnie, jeśli będą to wyrazy mało znane i rzadko stosowane. Pamiętaj jednak, żeby nie
Człowiek zadziwia. Bywa nikczemny. Bywa tak wzniosły, że aż „ponadludzki”. Czytając literaturę polską i obcą, poznałam różne oblicza człowieczeństwa. Przyznam, że niektóre postawy mnie zadziwiły, inne sprawiły mi trudności w rozszyfrowaniu: czy to człowiek godny miana człowieka, czy nie… Na przykład… „Uczę się Ciebie, człowieku” (Jerzy Liebert) – czego dowiedziałeś się o człowieku, czytając lektury? Nie można przewidzieć ludzkich reakcji, z góry określić do czego zdolny będzie ten człowiek. Czy Jim z powieści
O wartościach etycznych, czyli moralności „Parę prostych zasad” Josepha Conrada: honor, heroizm, wierność, obowiązek, pomoc bliźnim – powinny stanowić cudowną receptę na prawe życie, rozwiązanie ludzkich problemów. W czasach kryzysu wartości, w XX wieku? Tak, zwłaszcza w dobie zagrożenia wartości,. Są istotą heroicznego humanizmu, który każe być wiernym sobie bez względu na okoliczności. Podpiszą się pod tym Camus i Saint Exupéry, Herbert i Miłosz, choć być może Bryll dorzuci grosz
Andrzej Morsztyn Nowe słońce Gdym blisko ciebie, o mój niepokoju, Pałam i ciało w zbytnim tleje znoju. Jak się oddalisz, marznę i z ochłody Zmarzły krwie w żyłach wścinają się lody. Mogą cię tedy nazwać słońcem za to, Że mi przynosisz i zimę i lato. Jakim środkiem stylistycznym (i w jakim celu) posłużył się Andrezj Morsztyn w wierszu Nowe słońce? Odpowiedź: Autor posłużył się hiperbolizacją. Tym sposobem wyolbrzymił i spotęgował swe uczucia do ukochanej, w celu wzmocnienia zabarwienia emocjonalnego.
Gustaw Flaubert, Pani Bovary (…) W istocie, obejrzała się wokół siebie, powoli, jak ktoś zbudzony ze snu; potem głosem wyraźnym poprosiła o lusterko i trwała tak przez chwilę pochylona nad nim, aż póki wielkie łzy nie spłynęły jej z oczu. Wtedy odrzuciła głowę w tył i z westchnieniem opadła na poduszkę. Pierś jej zaczęła dyszeć szybko. Język cały wysunął się z ust; oczy, przewrócone, bladły jak dwie dogasające lampy i zdawała się już nieżywa, gdyby nie boki wstrząsane gwałtownym
Miłość Nie widziałam cię już od miesiąca. (1) I nic. Jestem może bledsza, (2) trochę śpiąca, trochę bardziej milcząca, lecz widać można żyć bez powietrza. (1) Apostrofa, rodzaj poetyckiego listu (2) O sobie, czyli pierwszoosobowa liryka wyznania. Odpowiedź: Podmiotem lirycznego utworu jest kobieta rozpamiętująca rozstanie z ukochanym. Od czasu ich ostatniego spotkania minął miesiąc. Kobieta analizuje, jakie zmiany dokonały się w niej w tym czasie. Ze zdziwieniem uświadamia sobie, że są one… niewielkie – stała
Jerzy Andrzejewski, Bramy raju Na czas powszechnej spowiedzi zaprzestano wszelkich pieśni, miał się właśnie ku końcowi trzeci dzień powszechnej spowiedzi i wciąż szli ogromnymi lasami kraju Vendôme, szli bez pieśni i bez dzwonienia w dzwonki, w ciasno stłoczonej gromadzie, tylko monotonny szelest paru tysięcy nóg było słychać, czasem skrzypienie wozów, które zamykały pochód dzieci wioząc te, które zasłabły z wyczerpania lub miały nogi zbyt dotkliwie poranione, aby móc iść pieszo, droga wśród starej puszczy zdawała
Przeczytaj liryk Adama Mickiewicza Polały się łzy… Polały się łzy me czyste, rzęsiste, Na me dzieciństwo sielskie, anielskie, Na moją młodość górną i durną, Na mój wiek męski, wiek klęski; Polały się łzy me czyste, rzęsiste. Dokończ zdania: 1. Wiersz jest… 2. W wierszu… 3. Słowa wiersza wyrażają… Możesz posłużyć się sformułowaniami: opis poetycki, wyznanie poetyckie, bezpośrednie wyznanie myśl autora, przesłanie autorskie, refleksja Przykład: Wiersz jest bezpośrednim wyznaniem autora spowodowanym zadumą nad
Tadeusz Borowski, U nas w Auschwitzu… A tu patrz: najpierw jedna wiejska stodoła pomalowana na biało i – duszą w niej ludzi. Potem cztery większe budynki – dwadzieścia tysięcy jak nic. Bez czarów, bez trucizn, bez hipnozy. Paru ludzi kierujących ruchem, żeby tłoku nie było, i ludzie płyną jak woda z kranu za odkręceniem kurka. Dzieje się to wśród anemicznych drzew zadymionego lasku. Zwykłe ciężarowe samochody podwożą ludzi, wracają jak na taśmie i znów podwożą. Co możesz
Władysław Broniewski Ballady i romanse „Słuchaj, dzieweczko! Ona nie słucha… To dzień biały, to miasteczko…” Nie ma miasteczka, nie ma żywego ducha, Po gruzach biega naga, ruda Ryfka, Trzynastoletnie dziecko. To pierwsza strofa znanego wiersza Władysława Broniewskiego Ballady i romanse. Do jakiego utworu odwołuje się poeta? Jak nazwiesz takie odwołanie? Odpowiedź Władysław Broniewski przywołuje, oczywiście, balladę Romantyczność Adama Mickiewicza. Poeta posługuje się tu parafrazą literacką. Komentarz Parafraza literacka jest przeróbką, modyfikacją jakiegoś utworu.
Bolesław Prus, Lalka (fragment) Podano sandacza, którego Wokulski zaatakował nożem i widelcem. Panna Florentyna o mało nie zemdlała, panna Izabela spojrzała na sąsiada z pobłażliwą litością, a pan Tomasz… zaczął także jeść sandacza nożem i widelcem. „Jacyście wy głupi” – pomyślał Wokulski czując, że budzi się w nim coś, niby pogarda dla tego towarzystwa. Na domiar odezwała się panna Izabela, zresztą bez cienia złośliwości: – Musi mnie papa kiedy nauczyć, jak się jada ryby nożem. Wokulskiemu
Odpowiedź Choć filozofia nie jest nauką „praktyczną” i bezpośrednio nie służy postępowi technicznemu czy innym praktycznym dziedzinom, to jednak jest lepsza od nich, ponieważ odnosi się do duchowej sfery człowieka i próbuje odpowiedzieć na podstawowe pytania związane z jego egzystencją. Komentarz To pytanie o interpretację cytatu, więc masz pełne prawo do swojej własnej interpretacji. Pamiętaj jednak, że każda interpretacja, zarówno krótkiego zdania, jak i obszernego utworu, musi być oparta na przesłankach wynikających z tekstu.
Zadanie 30 Wisława Szymborska Recenzja z nie napisanego wiersza W pierwszych słowach utworu Autorka stwierdza, że Ziemia jest mała, Niebo natomiast duże do przesady, A gwiazd, cytuję, „więcej w nim niż trzeba”. (…) Autorkę gnębi myśl o życiu trawionym tak lekko, Jakby go było w zapasie bez dna. O wojnach, które – jej przekornym zdaniem – Przegrywane są zawsze po obydwu stronach. O „państwowieniu się” (sic!) ludzi nad ludźmi. Przez utwór prześwituje intencja moralna.
Odpowiedź Wariant 1. – rozpoczynam od ogólnych refleksji na temat miłości. Wariant 2. – zaczynam od odwołania się do słynnej mowy Oscara Wilde’a O miłości, co nie śmie wymówić swojego imienia (lub Hymnu do miłości św. Pawła z Tarsu). Wariant 3. – we wstępie podaję własny lub zaobserwowany przykład niecodziennej realizacji tego uczucia. Komentarz To bardzo przydatne ćwiczenie – kształci styl i pomysłowość. Możliwości jest zawsze kilka. Spróbuj dopisać jeszcze trzy. Spróbuj dokończyć
