Cwiczenia w pisaniu
„Są wszelako w księdze żywota i wiedzy ustępy takie, dla których formuł stylu nie ma i to właśnie sztuka jest niemała oddać je i zbliżyć takimi jakie są.” Odnieś słowa C.K. Norwida do twórczości wojennej. 1. „Nie wiem czy przeżyjemy, ale chciałbym, abyśmy kiedyś umieli nazywać rzeczy ich właściwym imieniem, jak czynią to ludzie odważni”. Są to słowa Tadeusza Borowskiego. Podobnie jak wielu innym przyszło mu żyć w okresie II wojny światowej. Dla nas być
Historia – niszczy? ocala? buduje? – uzasadnij wypowiedź, odwołując się do literatury wojny i okupacji. Wszyscy jesteśmy pionkami w ręku Boga przesuwanymi beznamiętnie po szachownicy historii. Bóstwo owo, pogrążone w jakiejś ponurej zadumie, niedbałymi ruchami przemieszcza nas z pola białego na czarne, potem odwrotnie, znowu… Znudzone nieprzespaną wiecznością, męczy siebie i nas. Wydaje mi się, że okres drugiej wojny światowej porozmawiał ludzi po wszystkich osiągalnych czarnych kwadracikach, naród polski zaś, niepazerny wobec otaczających go
„Parę prostych zasad” Josepha Conrada: honor, heroizm, wierność, obowiązek, pomoc bliźnim – powinno stanowić cudowną receptę na prawe życie, rozwiązanie ludzkich problemów. W czasach kryzysu wartości, w XX wieku? Tak, zwłaszcza w dobie zagrożenia wartości, Są istotą heroicznego humanizmu, który każe być wiernym sobie bez względu na okoliczności. Podpiszą się pod tym Camus i Saint Exupéry, Herbert i Miłosz, choć być może Bryll dorzuci grosz ironii. Jeśli bowiem recepta na szczęście jest tak prosta –
Przykład z ręką na sercu Z ręką na sercu mówię ci, że Agnieszka nie brała udziału w tej kradzieży. oddać komuś serce Izolda oddała serce Tristanowi. iść za głosem serca Pomimo sprzeciwu ze strony rodziny Juliusz Słowacki poszedł za głosem serca i pozostał wierny swojemu powołaniu poety. Komentarz To bardzo proste zadanie. Takie na rozkręcenie. Sprawdza Twoją wiedzę w zakresie podstawowej terminologii służącej do opisu języka. Sprawdza też, czy potrafisz poprawnie posługiwać się
Przykład Doskonałość to ideał, wzór do którego powinno się dążyć. Można mówić o doskonałym warsztacie poetyckim czy pisarskim – doskonałym, czyli dopracowanym pod każdym względem; takim, któremu nie można nic zarzucić. Komentarz Możliwości odpowiedzi na to pytanie jest bardzo wiele. Możesz zastanowić się, czy warto dążyć do doskonałości za wszelką cenę i czy zawsze jest ona osiągalna. Być może warto także zastanowić się, dlaczego perfekcjoniści – czyli ludzi dążący do doskonałości w danej
Jeżeli masz z tym trudności, zajrzyj do słownika wyrazów bliskoznacznych. Przykład ogólny – generalny, nieokreślony, niekonkretny wstępny – początkowy, inicjalny, rozpoczynający życiorys – biografia, biogram, curriculum vitae świat – glob, kula ziemska, ziemia opisywać – odtwarzać, przedstawiać, spisywać Komentarz Tego typu ćwiczenie będzie szczególne przydatne przy zadaniu sprawdzającym rozumienie tekstu. Rozwija bowiem umiejętność zastępowania własnymi słowami wyrazów i wyrażeń użytych w tekście źródłowym. Dzięki stosowaniu synonimów możesz ich uniknąć. Nie należy zapominać, że
Przykład: Zachowanie Jana było zupełnie irracjonalne. Mimo że nic im nie groziło, ogarnął ich irracjonalny strach. Podczas podejmowania decyzji kierował się zupełnie irracjonalnymi powodami. Komentarz Znajomość wyrazów obcego pochodzenia jest bardzo ważna podczas lektury tekstu maturalnego. Równie istotna jest umiejętność posługiwania się nimi podczas pisania. Prawidłowe ich stosowanie na pewno sprawi, że dostaniesz więcej punktów za język. Szczególnie, jeśli będą to wyrazy mało znane i rzadko stosowane. Pamiętaj jednak, żeby nie
Człowiek zadziwia. Bywa nikczemny. Bywa tak wzniosły, że aż „ponadludzki”. Czytając literaturę polską i obcą, poznałam różne oblicza człowieczeństwa. Przyznam, że niektóre postawy mnie zadziwiły, inne sprawiły mi trudności w rozszyfrowaniu: czy to człowiek godny miana człowieka, czy nie… Na przykład… „Uczę się Ciebie, człowieku” (Jerzy Liebert) – czego dowiedziałeś się o człowieku, czytając lektury? Nie można przewidzieć ludzkich reakcji, z góry określić do czego zdolny będzie ten człowiek. Czy Jim z powieści
O wartościach etycznych, czyli moralności „Parę prostych zasad” Josepha Conrada: honor, heroizm, wierność, obowiązek, pomoc bliźnim – powinny stanowić cudowną receptę na prawe życie, rozwiązanie ludzkich problemów. W czasach kryzysu wartości, w XX wieku? Tak, zwłaszcza w dobie zagrożenia wartości,. Są istotą heroicznego humanizmu, który każe być wiernym sobie bez względu na okoliczności. Podpiszą się pod tym Camus i Saint Exupéry, Herbert i Miłosz, choć być może Bryll dorzuci grosz
List Hanusi Kochany Jerzy mój! Pisę tu stela ten list do tobie, a pisęcy płacę. Świat mię calućki nic nie uwesela, kie w lesie pasę, hnet krowy potracę, bo syćko myślę, kielo nas ozdziela kraju i cy cię tyz jesce zobacę? Kiebyś ty wiedział, jakoś mię zasmucił, mój złociusienki, to byś się haw wrócil Odpowiedź: Jest to tzw. liryka maski (roli). W tytule poeta zdradza, czyją maskę wkłada podmiot liryczny wiersza. Komentarz: Liryka
Zadanie 44 Tadeusz Różewicz Bana Siedzieliśmy w drwalce na torfie. Z dachu leciała srebrna deszczówka. Wbita w pień świeciła niebieskim ostrzem siekiera. Pachniało smołą i mokrym drzewem. Wyciągnąłem z kieszeni paczuszkę, rozwinąłem szorstki szary papier. Na papierze leżał banan. Banan ten kosztował trzydzieści groszy i nie odznaczał się specjalną urodą. Był blady, trochę przywiędły i zgnieciony. Złociste, wspaniałe banany, z którymi leżał za szybą wystawy, były dwa razy droższe od niego.
Zadanie 22 Wisława Szymborska Radość pisania Dokąd biegnie ta napisana sarna przez napisany las? Czy z napisanej wody pić, która jej pyszczek odbije jak kalka? Dlaczego łeb podnosi, czy coś słyszy? Na pożyczonych z prawdy czterech nóżkach wsparta spod moich palców uchem strzyże. Cisza – ten wyraz też szeleści po papierze i rozgarnia spowodowane słowem „las” gałęzie. (…) Na zawsze, jeśli każę, nic się tu nie stanie. Bez mojej woli nawet liść
Przykład: Uważam, że to stwierdzenie jest jedną z najgłębszych mądrości życiowych. W pełni się z nim zgadzam. Własne cierpienie pozwala dostrzec cierpienie innych ludzi, ich kłopoty i troski. Pomaga też samemu dorosnąć, dostrzec, że świat nie składa się tylko z dziecięcych radości, ale też z odpowiedzialności. Ponadto przeżycie bólu pozwala lepiej docenić uczucie szczęścia. Komentarz: To ćwiczenie daje Ci możliwość przedstawienia własnego stanowiska w danej sprawie. Najlepiej odpowiedz w zgodzie z tym, co sam uważasz. Staraj się mówić swoimi
Zadanie 34 Napisz notatkę: Jak rozumiesz określenie „dulszczyzna”? W jaki sposób to słowo trafiło do języka polskiego? Odpowiedź: Wyraz „dulszczyzna” pochodzi od nazwiska tytułowej bohaterki dramatu Gabrieli Zapolskiej Moralność pani Dulskiej. „Dulszczyzna” to określenie specyficznego, właściwego drobnomieszczaństwu sposobu bycia, charakteryzującego się obłudą moralną, pretensjonalnością i pozerstwem. Komentarz: Pytanie po części sprawdza Twoją wiedzę z zakresu historii literatury (i to jest ta łatwiejsza część), a po części sprawdza Twoją umiejętność wyjaśniania i tworzenia notatek. Zauważ, że
1. Zastąp słowa „autor” i „bohater” znanymi Ci synonimami. 2. „Uważam, że…” to często powtarzane sformułowanie. Jakich słów użyłbyś zamiennie? Odpowiedź 1. autor to: pisarz, twórca, prozaik, powieściopisarz (odpowiednio – dramaturg czy poeta), mistrz pióra bohatera możemy nazwać inaczej: postacią literacką, postacią wiodącą, główną personą utworu 2. myślę, sądzę, twierdzę, mniemam, że… jestem zdania, że… według mnie, moich poglądów, zapatrywań… Komentarz Bywa, że pisząc wypracowanie, posługujemy się w kółko tymi samymi wyrazami
Zbigniew Herbert, Brak węzła Klitajmestra otwiera okno, przegląda się w szybie, by włożyć swój nowy kapelusz. Agamemnon jest w przedpokoju, zapala papierosa, czeka na żonę. Do bramy wchodzi Agistos. Nie wie, że Agamemnon wczoraj w nocy wrócił. Spotykają się na schodach. Klitajmestra proponuje, aby pójść do teatru. Odtąd często będą chodzili razem. Elektra pracuje w spółdzielni. Orestes studiuje farmację. Wkrótce ożeni się ze swą nieostrożną koleżanką o bladej cerze i
Jerzy Szaniawski Most Akt pierwszy Obszerna izba w starym murowanym domu. Dom ten był niegdyś karczmą-zajazdem. Tu zbierali się podróżni. Mogli się ogrzać (wielki komin); mogli zjeść (dotychczas stoi lada i kredens – widać resztki szkła i porcelany); mogli w tym domu przenocować – (do pokojów gościnnych wchodzi się po wewnętrznych schodach na piętro). (…) Wieczór. Słychać wiatr i ulewny deszcz.Tomasz kreśli. Janek przygląda się pracy Tomasza z uśmiechem. Marysia dorzuca drew do ognia. TOMASZ oderwawszy
Odpowiedź: Człowiek oświecenia (postawy zawarte w Odzie…, krytycyzm, nawiązania do mitologii, wiara we współdziałanie). Ideały doby romantyzmu (bunt, wolność, młodość, siła uczuć). Romantyczna krytyka światopoglądu oświeceniowego (pokonaj rozum, mędrców). Młodość jako siła napędowa pokolenia romantyków (przeciw starości). Uniwersalność Ody do młodości – jej aktualność dziś. Komentarz: Przy pisaniu krótkiego wypracowania nie zawsze ma sens opracowywanie szczegółowego planu. Czasami wystarczy po prostu przygotować sobie listę zagadnień, które zamierzasz poruszyć i które powinny wyczerpać
Pisząc o Mickiewiczu użyj terminów: sugestywny, uzurpować, profetyzm. Odpowiedź: Oda do młodości to ogromnie sugestywny utwór. Konrad uzurpował sobie prawo do rządu dusz i rozmowy z Bogiem. Dziady Mickiewicza są utworem o charakterze profetycznym. Komentarz: Pamiętaj o zasadzie, by nie używać słów, których znaczenia nie jesteś pewien. Dla przypomnienia: sugestywny – przekonujący, wywierający silny wpływ na kogoś uzurpować – przypisywać sobie prawo do czegoś profetyzm – przepowiadanie przyszłości, proroctwo, także jako głoszenie woli
Nic co się stało pod sklepieniem niebios, Bez Twej woli się nie stało. Jan Kasprowicz, Hymny Kiedy patrzę na Twoje niebiosa, dzieło palców Twoich, na księżyc i gwiazdy, któreś ustanowił Cóż jest człowiek, że pamiętasz o nim, syn człowieczy, że go nawiedzasz? Księga Psalmów, Psalm 8 Nim się przed moją nicością ukorzę Smutno mi, Boże! Juliusz Słowacki, Hymn Odpowiedź: Cytaty można wykorzystać, pisząc pracę na temat relacji: Bóg-człowiek, którą – każdy na
