Cwiczenia w pisaniu
Eliasz (fragment) A Bóg rzekł te słowa: „Chcę ci wyznać to, czego nie wyznam nikomu. Świat mój mija się ze mną! Źle mi w moim domu! Mogłem nieraz przymusić nicość jeszcze młodą Do uśmiechu w mrok inny! Mrok nie był przeszkodą… Gdybym dał inny rozkaz, innych snów narzędzie, Czy byłoby inaczej, niż jest i niż będzie?…” Odpowiedź: Leśmianowski Bóg bardzo różni się od tradycyjnego wizerunku Boga chrześcijańskiego. Wyznaje człowiekowi (prorokowi Eliaszowi) własną słabość i bezradność.
Władysław Broniewski Ballady i romanse „Słuchaj, dzieweczko! Ona nie słucha… To dzień biały, to miasteczko…” Nie ma miasteczka, nie ma żywego ducha, Po gruzach biega naga, ruda Ryfka, Trzynastoletnie dziecko. To pierwsza strofa bardzo znanego wiersza. Do jakiego utworu odwołuje się poeta? Jak nazwiesz takie odwołanie? Odpowiedź: Władysław Broniewski przywołuje, oczywiście, balladę Romantyczność Adama Mickiewicza. Poeta posługuje się tu parafrazą literacką. Komentarz: Parafraza literacka jest przeróbką, modyfikacją jakiegoś utworu. Nie należy
Odpowiedź: Można napisać na przykład: Walorem dzieła jest… Utwór wyróżnia się… Niezaprzeczalną zaletą dzieła jest… Ujemną stronę utworu znajduję w… Szczególną wartość utworu stanowi… Wyznacznikiem dzieła jest… Typowe dla tego utworu jest… Komentarz: Ten zwrot często pojawia się w pracach szkolnych. Nadużywanie i powtarzanie takich schematów językowych obniża poziom pracy. Rada: stwórz sobie spis sformułowań zastępujący zużyte slogany. Zobacz: Zadanie 26. W jaki sposób wyzyskana została wieloznaczność słowa „róża” w wierszu
Zadanie 1 Napisz wstęp do tematu: Pieśni Jana Kochanowskiego wyrazem światopoglądu człowieka renesansu. Przykład: (1) Pieśni Jana Kochanowskiego są najpełniejszym wyrazem postawy renesansowej w szesnastowiecznej poezji polskiej. (2) Zawarte są w nich wszystkie najważniejsze elementy renesansowego światopoglądu – można je łatwo wskazać na przykładzie poszczególnych utworów. Zanim to jednak uczynię, chciałbym krótko je opisać. (3) Jednym z ważniejszych czynników wpływających na kształt epoki renesansu był zwrot w stronę sztuki i mitologii antycznej. Artyści renesansowi podejmowali
Odpowiedź: Przy większości tematów we wstępie można wykorzystać następujące pomysły: zacząć od cytatu nawiązującego do tematu; zacząć od wyjaśnienia swojego wyboru: dlaczego właśnie ten temat wybrałem? Można pokusić się o ocenę tematu; zacząć od konkretnego przykładu, może to być np. postawa jakiegoś bohatera; zacząć od własnych refleksji na temat problematyki zawartej w temacie. Dobrym pomysłem będzie postawienie pytań, na które postarasz się odpowiedzieć w pracy. Komentarz: Nie ma uniwersalnej recepty na wstęp, są
Odpowiedź: Rzeczywistość, która nas otacza bywa złowroga, niezbadana, innym razem przyjazna. Czy to rzeczywistość kształtuje człowieka, czy jest może odwrotnie? Zarówno istota aktywna i formująca swój świat, jak i słabeusz biernie poddający się naciskom otoczenia, są niezaprzeczalnie uwikłani w reguły swojej rzeczywistości. Jest to problem, na który literatura od zawsze żywo reagowała, tym bardziej że rejestr postaw człowieka wobec świata zewnętrznego jest bogaty. Komentarz: Warto wymyślać sobie wstępy do tematów zupełnie teoretycznych lub
Tadeusz Różewicz Róża Róża to kwiat albo imię umarłej dziewczyny Różę w ciepłej dłoni można złożyć albo w czarnej ziemi Czerwonowłosa róża krzyczy złotowłosa odeszła w milczeniu Krew uciekła z bladego płatka kształt opuścił suknię dziewczyny Ogrodnik troskliwie krzew pielęgnuje ocalony ojciec szaleje Pięć lat mija od Twojej śmierci kwiat miłości który jest bez cierni Dzisiaj róża rozkwitła w ogrodzie pamięć żywych umarła i wiara Odpowiedź: Róża oznacza kwiat albo imię dziewczyny. Opisana w wierszu dziewczyna o tym
Napisz wstęp do wypracowania klasowego na temat: Czy Makbet jest bohaterem tragicznym? Przykład: (1) Makbet to główny bohater tragedii Williama Szekspira. W wyniku popełnionych morderstw zdobył tron. Czy był bohaterem tragicznym? Jeżeli tak – to znaczy, że ciążyło nad nim jakieś fatum, przekleństwo losu, które sprawiło, że nie mógł wybrać innej drogi, nawet gdyby chciał. Jeżeli nie – to znaczy, że każda kolejna zbrodnia była jego świadomym wyborem, dokonywanym przez
Odpowiedź: Przykładowe zakończenia: Na zakończenie dodam jeszcze pewną uwagę… Pozwolę sobie zakończyć cytatem z twórczości… Paradoksalnie, zakończenie nie przynosi pewności, jest powrotem do początku, bo stawia kolejne pytania… Ostateczne moje twierdzenie brzmi następująco… Komentarz: Zakończenie jest niezbędnym elementem pracy (nie tylko kompozycyjnym). Pamiętaj, by nie kopiować przemyśleń i zdań, które już wykorzystałeś. Czasem warto wrócić do pytania postawionego w temacie, podsumować wnioski, posłużyć się pytaniem retorycznym itp Zobacz: https://aleklasa.pl/liceum/c238-sztuka-pisania/c298-cwiczenia-w-pisaniu/zadanie-39-przedstaw-sytuacje-komunikacyjna-w-wierszu-tren-fortynbrasa
Przykład: (1) Biblia to nie tylko szczególna dla naszego kręgu kulturowego księga, którą uważamy za święte, pisane pod Boskim natchnieniem, dzieło. To także arcydzieło literatury, zawierające teksty o charakterze uniwersalnym, a więc takie, które może przyjąć każdy człowiek, niezależnie od czasu i miejsca, w którym żyje. Biblia przynosi odpowiedź na podstawowe pytania, jakie wszyscy sobie zadajemy: skąd wziął się świat?, czym jest zło i dobro?, jaki jest sens życia? i wiele podobnych. (2) Spośród rozmaitych gatunków,
Zbigniew Herbert Pan Cogito o cnocie Nic dziwnego że nie jest oblubienicą prawdziwych mężczyzn generałów atletów władzy despotów (…) mój Boże żeby ona była trochę młodsza trochę ładniejsza (…) ale od niej wionie zapach naftaliny sznuruje usta powtarza wielkie – Nie nieznośna w swoim uporze śmieszna jak strach na wróble jak sen anarchisty jak żywoty świętych Przedstaw sytuację komunikacyjną w wierszu Zbigniewa Herberta Pan Cogito o cnocie. Odpowiedź: Jest to liryka bezpośrednia, podmiot
Propozycja: Kaplica. Ciemno i głucho. Noc. W takiej atmosferze rozgrywa się II część Dziadów. Czytelnik staje się świadkiem dziwnego obrzędu. Dziady to obyczaj pogański. Lud przywołuje zmarłych, by pomóc im odnaleźć drogę do nieba. W tej scenie nie zabraknie zatem gości z zaświatów. Gości z zaświatów należy wymienić. Pokrótce zrelacjonować ich historię, prośby, winy, za które są ukarani, przestrogi, za które przynoszą: dzieci Józio i Rózia, bo życie ich było zbyt słodkie, niepełne, nie zaznały goryczy,
Zbigniew Herbert Tren Fortynbrasa Dla M.C. Teraz kiedy zostaliśmy sami możemy porozmawiać książę jak mężczyzna z mężczyzną (…) Nigdy nie mogłem myśleć o twoich dłoniach bez uśmiechu i teraz kiedy leżą na kamieniu jak strącone gniazda są tak samo bezbronne jak przedtem To jest właśnie koniec Ręce leżą osobno Szpada leży osobno Osobno głowa i nogi rycerza w miękkich pantoflach (…) Tak czy owak musiałeś zginąć Hamlecie nie byłeś do życia wierzyłeś w kryształowe
Andrzej Morsztyn Nowe słońce Gdym blisko ciebie, o mój niepokoju, Pałam i ciało w zbytnim tleje znoju. Jak się oddalisz, marznę i z ochłody Zmarzły krwie w żyłach wścinają się lody. Mogą cię tedy nazwać słońcem za to, Że mi przynosisz i zimę i lato. Jakim środkiem stylistycznym (i w jakim celu) posłużył się Andrezj Morsztyn w wierszu Nowe słońce? Odpowiedź: Autor posłużył się hiperbolizacją. Tym sposobem wyolbrzymił i spotęgował swe uczucia do ukochanej, w celu wzmocnienia zabarwienia emocjonalnego.
Gustaw Flaubert, Pani Bovary (…) W istocie, obejrzała się wokół siebie, powoli, jak ktoś zbudzony ze snu; potem głosem wyraźnym poprosiła o lusterko i trwała tak przez chwilę pochylona nad nim, aż póki wielkie łzy nie spłynęły jej z oczu. Wtedy odrzuciła głowę w tył i z westchnieniem opadła na poduszkę. Pierś jej zaczęła dyszeć szybko. Język cały wysunął się z ust; oczy, przewrócone, bladły jak dwie dogasające lampy i zdawała się już nieżywa, gdyby nie boki wstrząsane gwałtownym
