Tadeusz Różewicz
Róża
Róża to kwiat
albo imię umarłej dziewczyny
Różę w ciepłej dłoni można złożyć
albo w czarnej ziemi
Czerwonowłosa róża krzyczy
złotowłosa odeszła w milczeniu
Krew uciekła z bladego płatka
kształt opuścił suknię dziewczyny
Ogrodnik troskliwie krzew pielęgnuje
ocalony ojciec szaleje
Pięć lat mija od Twojej śmierci
kwiat miłości który jest bez cierni
Dzisiaj róża rozkwitła w ogrodzie
pamięć żywych umarła i wiara
Odpowiedź:
- Róża oznacza kwiat albo imię dziewczyny. Opisana w wierszu dziewczyna o tym imieniu zmarła pięć lat wcześniej (przyjmując, że było to pięć lat przed napisaniem utworu – zginęła w czasie okupacji). Poeta posługuje się kontrastem.
- Róża kwiat to symbol miłości, który troskliwie pielęgnowany potrafi pięknie rozkwitnąć. Taką różę można podarować komuś, złożyć „w ciepłej dłoni”.
- Róża dziewczyna zostaje złożona „w czarnej ziemi”. Najgorsze jest jednak to, że kwiat może jeszcze zakwitnąć, tymczasem o zmarłej nikt już nie pamięta.
Komentarz:
Poezja Tadeusza Różewicza z czasów wojny i okupacji porusza problem destrukcji psychiki człowieka uwikłanego w tę tragiczną rzeczywistość. Warto przypomnieć sobie takie wiersze poety, jak: Ocalony, Matka powieszonych, Powrót, bo twórczość Różewicza jest prawdopodobna na maturze – zarówno podstawowej jak i rozszerzonej.
Zobacz:
Zadanie 27. Przedstaw sytuację komunikacyjną w wierszu Zbigniewa Herberta Pan Cogito o cnocie.