Wypracowania z pozytywizmu
Na podstawie przytoczonego fragmentu „Lalki” Bolesława Prusa scharakteryzuj, jak zostało ukazane tam rozstanie; przedstaw emocje i uczucia bohaterów sceny. Określ rolę tego fragmentu w powieści. Bolesław Prus, Lalka (fragment) Pociąg ruszył. Starski usiadł po lewej stronie panny Izabeli i zaczął z nią rozmawiać w połowie po polsku, w połowie po angielsku, coraz częściej wpadając w angielszczyznę. Wokulski siedział na prawo od panny Izabeli, nie chcąc jednak przeszkadzać w rozmowie, wstał
Czy znajdujesz w Nad Niemnem wątek, który wydaje się nie do końca zgodny z powszechną postawą pozytywistów? Odpowiedź na to pytanie to jeszcze jeden dowód na to, że Nad Niemnem nie można jednoznacznie nazwać powieścią tendencyjną. Powstanie styczniowe zostało tu potraktowane w sposób niezwykły dla światopoglądu pozytywistycznego. Takie ujęcie tego wątku było oryginalne, ryzykowne – i nijak nie mieściło się w kręgu społeczno-historycznych tez pozytywistów. Wagę tego zrywu niepodległościowego w utworze podkreślała sama Orzeszkowa,
W wypowiedzi na ten temat przydatne może być porównanie Lalki z Ojcem Goriot Balzaka. W obu tych utworach miasto to jeden z ważniejszych tematów. W Lalce i Ojcu Goriot Warszawa i Paryż są przedstawione przekrojowo, z dbałością o szczegóły. W obydwu też mamy do czynienia nie tylko z poszczególnymi postaciami, ale z całą społecznością miejską jako bohaterem zbiorowym. Obydwaj pisarze charakteryzują się dobrze wyrobionym zmysłem socjologicznej obserwacji, który przekłada się na drobiazgowy i wnikliwy opis stosunków społecznych w ich powieściach.
Wiek XIX często nazywa się wiekiem postępu i nauki. Przywołaj znane Ci fakty z dziedziny nauki i techniki. Wiek XIX to wiek postępu przede wszystkim w dziedzinach nauki i techniki. Praktycznie nie ma takiej dziedziny życia ludzkiego, która nie zostałaby zrewolucjonizowana w owym czasie, a to za sprawą dwóch odkryć, które zmieniły historię ludzkości: pary i elektryczności. To one właśnie przyczyniły się do błyskawicznego zwiększenia przestrzeni życiowej człowieka: dzięki wynalazkowi kolei i telefonu, mógł on przemierzać
Przywołaj i wyjaśnij podstawowe hasła epoki pozytywizmu. Do najważniejszych haseł programowych epoki należy: Scjentyzm – zaufanie do nauki, jaki jedynego źródła rzetelnej wiedzy. Praktycyzm – stawianie sobie realnych i możliwych do osiągnięcia celów. Pozytywiści przeformułowali romantyczne hasło: ”mierz siły na zamiary”, postulując, by podejmować cele na miarę własnych sił. Agnostycyzm – to pogląd, który zakłada, że istnieje w świecie tajemnica, której rozum nie jest w stanie zgłębić. Pozytywiści zakładali nieprzenikalność świata np. w kwestii wiary,
Kogo uznasz za osobowości prozy XIX wieku? Osobowości oczywiście – sprawiają kłopoty, głównie z próbą klasyfikacji do nurtu, epoki, prądu itp. Choćby Stendhal – przecież to romantyk. Życie jego mieści się w pierwszych czterdziestu latach XIX wieku, wierzył w odnawiającą moc romantycznych pomysłów – w dziedzinie form literackich, interesował się Szekspirem. A jednak stworzył nowy typ powieści i rozpropagował hasło, iż ma być ona „zwierciadłem przechadzającym się po gościńcu”, co jest przecież kwintesencją realizmu! Najsłynniejsze dzieło
Nurty i przedstawiciele polskiego pozytywizmu. Postulaty pozytywistów – odmienny program walki o polskość: Pod znakiem spisku, konspiracji, buntu i powstania upłynął romantyczny zew walki o wolność. Pozytywistyczny program hołduje pracy, oświecaniu ludzi, reformom wsi, opiece nad warstwami ubogimi i zaniedbanymi. Pamiętaj o scjentyzmie, organicyzmie, utylitaryzmie. Poza tym istotny jest postulat: równouprawnienia kobiet i poprawy sytuacji dziecka polskiego równouprawnienia Żydów i tolerancji wyznaniowej pracy na polskiej ziemi, reformy wsi odejścia od romantycznych póz i metod walki. Bohaterowie powieści pozytywistycznych,
Podpowiedź Młody Ramzes chciałby poprawić los prostego ludu. Umie współczuć i dostrzec niesprawiedliwość. Wpadł w złość, gdy w czasie manewrów Herhor kazał zasypać kanał – efekt dziesięcioletniej pracy nędznego chłopa! Nieszczęśnik popełnił później samobójstwo. Następca tronu interweniował, gdy w więzieniu znaleźli się niewinni ludzie oskarżeni o atak na dom Sary i rzucenie w nią kamieniem. Nie był obojętny, gdy widział, jak poborcy bezlitośnie zbierają podatki. Gdy zmarł Ramzes XII, lud z euforią powitał nowego faraona. Biedni mieli nadzieję,
Refleksja nad kondycją człowieka zawarta w znanych Ci powieściach pozytywistycznych. Powieść (…) ma przede wszystkim dostarczyć odbiorcy materiału do refleksji nad kondycją człowieka, sensem jego istnienia i sensem jego z życiem zmagań. A więc powieść tak bardzo sprzęgnięta z obrazem polskiego losu, tak uwikłana w jego realia, stawia jednocześnie pytania o uniwersalia. Maria Hernasowa, Dlaczego każę interesować się Bogumiłem i Barbarą? Literatura podejmuje problemy społeczne, zagrzewa do walki, przekazuje mity lat dzieciństwa, staje się świadectwem czasu. Niekiedy,
Nawet pisząc o starożytnym Rzymie, Sienkiewicz wplótł w swoją powieść elementy patriotyczne. Skąd pochodzi piękna Kallina? Jest córką władcy Ligów – wielkiego plemienia, które według Tacyta zamieszkiwało tereny na zachód od Wisły. Dla Sienkiewicza Ligowie to Polacy. I choć współcześnie uważa się to za niesłuszne, wielu historyków – zwłaszcza w czasach Sienkiewicza – widziało w Ligach Słowian. Z tego plemienia pochodził także opiekujący się Ligią Ursus (przyjął potem imię Urban).
Podpowiedź Ramzes jest ambitnym władcą, ale też młodym mężczyzną – w jego życiu pojawia się niejedna piękna kobieta. Pewnie każda Egipcjanka pragnęłaby, by książę wziął ją do swego domu. Z licznych kochanek Ramzesa dokładniej przedstawiono tylko kilka. Pierwszą jest Żydówka Sara, którą książę spotkał w czasie manewrów pod Pi-Bailos. Rozgniewany na Herhora odszedł od swoich wojsk. Za piaszczystymi pagórkami leżał ukryty folwark, gdzie następca tronu zobaczył przepiękną dziewczynę. Sara zdobyła serce księcia, choć
Sienkiewicz pokazuje w Quo vadis dwa diametralnie różne światy: Rzymian i chrześcijan. Cywilizacja rzymska stworzyła wiele: monumentalne pałace, amfiteatry czy akwedukty, system prawny, sztukę, religię. Bogactwo tego dorobku kontrastuje jednak z duchowym ubóstwem. Pokazanym przez Sienkiewicza Rzymianom brakuje prawdziwych wartości. Ich charakterystyka byłaby smutna: okrucieństwo, egoizm, rozpusta… Życie ludzkie nie ma znaczenia, może zależeć od kaprysu cesarza. Ze strachu nikt nie przeciwstawia się złu. W tym świecie moralnej pustki pojawia
Już pierwszych dziesięć stron utworu dostarczy dowodów do woli. Powieść zaczyna się bardzo rzeczowo. Pierwsze zdania informują nas dokładnie o miejscu i czasie akcji: od razu wiemy, iż rzecz dzieje się w roku 1819, poznajemy adres pensjonatu pani Vauquer. Później następuje ni to komentarz, ni to zwrot do czytelnika, który można by uznać za swoisty manifest realizmu: „Dramat ten nie jest ani wymysłem, ani romansem. All is true, jest on tak prawdziwy, że
Julian Sorel a Eugeniusz de Rastignac, bohater Ojca Goriot Balzaka – podobieństwa i różnice. Podobieństwa: młodzi, przystojni mężczyźni wzbudzający zainteresowanie kobiet; są ubodzy; pochodzą z prowincji; bardzo ambitni – za wszelką cenę pragną zrobić karierę; zakochane kobiety pomagają im w realizacji celu. Różnice: Eugeniusz jest zubożałym arystokratą; wspiera go rodzina: daje listy polecające, pomaga finansowo itp.; udaje mu się zrealizować młodzieńcze pragnienia: robi karierę. Julian pochodzi z gminu (jest synem cieśli); jest samotny
Czy Ojciec Goriot Balzaka jest powieścią realistyczną? Powieść realistyczna jest dziełem, które wiernie i szczegółowo odzwierciedla rzeczywistość, ma być lustrem (porównanie Stendhala) ludzi i wydarzeń. Wśród cech powieści realistycznej wyróżniamy: obecność wszechwiedzącego, trzecioosobowego, „przezroczystego” narratora, szczegółowość w opisie świata przedstawionego, rzeczywisty byt fikcji (czyli prawdopodobna, realna fabuła), bohatera powieści realistycznej (czyli silną, przedsiębiorczą osobowość, która często usytuowana jest na styku dwóch różnych światów). Prześledźmy, jak wygląda to w Ojcu Goriot. Mimo że data
Wokulski – romantyk czy pozytywista? To dyżurny temat rozprawki z Lalki zadawany niemal przez wszystkich polonistów, piszą o tym kolejne pokolenia licealistów. A jeśli nie piszą, to odpowiadają, więc umieć wymienić romantyczne i pozytywistyczne cechy Wokulskiego po prostu należy. Kwestia jest rzeczywiście dość istotna. Bohater to postać z pogranicza epok, dlatego pytanie w temacie jest trochę podchwytliwe. Wokulski jako bohater romantyczny Brał udział w powstaniu styczniowym – poświęcił zatem młodość patriotycznej walce, miłość ojczyzny okazała się dla
Napisz rozprawkę na temat roli miłości w życiu Wokulskiego. Czy odegrała ona rolę konstruktywną czy raczej destruktywną? Forma pracy – rozprawka. Należy zebrać więc argumenty. Negatywna rola miłości w życiu Wokulskiego Poświęcił swoje zainteresowania naukowe i marzenia dla zdobywania majątku w celu zaimponowania wybrance. Odsunął się od interesów w sklepie. Poniżał się w kontaktach z arystokracją. Próbował popełnić samobójstwo. Pozytywna rola miłości w życiu Wokulskiego Aby zdobyć miłość Izabeli, wyjechał do Bułgarii i zdobył ogromny majątek. Zaczął
Dokonaj charakterystyki Rastignaca bohatera Ojca Goriot. Na początek – prezentacja postaci. Na przykład tak: Eugeniusz de Rastignac był ubogim studentem, który zetknąwszy się ze światem luksusu postanowił spróbować szczęścia w wyścigu do sławy, pieniędzy i zaszczytów. Szybko zorientował się, że nauka i ciężka praca nie wystarczą, aby osiągnąć cel. Stopniowa, dokonująca się małymi kroczkami demoralizacja naszego bohatera to jeden z najważniejszych tematów „Ojca Goriot”. Na przykładzie Rastignaca Balzak pokazuje różne
Przedstaw dzieje Stanisława Wokulskiego – głównego bohatera Lalki Bolesława Prusa. Wokulski występuje w powieści jako bogaty kupiec galanteryjny. Przeszłość tej postaci wskazuje jednak, że nie zawsze pan Stanisław opływał w dostatki. Pochodził ze zubożałej szlachty i od zawsze ciężko pracował. Jako młody chłopak (rok 1860) pracował jako subiekt w kawiarni Hopfera, służył gościom i znosił rozmaite upokorzenia. Zdecydował się kształcić, wstąpił do Szkoły Przygotowawczej, zdał egzamin do Szkoły Głównej, co wzbudziło sensację w Warszawie: subiekt, który
Porównaj kompozycję i narrację „Ludzi bezdomnych” i „Lalki”. Lalka i Ludzie bezdomni to dwie wybitne polskie powieści. Obydwie XIX-wieczne, ale o ile Lalka jest dziełem dojrzałego pozytywizmu, o tyle Ludzie bezdomni należą już do świata modernistycznego i wpisują się w XX-wieczną historię literatury (data wydania to 1899 rok). Lalka: konwencja realistyczna, narracja auktorialna, narrator wszystkowiedzący i przezroczysty, nie ujawnia się czytelnikowi (poza partiami narracji pierwszoosobowej w pamiętniku Rzeckiego). Kompozycja powieści jest zwarta, poszczególne rozdziały stanowią logiczną ciągłość, wynikają jeden z drugiego,
