A jeśli temat będzie z...
Motyw powstania styczniowego w literaturze i malarstwie. Wstęp Przedpowstańcze nastroje i manifestacje patriotyczne (w latach 1860-1862) w Polsce i wśród Polaków emigrantów jako inspiracje dla literatury i sztuki – fotografia Norwida z 1861 r. (w konfederatce). Tragizm powstania styczniowego – obraz Grottgera Pożar dworu pod Miechowem. Dramat Polaków uczestniczących w nierównej walce z zaborcą – Żeromski Wierna rzeka, Rozdzióbią nas kruki, wrony…, obraz Gierymskiego Bój z cyklu Lituania. Dramat Polaków
Czy można wymyślić sobie pytanie o autorytety? Tak. Czemu nie? W odpowiedzi nie uciekasz od świata kultury, literatury, znajdujesz się trochę na pograniczu etyki i historii. Materiał musi być uporządkowany, dla równowagi sięgnij i do dzieła literackiego (bohater literacki jak najbardziej może być autorytetem) i do osób rzeczywistych – postaci historycznych i żyjących. Określ problem. Powiedz, kto jest twoim autorytetem lub kto ogólnie dziś jest za autorytet uważany. Zdefiniuj pojęcie. Przytocz przykłady – za
Jakie tematy z Króla Edypa są prawdopodobne? Na podstawie przytoczonego fragmentu tragedii oraz znajomości całego dzieła wyjaśnij, na czym polegał tragizm Edypa. Porównaj go z inną, wybraną przez siebie postacią tragiczną. Wyjaśnij, na czym polega ironia tragiczna. Omów ukształtowanie postaci króla Edypa, odwołując się do przytoczonego fragmentu dzieła Sofoklesa i wiedzy o lekturze. Jaką prawdę o losie ludzkim i o człowieku głosi Sofokles w przytoczonym fragmencie tragedii i w całym utworze? Jaką rolę w życiu ludzkim odgrywa Fatum, los? Edyp jako władca.
Jest wciąż obecny. Romantyzm to symbol polskości w literaturze, zawsze więc pojawia się w sytuacjach egzaminacyjnych. Dawniej mawiano, że wystarczy wyuczyć się literatury wieku XIX – i z pewnością trafi się w maturalny temat. Dziś podobni dowcipnisie nie mają już racji, bo motyw czy zagadnienie danego wieku rzadko pojawia się w izolacji od przeszłości lub współczesności. Przeciwnie – dobrze, by maturzysta patrzył na literaturę panoramicznie, umiał kojarzyć literackie fakty i wyciągał wnioski. Zobaczymy zatem jak to
Rzadko występuje samodzielnie – z reguły literatura pozytywizmu jest ważnym materiałem do tematów o bohaterach, utworach i wartościach II połowy XIX wieku. Do niedawna modne było zestawienie pozytywizmu z romantyzmem. Maturzysta mógł wówczas ujawnić swoje sympatie i antypatje oraz ocenić ideologie głoszone przez myślicieli epoki. Oto przykłady kilku tematów maturalnych z ubiegłych lat: Etos romantyka i etos pozytywisty z perspektywy odbiorcy schyłku naszego wieku. Poglądy na zadania literatury i rolę artysty w dwu wybranych epokach (np. romantyzm, pozytywizm). Mity polskiego
Najczęściej włączone w całą dobę staropolską (choć część badaczy traktuje oświecenie od czasów stanisławowskich już jako epokę nowożytną), obie te epoki nie były traktowane równo. Od zawsze lubiano eksploatować patriotyzm wieku osiemnastego, zwłaszcza w zestawieniu z odrodzeniem, postawy reformatorskie i działania publicystyczne. Temat to może nie nazbyt porywający, ale pozwala wykazać się wiedzą, w dodatku zawsze na czasie, bo nieśmiertelny jest ideał miłości ojczyzny na maturach. Zapewne bardziej interesujący okazałby się temat wymagający zestawień filozoficznych
Rzadko występuje samodzielnie – i nic dziwnego, obecnie staramy się patrzeć na literaturę panoramicznie, szukać pokrewieństw, dialogu dzieł i twórców. Młoda Polska jest jednakże epoką, w której ukształtowały się istotne postawy, powstały ważne dzieła literackie, wykreowano bohaterów, bez których pewnych tematów maturalnych zrealizować się nie da. Oto przykłady: • Jaka jest przeciw włóczni złego twoja tarcza, człowiecze z końca wieku? Odpowiedzi współczesnych pisarzy polskich na pytanie sformułowane przez Tetmajera. Niepokoje
Zagadnienia 1. Motyw władzy i różne portrety władców w literaturze renesansowej. 2. Renesansowe koncepcje ujmowania życia i człowieka. 3. Radości i smutki życia na wsi – różne wizje polskich pisarzy renesansowych. 1. Motyw władzy i różne portrety władców w literaturze renesansowej. O władzy zawsze lubimy się wypowiadać (najczęściej krytycznie, w końcu po to jest) – i nie ma epoki, w której nie powiedziano by czegoś o władcach. Renesans wnosi różne wizje, ujmuje
Heroizm – motyw powracający na polskich maturach, niezależnie od czasów i okoliczności. W minionym roku mogli rozważać kwestie heroizmu maturzyści województwa śląskiego – kto stanie przed tym zadaniem w tym roku – jeszcze nie wiadomo. Zapraszamy więc wszystkich – Ślązaków też – do przygotowań. Temat pracy: „Żaden człowiek siły swojej nie zna, dopóki jej w potrzebie z siebie nie dobędzie” Eliza Orzeszkowa. Twoje refleksje nad literackimi przykładami heroizmu. Oto nasza propozycja pracy nad tematem. Wstęp
Jak książka może zmienić życie człowieka „Żaden utwór literacki nie przerobi ludzi, są wszakże takie, które ich pobudzają do przetwarzania się”. Ten znamienity cytat Świętochowskiego powtarza się na maturach twardo i niezmiennie od kilku lat. Aleksander Świętochowski wypowiedział się dość ostrożnie – jakby wierzył tylko we wpływ lektur na ludzkie postępowanie, a w to, że mogą człowieka „przerobić” – nie. Czy pamiętasz, kto głosił coś zupełnie przeciwnego? „Jednak zostanie po
Moja lektura – kryteria ocen Bardzo dużo jest takich tematów na maturach próbnych i prawdziwych. Są to też tematy lubiane – przecież możemy zaprezentować własny zestaw lektur i własne kryteria ocen literatury. A jednak – książka książce nierówna i prace o nich też. Dlaczego tak się dzieje? Być może w dążeniach do napisania jak najlepszej pracy pomogą Wam nasze „proroctwa”. Na początek – przegląd tematów tego typu. Wielkich dzieł nie
I. Tęsknota za szczęściem, życiem, wolnością. Słowem – Biała Lokomotywa „Płyniemy przez wspomnienia miast: Z Białą Lokomotywą. Gdzie brzęczą pszczoły, pluszcze rzeka, gdzie słońca blask i cienie drzew; Do tej, co na mnie w życiu czeka; Do życia znowu nieś mnie, nieś: Biała Lokomotywo!” Renesansowa tęsknota! Trudno uwierzyć, że taką wizję przedstawia człowiek uciekający przed życiem w śmierć. Czyż nie budzą się w Was jakieś niewypowiedziane pragnienia – pełnej wolności
Temat: „I cokolwiek uczynię, zamieni się na zawsze w to, co uczyniłam” (W. Szymborska). Na podstawie wybranych lektur przedstawię moje refleksje na temat problemu odpowiedzialności człowieka za swoje czyny. Czym jest odpowiedzialność? Według Małego Słownika Języka Polskiego pod redakcją m.in. St. Skorupki odpowiedzialność to „konieczność, obowiązek moralny lub prawny odpowiadania za swoje czyny i ponoszenia za nie konsekwencji”. Odpowiedzialny zaś to „mający świadomość konieczności odpowiadania za swoje czyny”. Odpowiadać można przed
Dlaczego klasycy? Bo byli dumni, majestatyczni, powściągliwi. Mieli poczucie godności. Wiedzieli, czym jest honor: generałowie ostatnich wojen jeśli zdarzy się podobna afera skomlą na kolanach przed potomnością zachwalają swoje bohaterstwo i niewinność oskarżają podwładnych zawistnych kolegów nieprzyjazne wiatry Tukidydes mówi tylko że miał siedem okrętów była zima i płynął szybko… Dlaczego klasycy Herbert patrzy na dziedzictwo antyku z perspektywy współczesności. Wiek dwudziesty i jego bohaterowie wydają mu się przerażająco żałośni w zderzeniu z dostojeństwem
Przykładowe maturalne tematy, przy których można wykorzystać wiedzę o literaturze emigracyjnej: Dziewiętnastowieczny patriotyzm w postawach trzech wybranych bohaterów literackich – a twoje rozumienie miłości ojczyzny. Wolna i zniewolona, w marzeniach i rzeczywistości, ale zawsze Polska. Przedstaw funkcjonowanie motywu ojczyzny w wybranych utworach literackich. „Kto mi powiada, że moja ojczyzna: pola, zieloność… i kwiaty” (C. K. Norwid). Obraz ojczyzny w przekazie twórców literackich minionych epok i w wyobrażeniu współczesnego człowieka u progu zjednoczonej
Przegląd znanych i znaczących cytatów z twórczości Juliusza Słowackiego – z próbą interpretacji, uwag i skojarzeń. 1. Temat – przemijanie Cicho – zegarek słyszę idący – i serce… Czas i życie (Na szczycie piramid) Doskonały cytat do prac o tematyce filozoficznej, do rozważań o przemijaniu i niszczącej sile czasu. Powyższe wersy są niezwykle obrazowe, są skojarzeniem prostym, ale godnym mistrza: samotny na szczycie piramidy odczuwa ciszę taką, że słychać i
Tego się naucz! Powinieneś umieć odpowiedzieć na podstawowe pytania: Dlaczego twórczość Tetmajera jest tak istotna dla Młodej Polski? Jaką filozofię ilustrują wiersze autora „Końca wieku dziewiętnastego”? Jakie motywy typowe dla epoki modernizmu zawiera ta poezja i co przesądza o ich młodopolskim charakterze? Umiejętność odpowiedzi na te pytania zapewni Ci punkty na egzaminie maturalnym. Temat pierwszy – dekadentyzm Smutek, melancholia, tęsknota, zniechęcenie, apatia, pesymizm, żal, bierność, inercja, niemoc… – oto nastroje,
Jan Kochanowski Cechy twórczości Renesansowy klasycyzm. Praktykuje gatunki antyku. Nawiązuje do Horacego w formie i treści. Liczne nawiązania do mitologii. Dba o kunsztowną budowę utworów. Buduje dzieła harmonijne. Operuje metaforą, epitetami, licznymi środkami stylistycznymi. Nurty, pojęcia stoicyzm humanizm epikureizm horacjanizm – idea złotego środka patriotyzm Możliwe tematy Renesansowa filozofia w wybranych pieśniach Obraz Boga w wierszach Kochanowskiego Koncepcja poety i poezji Piękno natury i wsi Jak poeta postrzega powinności obywatelskie?
Tego się naucz! Zapamiętaj najważniejsze fakty. Musisz umieć odpowiedzieć na pytanie: Jaką filozofię propagował w swych wierszach Horacy? Które utwory podejmują (jaki ?) ważny temat? Dlaczego ta twórczość jest ważna w kulturze późniejszych pokoleń ? I. Ody Horacego są próbą odpowiedzi na odwieczne pytanie: jak żyć? Znamy już niejedną próbę odpowiedzi na to pytanie. Z antycznego dorobku do którego mógł odwołać się Horacy kojarzy się natychmiast stoicyzm, epikureizm, czy choćby pomysły
Tematy, z którymi można powiązać Tango Sławomira Mrożka: wolność bunt totalitaryzm władza tradycja rodzina (i jej kryzys) rola inteligencji (i jej kryzys) sztuka i artysta (kryzys sztuki) wzorce romantyczne funkcja tańca w utworze literackim dramat absurdu, groteska Wzorce romantyczne Przykład tematu: Portrety bohaterów romantycznych w literaturze poromantycznych epok. Odwołaj się do wybranych przykładów z literatury XIX i XX wieku. Podpowiadamy Na wstępie przypomnij literacki wzorzec osobowy, jaki wykreowała epoka romantyzmu. Możesz krótko odwołać się do modelu bajronicznego,
