JAK ODPOWIADAĆ Z POLSKIEGO
Kto nie zna historii o dwóch siostrach: Alinie i Balladynie? Alina była dobra i niewinna, Balladyna podstępna, żądna władzy i bardzo ambitna. Kirkor – władca pobliskiego zamku, który dzięki siłom fantastycznym zawitał do ich wiejskiej, biednej chaty – upodobał sobie obie, bo obie były piękne… Matka sióstr wymyśliła swoisty turniej – niech idą panny w las na maliny, a „która więcej malin zbierze, tę za żonę pan wybierze”. Historia miłosna przeobraża się w historię kryminalną: Alina szybciej
Ballada jest gatunkiem spokrewnionym z sielanką, wywodzi się z literatury ludowej – z podań, opowieści i wierzeń ludu. Ballada zawsze zawiera dramatyczną fabułę, opowiada o wydarzeniach niezwykłych, tajemniczych i o fantastycznych postaciach. Charakteryzują zatem ten gatunek: uczuciowość, tajemniczość, fantastyka. O przynależności ballady do rodzaju literackiego możemy powiedzieć, że jest to utwór epicko-liryczny. Owszem: wersowo-rymowy układ, obrazowanie poetyckie, nastrojowość, liryzm, czasem subiektywizm narracji sugerują przynależność tego gatunku do liryki. Lecz fabuła, postacie, tło akcji, opis – to elementy
Problem człowieka końca wieku W najbardziej wyrazisty sposób problemy człowieka kończącej się epoki przedstawił Kazimierz-Przerwa Tetmajer w wierszu Koniec wieku XIX. Słynny cytat: Jakaż jest przeciw włóczni złego twoja tarcza, człowiecze z końca wieku?… Głowę zwiesił niemy. Wiersz wyraża rozpacz i bezradność. Składa się z pytań rzucanych w przestrzeń, pytań, które nie mają sensu, bo nie można znaleźć na nie odpowiedzi. Człowiek końca wieku zastanawia się nad rozmaitymi drogami życia. Podmiot zastanawia się, czy przybrać
Trzy może najistotniejsze: Prolog, Erotyk, Szczęście to ośmiowersowe liryczne wiersze, które zdradzają typowy dla Iwaszkiewicza estetyzm, wielką dbałość o kunsztowną formę przy zdawałoby się błahych tematach. Taki kontrast – lekki ulotny temat, drobny obiekt opisu i artyzm kompozycji – eksponuje kunszt poetycki, przy czym błahy temat bynajmniej nie wyklucza refleksji filozoficznej. Popatrzmy na utwory: Prolog – to niejako wyjaśnienie genezy zbioru. Poeta tłumaczy, skąd wzięły się Oktostychy, poruszając zarazem kwestię, skąd
Starożytność Nazwa, którą ogarniamy ogrom epok – cały dorobek ludzkości przed naszą erą. Kulturę, sztukę, wreszcie literaturę różnych narodów, jakie zaistniały przed narodzinami Chrystusa, objęto tą właśnie nazwą. Dlatego bez zdziwienia wrzucamy do tygla starożytności różne dzieła i dzieje literatur: Biblię, dorobek starożytnej Grecji i Rzymu, i Dalekiego Wschodu: Babilonii, Egiptu, Japonii itd. I mity greckie, i dzieje Gilgamesza i delikatne, dawne, japońskie haiku – to starożytność. Bajeczna i niezwykle pojemna. Wycinek „obowiązujący” licealistę jest – mniej
Periodyzacja to podział na okresy i podokresy. Epoka starożytna stanowi ogromny przedział czasu – jest to przecież ponad dziesięć wieków różnej kultury, dziejów historii i obyczajów. Należy pamiętać, że w obszarze najbliższym nam geograficznie epokę tę określiły dwie cywilizacje: najpierw świat starożytnej Grecji, potem zaś Imperium Rzymskie. Dlatego oddzielnie mówimy o literaturze greckiej i rzymskiej. Poza tym trzeba wziąć pod uwagę starożytny Wschód: Sumerów, Babilończyków, Asyryjczyków, którzy tworzyli swoje kultury. Obok antyku drugim, równoległym i równie
Wprowadzenie Dziadów na scenę było wydarzeniem doniosłym dla polskiej kultury. Spotkało się z gorącym przyjęciem publiczności, ale wywołało jednocześnie lawinę pytań i wątpliwości. Aby przedstawienie mogło się odbyć, należało przede wszystkim skrócić tekst Mickiewicza. Dokonał tego Stanisław Wyspiański i z tej okazji po raz pierwszy w języku polskim użyto, właśnie wobec Wyspiańskiego, słowa inscenizator. Dramat Adama Mickiewicza był zresztą jedynym cudzym tekstem, jaki autor Wesela wystawił. Jego osobowość wywarła ogromny
