Zadanie:
Podany dialog (w mowie niezależnej) zamień na mowę zależną. Postaraj się nie powtarzać czasowników.
– Magda, dokąd tak pędzisz?
– Do Agi.
– Teraz? Przecież jest późno i za chwilę zacznie się burza!
– Ale my mamy jutro występ przed całą szkołą i musimy przygotować inscenizację Balladyny.
– Na pewno przyjdę was zobaczyć i będę trzymać kciuki!
– Dzięki, Gosiu! Jesteś naprawdę fajną koleżanką.
I jak poradzisz sobie z takim poleceniem?
Najpierw musisz przypomnieć sobie, co to takiego mowa zależna i mowa niezależna.
1. Zaczynamy od mowy niezależnej
Mowa niezależna to dosłowne przytoczenie cudzej lub własnej wypowiedzi.
Na czym to polega?
Po prostu zdania są zapisane lub wypowiedziane dokładnie tak, jak zostały wypowiedziane przez nadawcę.
Spójrz na przykład:
Bartek zapytał Kubę: „Idziesz ze mną na lodowisko?”.
Kuba odpowiedział: „Tak, ale najpierw muszę zrobić zakupy i zanieść je do domu.”
Jedno ze zdań jest wprowadzające, a drugie wprowadzane.
Zobacz:
Bartek zapytał Kubę: „Idziesz ze mną na lodowisko?”.
. ↑ ↑
zdanie wprowadzające zdanie wprowadzane
Kuba odpowiedział: „Tak, ale najpierw muszę zrobić zakupy i zanieść je do domu.”
. ↑ ↑
zdanie wprowadzające zdanie wprowadzane
O czym informują poszczególne zdania?
- Zdanie wprowadzające pokazuje, kto wypowiada przytoczone słowa.
- Zdanie wprowadzane to po prostu przytoczenie cudzych lub swoich słów.
Zapamiętaj!
W mowie niezależnej ważne jest to, by słowa były przytoczone dosłownie.
Spójrz na inne przykłady mowy niezależnej:
- Pani od plastyki powiedziała do uczniów: „Na następną lekcję przynieście parę liści”.
- Mama wołała Izę: „Córeczko, kiedy w końcu przyjdziesz na obiad?”.
Iza odpowiedziała: „Już idę, tylko Azor gdzieś schował moje kapcie!”. - Babcia zapytała Asię: „Wnusiu, kiedy mnie odwiedzisz?”.
Asia odpowiedziała: „Pewnie jutro, babciu. Przyjdę koło czternastej”.
2. A teraz powtarzamy, czym jest mowa zależna
Mowa zależna to przytoczenie cudzej lub własnej wypowiedzi w formie zdania podrzędnego. Jak to zapamiętać? Po prostu w mowie zależnej nie używasz cudzysłowu i mówisz tak, jakbyś zdawał relację (takie minisprawozdanie) z tego, co się stało lub z tego, co usłyszałeś.
Wyobraź sobie, że słyszałeś, jak Bartek rozmawiał z Kubą i chcesz powiedzieć o tym siostrze, więc… opowiadasz jej to w ten sposób:
Bartek zapytał Kubę, czy pójdzie z nim na lodowisko. Kuba zgodził się, ale powiedział, że najpierw musi zrobić zakupy i zanieść je do domu.
W mowie zależnej też jest zdanie wprowadzające i zdanie wprowadzane. Zobacz:
Bartek zapytał Kubę, czy pójdzie z nim na lodowisko.
. ↑ ↑
zdanie wprowadzające zdanie wprowadzane
(nadrzędne) (podrzędne)
Musisz tylko pamiętać, że jedno ze zdań jest nadrzędne, a drugie podrzędne. Co to znaczy? To, że zdanie nadrzędne jest ważniejsze, a zdanie podrzędne zależy od zdania nadrzędnego.
To jest ważne!
Zdania w mowie niezależnej można przekształcać na mowę zależną. Zobacz, jak to się robi:
- Mowa niezależna:
Tato zapytał Michała: „Posprzątałeś już w pokoju?”
Mowa zależna:
Tato zapytał Michała, czy posprzątał w pokoju.
- Mowa niezależna:
Olka powiedziała do nas po lekcjach: „Jutro zapraszam was do mnie na imprezę urodzinową!”.
Mowa zależna:
Olka po lekcjach powiedziała, że zaprasza nas na imprezę urodzinową.
- Mowa niezależna:
Wychowawczyni pytała uczniów na godzinie wychowawczej: „Chcecie jechać na wycieczkę do Krakowa?”.
Mowa zależna:
Wychowawczyni pytała uczniów na godzinie wychowawczej, czy chcą jechać na wycieczkę do Krakowa.
Rozwiązanie
Teraz bez problemu poradzisz sobie z rozwiązaniem zadania!
Zobacz, jak to będzie poprawnie:
Tekst w mowie zależnej:
Gosia zapytała Magdę, dokąd pędzi. Gosia odpowiedziała, że idzie do Agi. Gosia zdziwiła się, dlaczego Magda wychodzi o tak późnej porze i do tego jeszcze przed burzą. Magda wyjaśniła koleżance, że razem z Agą będą przygotowywały inscenizację Balladyny, bo nazajutrz mają występ przed całą szkołą. Gosia obiecała, że przyjdzie na przedstawienie i będzie trzymać kciuki za dziewczyny. Magda ucieszyła się i powiedziała Gosi, że jest naprawdę fajną koleżanką.
Zobacz:
