Przed Wami cztery powtórzeniowe zadania!
Zadanie 1
W podanych zdaniach nazwij wszystkie części zdania.
1. Wczoraj Ola przeczytała książkę.
2. Mama kupiła dzisiaj sweter.
3. Jadę na basen.
4. Jutro urządzam urodziny.
5. Odrobiłam już zadanie.
Zadanie 2
W podanych zdaniach podkreśl okoliczniki i wpisz je w odpowiednie miejsce tabelki.
1. Jutro jadę na Mazury.
2. Moja mama pochodzi z Krakowa.
3. Wczoraj padał deszcz.
4. Nad jeziorem jest mnóstwo komarów.
5. Przyjdę do ciebie koło południa.
6. Mama Alicji pracuje w aptece.
7. Bartek urodził się w Sopocie.
8. Boję się wracać nocą do domu.
okoliczniki czasu okoliczniki miejsca
…………………………………………………………. ………………………………………………………….
Zadanie 3
W podanych zdaniach podkreśl podmioty.
1. Maja i Ola są siostrami.
2. Wujek zasiał w ogrodzie marchew.
3. Mama Kasi świetnie gotuje.
4. Porządek w pokoju Ani podoba się jej mamie.
5. Piotrek i Darek idą w sobotę razem na basen.
6. Chorzy czekali w poczekalni.
Zadanie 4
W podanych zdaniach podkreśl dopełnienia.
1. Krzysiek zapomniał książek.
2. Wczoraj rozmawialiśmy o wakacjach.
3. Jutro wyjeżdżam.
4. Idę z bratem na zakupy.
5. Dziewczyny plotkowały o Michale.
Powyższe zadania nie są trudne. Jednak na wszelki wypadek przypominamy najważniejsze wiadomości o częściach zdania.
Zapamiętaj!
Części zdania to: orzeczenie i podmiot oraz dopełnienia, przydawki i okoliczniki. Podmiot i orzeczenie to główne części zdania. Dopełnienie, okolicznik i przydawka określają główne części zdania, czyli są określeniami.
Spójrz na zdanie!
. Wysocy chłopcy rozmawiali na korytarzu o meczu.
. ↓ ↓ ↓ ↓ ↓
przydawka podmiot orzeczenie okolicznik miejsca dopełnienie
. _______________ _____________________________
. grupa podmiotu, grupa orzeczenia,
. czyli podmiot i wyrazy, czyli orzeczenie i wyrazy,
które określają podmiot które określają orzeczenie
Krótka powtórka! Te wiadomości koniecznie musisz zapamiętać!
1. Podmiot
Podmiot = wykonawca czynności
Podmiot nazywa osobę, rzecz, zjawisko, zwierzę. Oznacza to, o czym w zdaniu orzekamy za pomocą orzeczenia.
Podmiot odpowiada na pytania mianownika: kto? co?
Iga poszła na basen. (Kto poszedł na basen?)
Film podobał się wszystkim. (Co podobało się wszystkim?)
Babcia wyjeżdża. (Kto wyjeżdża?)
2. Orzeczenie
Orzeczenie wyra¿a czynność lub stan podmiotu. Pokazuje, co robi podmiot.
Orzeczenie odpowiada na pytania czasownika: co robi? co się z nim dzieje?
Magda pierze bluzkę. (Co robi Magda? – pierze)
Bartek stłukł wazon. (Co zrobił Bartek? – stłukł)
Weronika pamiętała o prezencie. (Co robiła Weronika? – pamiętała)
3. Dopełnienie
Dopełnienie = określenie orzeczenia.
Zadaniem dopełnienia jest uzupełnianie, czyli inaczej dopełnianie informacji w zdaniu.
Dopełnienie odpowiada na pytania przypadków (oprócz mianownika i wołacza):
- dopełniacza – kogo? czego?;
- celownika – komu? czemu?;
- biernika – kogo? co?;
- narzędnika – kim? czym?;
- miejscownika – o kim? o czym?
Mama zawołała (kogo?) Michała.
Ugotowałam (co?) zupę.
4. Okolicznik czasu
Okolicznik = określenie orzeczenia.
Okoliczniki czasu określają czas, w jakim odbywała się jakaś czynność.
Zapamiętaj pytania: kiedy? odkąd? jak długo?
Maciek siedział u Tomka (jak długo?) dwie godziny.
Wyjeżdżamy (kiedy?) o ósmej.
5. Okolicznik miejsca
Okoliczniki miejsca pokazują, w jakim miejscu odbyła się jakaś czynność.
Zapamiętaj pytania: gdzie? dokąd? skąd? którędy?
Ola poszła (gdzie?) do apteki.
Umówiłam się z Anką (gdzie?) koło sklepu.
6. Przydawka
Przydawka = określenie rzeczownika
Przydawka określa barwę, wielkość, kształt.
Przydawka odpowiada na pytania: jaki? jaka? jakie? który? która? które? czyj? czyja? czyje?
Czytałem ciekawą książkę. – Jaką książkę czytałem? – ciekawą
Wysocy chłopcy stali przed szkołą. – Jacy chłopcy stali przed szkołą? – wysocy
Kupiłam zieloną paprykę. – Jaką paprykę kupiłam? – zieloną
A teraz sprawdź, czy dobrze rozwiązałeś zadania!
Zadanie 1
W podanych zdaniach nazwij wszystkie części zdania.
. 1. Wczoraj Ola przeczytała książkę.
. ↑ ↑ ↑ ↑
okolicznik czasu podmiot orzeczenie dopełnienie
. 2. Mama kupiła dzisiaj sweter.
. ↑ ↑ ↑ ↑
. podmiot orzeczenie okolicznik dopełnienie
. czasu
. 3. Jadę na basen.
. ↑ ↑
. orzeczenie okolicznik miejsca
. 4. Jutro urządzam urodziny.
. ↑ ↑ ↑
okolicznik czasu orzeczenie dopełnienie
. 5. Odrobiłam trudne zadanie.
. ↑ ↑ ↑
. orzeczenie przydawka dopełnienie
Zadanie 2
W podanych zdaniach podkreśl okoliczniki i wpisz je w odpowiednie miejsce tabelki.
1. Jutro jadę na Mazury.
2. Moja mama pochodzi z Krakowa.
3. Wczoraj padał deszcz.
4. Nad jeziorem jest mnóstwo komarów.
5. Przyjdę do ciebie koło południa.
6. Mama Alicji pracuje w aptece.
7. Bartek urodził się w Sopocie.
8. Boję się wracać nocą do domu.
okoliczniki czasu okoliczniki miejsca
jutro, wczoraj, na Mazury, z Krakowa, nad jeziorem,
koło południa, nocą w aptece, w Sopocie
Zadanie 3
W podanych zdaniach podkreśl podmioty.
1. Maja i Ola są siostrami.
2. Wujek zasiał w ogrodzie marchew.
3. Mama Kasi świetnie gotuje.
4. Porządek w pokoju Ani podoba się jej mamie.
5. Piotrek i Darek idą w sobotę razem na basen.
6. Chorzy czekali w poczekalni.
Zadanie 4
W podanych zdaniach podkreśl dopełnienia.
1. Krzysiek zapomniał książek.
2. Wczoraj rozmawialiśmy o wakacjach.
3. Jutro wyjeżdżam.
4. Idę z bratem na zakupy.
5. Dziewczyny plotkowały o Michale.
Zobacz:
↓