Wyobraź sobie, że jesteś na kartkówce. Masz do rozwiązania trzy zadania.
Zadanie 1
Do podanych wyrazów dopisz synonimy.
ścisk –
szybko –
tajemnica –
uważny –
bałagan –
temperować –
kłamać –
uczynny –
Zadanie 2
W podanym tekście podkreśl homonimy.
Czarodziej Melides mieszkał w pięknym zamku. Zwykle miał dobry humor, a denerwował się tylko wtedy, gdy zacinał mu się zamek w kurtce. Pomagała mu wtedy służąca. Całkiem fajna była z niej babka. Szkoda tylko, że nie umiała piec placków. A Melides tak lubił ciasta, szczególnie babkę z rodzynkami.
Kiedyś służąca zatrzasnęła drzwi do zamku i Melides nie mógł przyjmować gości. Czarował i czarował, ale zamek w drzwiach i tak nie chciał się naprawić. Dopiero ślusarzowi udało się wstawić nowy, ale, niestety, mocno stłukł sobie wtedy palec. Na szczęście czarodziej miał w domu liście babki. Gdy tylko przyłożył je do stłuczonego palca, opuchlizna natychmiast zeszła.
Zadanie 3
Do podanych wyrazów dopisz antonimy.
biedak –
wysoki –
ładny –
głupi –
wesoły –
noc –
ciemność –
cicho –
I jak, poradziłbyś sobie z takimi zadaniami?
Synonimy – co to takiego?
Synonimy to wyrazy bliskoznaczne. A co to znaczy, że wyrazy są bliskoznaczne? To znaczy, że mają podobne znaczenie, chociaż w pisowni wyglądają zupełnie inaczej i inaczej się je wymawia.
Spójrz na przykład!
W twoim pokoju jest bałagan.
Jakim słowem możesz zastąpić słowo bałagan, aby zdanie miało taki sam sens?
Np. słowem: nieład.
Zapamiętaj przykłady synonimów!
ładny – przystojny
ciekawy – interesujący
ogromny – olbrzymi
duży – wielki
odważny – śmiały
Do czego przydaje się znajomość synonimów?
Gdy piszesz pracę z języka polskiego, powinieneś stosować synonimy. Nie będziesz wtedy niepotrzebnie powtarzał wyrazów. Jeśli na przykład piszesz o Jimie z Wyspy skarbów, możesz stwierdzić, że Jim był:
odważny,
śmiały,
nieustraszony,
dzielny,
przebojowy
i wszystkie wyrazy będą dotyczyły jednej cechy Jima.
Homonimy – co to takiego?
Homonimy to takie wyrazy, które tak samo wyglądają (jednakowa pisownia), tak samo się je wymawia, a znaczą coś zupełnie innego, np. zamek. Zobacz, jakie znaczenia ma ten wyraz:
zamek – budynek, np. zamek królewski
zamek – taki w drzwiach
zamek – suwak w kurtce, swetrze
Zapamiętaj inne przykłady homonimów!
oczko – w rajstopach
oczko – narząd wzroku
oczko – w rosole
babka – nazwa ciasta
babka – fajna kobieta
Antonimy – co to takiego?
Antonimy to wyrazy przeciwstawne znaczeniowo, czyli takie wyrazy, które znaczą coś zupełnie odwrotnego, np. cicho – głośno.
Zapamiętaj przykłady antonimów!
mały – duży
twardy – miękki
grzeczny – niegrzeczny
gruby – chudy
wąski – szeroki
małomówny – gadatliwy
ładnie – brzydko
gładki – szorstki
Teraz bez trudu rozwiążesz zadania. Zobacz, czy zrobiłeś tak samo!
Zadanie 1
ścisk – tłok
szybko – prędko
tajemnica – sekret
uważny – pilny
bałagan – nieład
temperować – ostrzyć
kłamać – oszukiwać
uczynny – pomocny
Zadanie 2
Czarodziej Melides mieszkał w pięknym zamku. Zwykle miał dobry humor, a denerwował się tylko wtedy, gdy zacinał mu się zamek w kurtce. Pomagała mu wtedy służąca. Całkiem fajna była z niej babka. Szkoda tylko, że nie umiała piec placków. A Melides tak lubił ciasta, szczególnie babkę z rodzynkami.
Kiedyś służąca zatrzasnęła drzwi do zamku i Melides nie mógł przyjmować gości. Czarował i czarował, ale zamek w drzwiach i tak nie chciał się naprawić. Dopiero ślusarzowi udało się wstawić nowy, ale niestety mocno stłukł sobie wtedy palec. Na szczęście czarodziej miał w domu liście babki. Gdy tylko przyłożył je do stłuczonego palca, opuchlizna natychmiast zeszła.
W tekście występują homonimy: zamek i babka.
Wyraz zamek ma trzy różne znaczenia:
zamek – budynek
zamek – suwak w kurtce
zamek – w drzwiach
Wyraz babka ma trzy różne znaczenia:
babka – fajna kobieta
babka – nazwa ciasta
babka – roślina używana w medycynie ludowej
Zadanie 3
biedak – bogacz
wysoki – niski
ładny – brzydki
głupi – mądry
wesoły – smutny
noc – dzień
ciemność – jasność
cicho – głośno
Zobacz:
