Wygrywać jest rzeczą ludzką… Na podstawie wybranych utworów literackich oceń postępowanie bohaterów literackich odnoszących zwycięstwo.
Komentarz:
W takim ujęciu temat pojawia się dość rzadko. Dość silnie wiąże się jednak z takimi motywami, jak sukces i kariera, które lubią gościć na maturach. Nie jest najłatwiejszy – problemem może stać się odpowiedni dobór tekstów. Z całą pewnością dobrze więc we wstępie zastanowić się, co właściwie można uznać za zwycięstwo – i to pomyśleć w sposób ukierunkowany, w odniesieniu do tych właśnie tekstów, które przychodzą Wam do głowy. Chodzi o to, by znaleźć wspólny dla nich mianownik, dokonać lekkiej manipulacji i dobrze sprzedać to, co się ma… Nie zapominajmy też o poleceniu oceny zawartym w temacie, ono nieco ułatwi.
Strategie realizacji tematu:
- Możliwość I:
Teza – prawdziwe zwycięstwo, które może być podziwiane, musi być okupione wielkimi wysiłkami, ale jest możliwe. Sięgamy do mitologicznych herosów i, z drugiej strony, Jezusa Chrystusa. Bohaterowie średniowiecznej parenetyki także będą na miejscu. Następnie przechodzimy do Jana Kochanowskiego – skupiamy się na… Trenach – i dokonanym w nich bolesnym przewartościowaniu filozoficznym. Wchodzą jeszcze w grę Konrad Wallenrod i bohaterowie Trylogii Sienkiewicza. Swoistym moralnym zwycięstwem może być także małżeństwo Justyny Orzelskiej. Wreszcie Inny świat i obrona godności ludzkiej przez jego bohatera. I oczywiście – bohaterowie Dżumy.
- Możliwość II:
Teza – bohaterowie literatury rzadko są prawdziwymi zwycięzcami, jeśli nawet, to „po trupach”, a i tak przychodzi im za to słono zapłacić. Najpierw skupiamy się na bohaterach, którzy – wydawało się – byli bliscy zwycięstwa, lecz los nie był dla nich łaskawy. To Wokulski, który osiągnął wielki sukces finansowy, by złożyć go na ołtarzu miłości, Lord Jim, który musiał zginąć, zanim doszedł do ostatecznego moralnego ukojenia, wreszcie Tomasz Judym. Potem zaś przechodzimy do literackich zbrodniarzy – jak Makbet, Balladyna czy Raskolnikow. Wszyscy oni realizują wprawdzie swoje cele, lecz wciąż są dalecy od szczęścia, niszczą ich wyrzuty sumienia, wreszcie dosięga ich zasłużona kara…
Nie zapomnij o tekstach:
• Mity o herosach – Tezeuszu, Heraklesie
• Biblia, historia Kaina i Abla, Ewangelie
• Pieśń o Rolandzie
• Legenda o św. Aleksym
• Jan Kochanowski Treny
• Adam Mickiewicz Konrad Wallenrod
• Juliusz Słowacki Balladyna
• Fiodor Dostojewski Zbrodnia i kara
• Joseph Conrad Lord Jim
• Gustaw Herling-Grudziński Inny świat
• Albert Camus Dżuma
Dotyczy motywów:
- zwycięstwo
- sukces
- kariera
- moralność