Grupy poetyckie dwudziestolecia międzywojennego
Skamander
Nazwa od mitologicznej rzeki Skamander, przywołanej przez Stanisława Wyspiańskiego w Akropolis.
Skład:
- Julian Tuwim
- Antoni Słonimski
- Jan Lechoń
- Jarosław Iwaszkiewicz
- Kazimierz Wierzyński
Program
- Postulat bezprogramowości. Poeci Skamandra nie chcą określać wspólnego programu.
- Ideał młodości, siły twórczej i przyjaźni ma zastąpić manifesty programowe.
- Skamandryci odrzucają patos i wielkie tematy narodowe, mit twórcy – mesjasza. Głoszą prawo do swobody artystycznej, niechęć do patosu i kult talentu. Poeta niech będzie rzemieślnikiem i uczciwym pracownikiem, a nie „nadludzką istotą”.
- W poezji dominują nareszcie tematy czysto poetyckie: wiosna, miłość, radość życia.
Futuryści
Nazwa od futurus: przyszłość
Skład grupy warszawskiej
- Anatol Stern
- Aleksander Wat
Skład grupy krakowskiej
- Tytus Czyżewski
- Bruno Jasieński
- Stanisław Młodożeniec
Program
- wiara w przyszłość
- pogarda dla przeszłości, mitów narodowych
- fascynacja cywilizacją, osiągnięciami nauki
- niechęć do tradycyjnych tematów (pejzaż, natura)
- eksperymenty formalne: odrzucenie ortografii, hasło ,,słów na wolności” – uwolnionych od reguł składni i logiki
Żagary
Nazwa od słowa „żagary” – to nazwa regionalna chrustu na ognisko (Wilno)
Skład
- Czesław Miłosz
- Teodor Bujnicki
- Jerzy Putrament
- Jerzy Zagórski
Program
- katastrofizm – przekonanie o końcu i kryzysie istniejącego świata i jego ideologii
- symboliczno-wizyjne przedstawianie świata w poezji
Awangarda Krakowska
Nazwa od nowatorskiego programu i miejsca działalności.
Skład
- Tadeusz Peiper
- Julian Przyboś
- Jan Brzękowski
- Adam Ważyk
- Jalu Kurek
Program
- sztuka wyrazem cywilizacji
- tematy wiodące: program,, 3 x M”: miasto, masa, maszyna – jako tematy sztuki
- dążenie do maksymalnej skrótowości i skondensowania znaczeń
- hasło ,,najmniej słów”, wiersz ma się składać z samych puent
- metafora nadrzędnym chwytem poetyckim
Kwadryga (1927–1931)
Nazwa od pisma o tym samym tytule
Skład
- Stanisław Dobrowolski
- Władysław Sebyła
- Lucjan Szenwald
- Konstanty Ildefons Gałczyński
Program
- wizja sztuki uspołecznionej
- temat główny: krytyka rzeczywistości, niesprawiedliwości społecznej
- prostota formalna w poezji
Druga Awangarda (lubelska)
Nazwa od programu (dziedzictwo Awangardy Krakowskiej) i miejsca działalności.
Skład
- Józef Czechowicz
- Stanisław Piętak
Program
- poetyka skrótu i kondensacji jak w przypadku Awangardy Krakowskiej
- „Poezja jest muzyką” – hasło Czechowicza
- materiałem poezji mogą być skojarzenia, sen
- tematy tradycyjne w poezji: pejzaż, wieś – ukazane na zasadzie marzeń sennych lub skojarzeń
Poeci indywidualiści
- Bolesław Leśmian – poeta oryginalny, twórca baśniowych neologizmów, postaci, ballad
- Władysław Broniewski – spadkobierca poetyki romantycznej i rewolucyjnej
- Maria Pawlikowska-Jasnorzewska – twórczyni poetyckiej miniatury, związana ze Skamandrem
- Leopold Staff – poeta trzech pokoleń, piewca codzienności, klasyk
Zobacz:
Omów powstanie, skład i genezę nazwy oraz charakter grupy Skamander
Czym była Druga Awangarda, kto był jej przedstawicielami i jakie miała założenia?
Wymień i krótko omów najważniejsze ugrupowania poetyckie XX-lecia międzywojennego.