Farmaceuta najczęściej kojarzy nam się z osobą wydającą lekarstwa w aptece, ale do jego zadań należy również sporządzanie leków recepturowych oraz udzielanie porad w zakresie ich stosowania i działania. Żeby fachowo doradzić pacjentowi farmaceutyk lub zaproponować jego zamiennik, farmaceuta musi doskonale orientować się w całej masie specyfików, w ich składzie, działaniu, wpływie na organizm człowieka, przeciwwskazaniach ich stosowania.
Praca w aptece najczęściej odbywa się na dwie zmiany, a w punktach całodobowych również w nocy. Każda apteka ma też co pewien czas dyżur niedzielny lub świąteczny. Praca aptekarza jest ciężka nie tylko ze względu na czas pracy, ale też z tego powodu, że przez osiem bitych godzin trzeba stać za ladą. Nic więc dziwnego, że częstą dolegliwością aptekarzy są żylaki nóg.
Droga do zawodu
By zostać farmaceutą należy ukończyć pięcioletnie studia na wydziale farmacji akademii medycznej, uzyskać tytuł magistra farmacji, a następnie odbyć roczny staż w aptece.
Studia na farmacji umożliwiają zdobycie tak wszechstronnego wykształcenia biologiczno-chemicznego ukierunkowanego na ochronę zdrowia człowieka. Żaden inny kierunek nie stwarza możliwości zdobycia wiedzy z tak różnych dziedzin: chemii, biologii i medycyny jednocześnie. To stwarza możliwości znalezienia pracy nie tylko w aptekach, ale i przy produkcji leków, kontroli leków, w sieci stacji sanitarno-epidemiologicznych z Państwowym Zakładem Higieny na czele, w Instytucie Żywności i Żywienia, Instytucie Leków, diagnostyce laboratoryjnej i również w placówkach ochrony środowiska.
Świeżo upieczeni magistrowie farmacji praktycznego zawodu uczą się w trakcie rocznego stażu. Każdy ze stażystów ma swojego opiekuna – doświadczonego aptekarza posiadającego I stopień specjalizacji zawodowej, który odpowiada za jego pracę i ewentualne błędy. Po zakończeniu stażu młody farmaceuta otrzymuje zaświadczenie, które upoważnia go do pracy w aptece.
Predyspozycje
- W tym zawodzie wymagana jest duża odpowiedzialność, rzetelność i dokładność.
- Istotne są cechy interpersonalne, kultura osobista i umiejętność formułowania rzeczowych, zrozumiałych i przystępnych dla klientów porady. Zwykle farmaceuta ma do czynienia z ludźmi starszymi, schorowanymi, często rozdrażnionymi, dlatego w kontaktach z nimi, musi wykazać się empatią, wyrozumiałością, opanowaniem i cierpliwością.
- To zawód, który wymaga również pewnych predyspozycji zdrowotnych, na przykład braku alergii skórnych.
- W przeciętnej aptece znajduje się około 5 tysięcy leków, maści i rozmaitych środków medycznych, dlatego aptekarz musi mieć znakomitą pamięć, być dobrze zorganizowany i uporządkowany, aby wiedzieć, co gdzie jest, na których regałach szukać lekarstw z poszczególnych grup.
Studia
Studia na farmacji należą do wyjątkowo trudnych. Systematyczność i pracowitość to dwie cechy, które charakteryzują studenta tego kierunku, nie tylko podczas sesji, ale przez cały rok akademicki.
Na farmacji ajwięcej jest przedmiotów ścisłych:
- fizyka,
- biologia,
- bardzo rozbudowana jest chemia, biochemia.
Na wyższych latach zaczynają się bardziej specjalistyczne przedmioty:
- fizjologia,
- farmakologia (czyli nauka o działaniu leków na organizm),
- farmacja stosowana (nauka o wykonywaniu leków),
- analityka medyczna (wykonywanie badań laboratoryjnych pacjentów)
i przedmioty pokrewne, także bardzo nowoczesne, jak zastosowanie technik komputerowych przy opracowywaniu leków.
Praca
Magister farmacji znajdzie zatrudnienie:
- Przede wszystkim w aptekach – w większość to placówki prowadzone przez osoby prywatne, które muszą mieć wyższe wykształcenie farmaceutyczne.
- Propozycję etatu przedstawiają także sklepy zielarsko-medyczne, zielarsko-drogeryjne i sklepy ze sprzętem medycznym.
- Inną opcją są hurtownie farmaceutyczne oraz firmy spedycyjne, zajmujące się magazynowaniem, dystrybucją i przewozem towarów medycznych. W hurtowniach farmaceutycznych – pośredniczą oni pomiędzy producentami, a aptekami w zaopatrzeniu w leki i surowce farmaceutyczne.
- W laboratoriach firm kosmetycznych lub farmaceutycznych, gdzie leki są wytwarzane i prowadzone są badania nad nowymi preparatami. Mogą to być fabryki należące do wielkich światowych koncernów (można tam zrobić międzynarodową karierę), ale także małe, czasami kilkunastoosobowe „firmy” specjalizujące się w produkcji jednego specyfiku (np. leków z zakresu ziołolecznictwa). W takich zakładach może pracować w laboratorium lub pełnić funkcję szefa produkcji, technologa czy kierownika kontroli jakości.
- Jako przedstawiciel medyczny firm farmaceutycznych, które za pośrednictwem swoich przedstawicieli starają się zapoznać lekarzy z ofertą handlową (jest to jedyna metoda zwiększania sprzedaży recepturowych środków farmaceutycznych, ponieważ zabroniona jest reklama leków dostępnych jedynie na receptę).
- W laboratoriach prowadzących badania składu i właściwości specyfiku oraz zajmujących się kontrolą jakości leków. Do czynności farmaceutów-analityków należą pomiary własności chemicznych leku służące m.in. do opisu nowego preparatu. Specjaliści ci testują działanie leku i jego skuteczność oraz określają jego toksyczność i skutki uboczne. Końcowym efektem tych działań jest podjęcie decyzji o rozpoczęciu produkcji danego leku. Opisane badania są konieczne, aby lek mógł być zarejestrowany i dopuszczony do sprzedaży.
Farmaceuta może być specjalistą w różnych dyscyplinach naukowych, takich jak: chemia farmaceutyczna, farmacja stosowana, farmakognozja (nauka o substancjach pochodzenia roślinnego, wykorzystywanych jako leki) czy farmakologia.To również często analityk rynku oceniający, czy dany lek ma szansę na skuteczną sprzedaż.
Uwaga! Zawód ten wymaga stałego dokształcania, dokładnego śledzenia nowych leków i produktów medycznych pojawiających się na rynku farmaceutycznym.
Obecnie na wyznaczonych uczelniach można uzyskać specjalizację z zakresu:
- farmacji aptecznej,
- farmacji szpitalnej,
- farmacji przemysłowej,
- farmacji klinicznej,
- analityki farmaceutycznej,
- analizy sanitarno-epidemiologicznej,
- farmakologii,
- mikrobiologii i biotechnologii farmaceutycznej,
- toksykologii,
- zdrowia publicznego,
- zielarstwa.
