Zły chłopiec

Antoni Czechow (1860­1904)
– rosyjski prozaik i dramaturg. Lekarz, syn zbankrutowanego kupca. Nieprzyjemne doświadczenia dzieciństwa (przymusowa praca, ukrywanie się przed wierzycielami ojca) wpłynęły na jego twórczość, w której ironicznie przedstawia życie Rosjan, pokazuje bezsens i głupotę. Krótkie, humorystyczne scenki kryją w sobie wiele gorzkich prawd – na temat ludzkich pragnień i charakterów.

Czas
Od czerwca do sierpnia.

Miejsce
Ziemiańska posiadłość położona niedaleko rzeki lub jeziora, być może dom letniskowy.

Bohaterowie:

  • Iwan Iwanowicz Łapkin – młodzieniec o „miłej powierzchowności”, starający się o rękę Anny Siemionownej.
  • Anna Siemionowna Zam-blicka – pochodząca z dobrego domu, skromna i miła dziewczyna, na swoje nieszczęście siostra nieznośnego Koli.
  • Kola – tytułowy zły chłopak, kilkunastolatek, niewychowany i rozwydrzony, wykorzystuje kłopotliwą sytuację zakochanych, pazerny na pieniądze, wydaje się, że dokuczanie narzeczonemu siostry bawi go, lubi mieć poczucie władzy.

Co się wydarzyło?

Sielankowa wręcz scena – para zakochanych kryje się przed światem. Łowienie ryb to oczywiście tylko pretekst do miłosnego sam na sam. Czułe wyznanie miłości zostaje jednak brutalnie przerwane. Okazuje się bowiem, że młodzi nie są sami. Obserwatorem jest Kola, młodszy brat Anny. Bezwstydnie podgląda zakochanych i zamierza to wykorzystać przeciwko nim. Wie, że rodzice nie będą sprzyjali Łapkinowi, jeśli się dowiedzą, że próbował uwieść Annę przed ogłoszeniem zaręczyn. Zaczynają się trudne dwa miesiące – Kola co chwila żąda nowych prezentów, nieustannie szantażuje młodych. Nadchodzi pora oświadczyn – młodzi uzyskują zgodę na ślub. To szczęśliwy dzień, wcale nie dlatego, że rozpoczyna się nowy etap ich życia. Są szczęśliwi, bo mogą wreszcie zemścić się na złośliwym chłopcu. Sytuacja Koli jest nie do pozazdroszczenia, na nic się zdają przeprosiny. Dwa miesiące ciągłego strachu i upokorzenia odwracają się teraz przeciwko szantażyście.

Zagadnienia:

Dlaczego ulegli Koli?
Kiedyś było tak, że dopóki nie zostały ogłoszone zaręczyny, zakochani nie mogli sobie pozwolić na żadne czułości, a tym bardziej na pocałunki w ukryciu. Wybrali się na ryby, aby choć przez chwilę pobyć ze sobą w samotności. Dali się ponieść uczuciom. Kola trzyma ich w szachu – jeśli powie rodzicom o tym, czego był świadkiem, oświadczyny Łapkina zostaną odrzucone.

Szantażysta – co z niego wyrośnie?

Paskudny typ. Bezwstydnie podgląda intymną scenę. I jeszcze to wykorzystuje. Nie poprzestaje na jednym prezencie. Wie, że może żądać wszystkiego – skoro zakochani raz mu ulegli, ulegną po raz kolejny. Rubel, farby, piłka, spinki, zegarek. Ta lista nie miałaby końca, gdyby nie zaręczyny młodych. Kim Kola będzie w przyszłości? Przekupnym urzędnikiem, szpiegiem, donosicielem? Na pewno właściwie wykorzysta swoje „umiejętności”.

Elementy komiczne:

Scena wyznania miłości

  • czułe słowa przeplatane są rybackimi poradami. Młodzi mają ze sobą wędkarski ekwipunek – podrywki, puszki z robakami. Jak można sobie wyznawać miłość, nabijając na haczyk robaka?
    Sielankowy nastrój
  • uroczy zakątek, ale zamiast ćwierkających ptaszków zakochanym towarzyszą pajączki skoczki i ryby trzepoczące na końcu żyłki. Sielanka zostaje zakłócona, gdy z wody nieoczekiwanie wyskakuje chłopak.

Scena zaręczyn

  • zemsta na złośliwym Koli. Jak powinno się świętować zaręczyny? Anna i Iwan cieszą się najbardziej z możliwości wytargania za uszy kilkunastoletniego chłopaka.