Dobra notatka to skarb

Są osoby, które umieją znakomicie notować. Ich notatki są rozchwytywane, a czasem nawet odbijane na ksero. Jednak najczęściej męczą się i ci, którzy nieczytelnie bazgrzą coś na wiecznie gubiących się karteczkach, i ci, którzy tworzą kaligraficzne niemal, stenograficzne zapisy wszystkiego, co mówi nauczyciel. Obie takie formy lekcyjnych zapisków są do nauki absolutnie nieprzydatne. Notatka to własna, osobista pomoc naukowa ukierunkowana na jeden cel – opanowanie wiedzy.

Musisz umieć notować w trzech podstawowych sytuacjach:

• Słuchając wykładu na lekcji.

  • Pisz szybko, ale czytelnie, co chwilę zerkaj na nauczyciela, aby nie stracić z nim kontaktu.
  • Pisz wyłącznie językiem prostym, zrozumiałym dla Ciebie. Nie wysilaj się na piękny styl czy obce zwroty, bo stracisz cenny czas.
  • Stosuj zdania krótkie i bardzo krótkie, ale przede wszystkim staraj się nadążać za nauczycielem.
  • Koncentruj się maksymalnie. Potem, gdy spojrzysz na notatkę, wykład sam Ci się w głowie odtworzy.

• Czytając podręczniki.
Są dwie metody pracy z książką. Albo najpierw czytasz całość, żeby ogarnąć treść, a potem notujesz, albo robisz notatki już przy pierwszym czytaniu. Rób tak, jak Ci wygodniej. Pamiętaj: przepisywanie „słowo w słowo” jest pozbawione sensu. Notatka z tekstu ma być odbiciem tego, co zrozumiałeś i czego będziesz się uczyć, a nie sprawdzianem czy umiesz przepisywać.

• Pracując twórczo.
Pisząc esej lub przygotowując projekt na ekonomię, musisz najpierw stworzyć sobie plan, wizję, co ma zawierać Twoja praca. Początkowo myśli po prostu same przychodzą Ci do głowy. Notuj je wszystkie, nie rób żadnej selekcji co do logiki i przydatności. Zapisz wszystko – dopiero wtedy jest czas na segregację.
Czy wiesz, że przyzwyczajenie do robienia notatek zawsze, wszędzie i dotyczących wszystkiego jest cechą charakterystyczną wielkich uczonych?
Karol Darwin, Isaac Newton, Albert Einstein – notowali dosłownie wszystko, co usłyszeli, zaobserwowali lub sobie przypomnieli. I źle na tym nie wyszli.

 

Jak pracować z notatkami?

Jeśli masz już notatkę, to niestety nie wszystko, bo z tego powodu wiedza sama nie wejdzie Ci do głowy:

  • Musisz jeszcze przeczytać zapiski tego samego dnia, kiedy je zrobiłeś, bo tylko wtedy jest szansa, że zapamiętasz, o co Ci chodziło.
  • Koniecznie rozszyfruj wszystkie skróty, wyjaśnij niejasności, sprawdź pisownię obcych słów, bo gdy minie dużo czasu, zapomnisz o tym.
  • Podkreśl rzeczy najważniejsze.
  • Musisz wiedzieć, gdzie są Twoje notatki. Należy więc przechowywać je w takich miejscach, żeby nie trzeba było potem w panice ich poszukiwać.
  • Bierz pod uwagę, że będziesz mieć coraz większą wiedzę. Warto więc, jeśli masz zamiar uczyć się ze swoich notatek, dopisywać, poszerzać, uzupełniać treść o nowe wymagania, aby wszystko związane z jednym tematem mieć w jednym miejscu.

Jak uczyć się przedmiotów szczególnych

Czyli tych, z którymi wiążesz swoją przyszłość lub które po prostu najbardziej lubisz. Wymagają one szczególnego traktowania. Warto właśnie na zapiski z tych lekcji założyć nie zeszyty, lecz skoroszyty i uzupełniać je coraz to nowymi notatkami, odbitkami ksero, artykułami i wycinkami oraz pracami własnymi, których nikt Ci nie zadał, a jednak je wykonałeś. Jeśli chcesz opanować sztukę robienia notatek nielinearnych (jakie to notatki, o tym za chwilę) – ćwicz oczywiście najpierw na przedmiotach szczególnych, bo jest większa szansa, że to Cię wciągnie.

Rodzaje notatek

Notatka linearna
Czyli po prostu tradycyjna. Piszesz linijka pod linijką, a potem, żeby z zapisków skorzystać, musisz je całe przeczytać. Robisz podkreślenia, rysunki, korzystasz z dobrodziejstw kolorowych markerów. Pamiętaj, aby notatka miała tytuł. Większość ludzi robi takie notatki, możesz więc na nie zerknąć, pożyczyć. Twoje linearne notatki będą przydatne kolegom.

Notatka nielinearna, czyli mapa myśli
Ma postać schematycznego rysunku, w którym tylko sygnalizujesz problem. Zapisujesz hasłowo niezbędne treści, a zależności między nimi zaznaczasz graficznie, nie słownie. Taka notatka to sama treść. Nikt Ci jej nie zabierze, bo tylko Ty ją czujesz i rozumiesz. Nie da się uczyć z cudzych notatek nielinearnych.

Notatkowe dylematy

• Na brudno czy od razu na czysto?
Uczymy się, przepisując. Wtedy od razu połowę naturalnie zapamiętujemy. Dlatego przedmioty, z którymi masz problemy – wymagają przepisywania notatek. Pozostałe – według uznania.

• Czy warto notować wszystko, co mówi nauczyciel?
Absolutnie nie. Notatka to rodzaj uproszczenia, własnego przetworzenia wykładu. Nie jesteś stenotypistą.

• Czy warto przepisywać podręcznik do zeszytu?
Bez względu na to, co Ci mówili w gimnazjum – nie warto.

• Czy cudze notatki są wartościowe?
Niestety, nie. Nawet najlepsza cudza notatka nie zastąpi sporządzonej przez siebie.

• Czy można przeżyć liceum bez robienia notatek?
Na pewno tak, tylko osobiście nie znamy ani jednej takiej osoby.

• Kiedy wyrzucać stare notatki?
Te najlepsze powinny zostać z Tobą na zawsze. Pamiętaj, że na studiach bazuje się na wiedzy licealnej. Nie wyrzucaj notatek tylko dlatego, że np. nie lubisz nauczyciela.

• Czy trzeba koniecznie robić notatki nielinearne?
Nie trzeba, ale taki rodzaj notatek wciąga, jest szybszy i zdecydowanie łatwiej się z nich uczyć.

 

Cechy dobrej notatki

• Zrobiona osobiście.
• Czytelna i zrozumiała.
• Wyczerpująca temat, ale nie przegadana.

Wyróżnienia
Bez względu na formę notatki warto, bo to ułatwia życie i przyspiesza pracę.

Skróty
Najpopularniejsze są pierwsze litery (np. CO, czyli Cogito). Jeśli jakieś słowo pojawia się w danym dziale bardzo często, to nie będziesz mieć problemów z jego identyfikacją. Jednak zawsze warto na początku lub na marginesie notować, co każdy skrót oznacza. Przecież z notatek zrobionych dziś masz korzystać, uczyć się do egzaminów. A jeśli trafi Ci się dobry nauczyciel, to ze szkolnych notatek skorzystasz też na studiach.

Rysunki
Jeśli do notatki obok słowa (typowy twór lewej półkuli mózgu) wprowadzasz obraz graficzny (wytwór prawej półkuli), to zmuszasz mózg do aktywnej współpracy między półkulami. Dzięki temu zapamiętywanie przebiega zdecydowanie szybciej i jest trwalsze; bazuje i na komunikatach werbalnych (słownych), i na treściach pozawerbalnych (skojarzeniach, obrazach).

 

Płachta czy fiszki?

Oprócz pytania: jak notować, jest jeszcze inne, równie ważne: na czym? Metody są dwie:

  • Wielka płachta
    Przy podsumowaniach, przed sprawdzianami lub gdy nie możesz uchwycić powiązań między treściami, których każą Ci się uczyć. Wtedy wielki kolorowy schemat pozwoli Ci uporządkować wiedzę.
  • Fiszki
    Małe karteczki – na każdej zapisujesz tylko niewielki fragmencik wiedzy. Doskonałe do wkuwania, bo można je wszędzie zabrać ze sobą i niezauważalnie uczyć się w najdziwniejszych miejscach.

 

Notatka z tego tekstu:

Notatka to moja pomoc naukowa.

Nie będę

  • przepisywać podręczników
  • notować wszystkiego z wykładu

Będę

  • pisać krótkimi zdaniami, skrótami, hasłami
  • czytać notatkę tego samego dnia
  • podkreślać najważniejsze rzeczy
  • nadawać tytuły notatkom
  • notować wszystkie myśli i skojarzenia przed • pracą

Wybieram np.

  • fiszki
  • notatki linearne