Przed maturzystami wymagający okres. W najbliższych miesiącach czekają ich zakończenie szkoły średniej, jeden z najważniejszych egzaminów w życiu – egzamin dojrzałości – ale przede wszystkim decyzja o tym, czy kontynuować dalej swoją edukację. Praca czy studia? To pytanie zadaje sobie wiele młodych osób, które stają przed trudnym wyborem.
Praca czy studia – co mówi rynek?
Wybierając studia, maturzyści kierują się co najmniej kilkoma czynnikami. Wśród nich wymienić można:
- zainteresowania,
- pasje,
- umiejętności i predyspozycje,
- ofertę uczelni.
Nie da się ukryć, że mają one duży wpływ na potencjalnych studentów. Jednak elementem, o którym często się zapomina jest sytuacja na rynku pracy. Jak podkreślają specjaliści, dla współczesnych pracodawców sam dyplom nie jest już szczególnie interesujący – takim dokumentem może pochwalić się wielu. Liczą się praktyczne umiejętności i kompetencje, które przydadzą się do wykonywania określonego zawodu. Jak pokazuje w prognozach na 2019 rok Barometr Zawodów, nie wszyscy mogą liczyć na znalezienie pracy w swoim fachu. W nadwyżce zawodowej (liczba osób wykształconych w danym zawodzie przewyższa zapotrzebowanie) znajdują się m.in. ekonomiści i historycy (w województwach zachodniopomorskim, mazowieckim i warmińsko-mazurskim), pedagodzy (w świętokrzyskim i pomorskim) czy pracownicy administracji (w lubelskim).
Według wspomnianego już Barometru Zawodów pracodawcy narzekają przede wszystkim na deficyt specjalistów z wyuczonym zawodem. Kogo brakuje? M.in.:
- brukarzy,
- cukierników,
- kierowców autobusów i samochodów ciężarowych,
- kucharzy i pomocy kuchennych,
- pracowników produkcji oraz osób do pracy w magazynach,
- sprzedawców i kasjerów,
- opiekunów osób starszych lub niepełnosprawnych,
- ślusarzy i tapicerów,
- księgowych,
- krawców i pracowników produkcji odzieży,
- masażystów.
Nie oznacza to jednak, że nie ma zapotrzebowania na absolwentów studiów. Dla pracodawców najcenniejsze są osoby po kierunkach, które gwarantują zarówno wykształcenie, jak i praktyczną znajomość zawodu. Do tej grupy zaliczyć można:
- absolwentów studiów medycznych, np. lekarzy i fizjoterapeutów, pielęgniarki i położne,
- osoby mogące pochwalić się dyplomem studiów informatycznych – w Polsce wciąż występuje duży deficyt programistów, administratorów i projektantów baz danych,
- absolwentów studiów technicznych: testerów i operatorów systemów teleinformatycznych, elektryków, elektromechaników, inżynierów budownictwa, specjalistów od automatyki i robotyki,
- specjalistów z dziedziny logistyki, spedycji i transportu.
Jak więc widać, panujące od kilku lat przekonanie, że studia pracy nie gwarantują jest mylne – wciąż istnieje wiele kierunków, które pozwalają na znalezienie dobrego zatrudnienia. Kluczem jest odpowiedni wybór.
Praca czy studia – jak to pogodzić?
Odpowiedz na pytanie praca czy studia? nie jest więc jednoznaczna. Oba rozwiązania maja wady i zalety. Studia z reguły wybierają maturzyści, którzy mają już obraną mniej więcej drogę zawodową. Absolwenci liceum, którzy chcą pracować jako nauczyciele lub osoby po technikum informatycznym, aspirujące do zawodu programisty muszą zdawać sobie sprawę z tego, że konieczne jest uzupełnienie swojej wiedzy – wynika to z wymagań rynku, a niekiedy określone jest również prawnie (jak choćby w przypadku pracy w szkole). Większy problem mają licealiści lub absolwenci technikum, którzy nie do końca wiedzą, co chcieliby w przyszłości robić. Praca to dla nich nie tylko szansa na zarobkowanie, ale także na nabycie nowych umiejętności i sprawdzenie, w czym są dobrzy. Gdzie można spróbować swoich sił, nie mając doświadczenia? Maturzyści znajdą zatrudnienie w:
- gastronomii – zwłaszcza tej małej, jako kelnerzy lub pomoc kuchenna. To szansa na naukę wykonywania obowiązków pod presją czasu. Praca w tej branży czeka przede wszystkim w sezonie letnim, w kurortach lub za granicą.
- w magazynie lub w produkcji – praca w tego typu miejscach to okazja do nauczenia się pracy w grupie, ale także ukończenia szeregu szkoleń, które mogą okazać się przydatne w przyszłości. Co więcej, pracę w magazynie oferują głównie międzynarodowe firmy, a to cenny punkt w CV.
- sklepach i centrach handlowych – doświadczenie z obsługą klienta będzie pomocne w wielu branżach.
Młodzi ludzie są coraz bardziej świadomi, dlatego wielu z nich dostrzega, jak istotne jest doświadczenie na obecnym rynku pracy. Niestety, nie wszystkie studia gwarantują nabycie praktycznych umiejętności, a jednocześnie ich ukończenie jest niezbędne do wykonywania wymarzonego zawodu. Coraz popularniejszą alternatywą jest jednoczesne studiowanie i praca. Jak to pogodzić? W przypadku studiów dziennych świetny wyborem będzie praca w weekendy. Co więcej, sporo uczelni umożliwia również studiowanie w trybie niestacjonarnym lub indywidualnym i dostosowanie pracy pod grafik na uczelni. Wiele mówi się również o procedurze RPL, dzięki której część obowiązków pracowniczych można „zaliczyć” na poczet przedmiotów kierunkowych na studiach.