Wyjaśnij pojęcie „sacrum”. Podaj trzy przykłady dzieł literackich i trzy przykłady dzieł malarskich pozostających w sferze sacrum.
Czytamy: sakrum. W języku łacińskim sacrum znaczy „święte”. Pojęcie dotyczy zatem rzeczy, zjawisk i innych pojęć uznawanych za święte. Mówi się, że dzieła odnoszą się do sfery sacrum. Oznacza to, że zawierają elementy wskazujące na porządek boski.
Uwaga! Sacrum może się w sztuce przejawiać na różne sposoby. Nie zawsze będzie to wykorzystanie elementów religijnych czy bezpośrednich odwołań do Boga. Znakiem sacrum może stać się np. zwykłe drzewo lub kamień, jeżeli twórca odniesie je do świętości, przekształci w świętość (zob. poezja ks. Twardowskiego), nada im znaczenie symboliczne związane z wiarą, religią. Do sfery sacrum odwołują się różne dziedziny sztuki. Poza literaturą i malarstwem odnaleźć ją można np. w teatrze (Scena Plastyczna KUL), filmie (Dekalog Krzysztofa Kieślowskiego) czy muzyce (2TM2,3).
Antonim: profanum. Oznacza rzeczy, zjawiska i pojęcia świeckie.
Sacrum w literaturze
- Franciszek Karpiński, Pieśń poranna
- Jan Twardowski, Podziękowanie
- Cyprian Kamil Norwid, Moja piosnka (II)
- Zbigniew Herbert, Modlitwa Pana Cogito
Sacrum w malarstwie
- Michał Anioł, Stworzenie Adama
- Caspar David Friedrich, Pejzaż zimowy
- Ikony Jerzego Nowosielskiego
Zobacz: