Ludzie w Biblii

Bohaterowie Starego Testamentu

Noe
Bóg postanawia zniszczyć grzeszną ziemię i zapowiada potop. Nakazuje Noemu zbudować arkę, w której ten ukryje się ze swoją rodziną i na której pokład wprowadzi po jednej parze zwierząt. Noe uwierzył Bogu i przez wiele lat, wyśmiewany przez ludzi, budował arkę. Była to dla niego próba wiary. On i jego rodzina ocaleli. Symbolem przymierza Noego z Bogiem i obietnicy Stwórcy, że nie będzie już tak okrutnie karał ludzi, jest tęcza. Także gołębica z gałązką oliwną w dziobie – która zwiastowała, że wody potopu już opadły – pozostaje symbolem Bożej obietnicy i nadziei.

Abel i Kain
Pierwsi synowie Adama i Ewy. Kain był oraczem, rolnikiem, a jego młodszy brat, Abel, pasterzem owiec. Kain zabija brata, zazdroszcząc, że jego ofiara z płodów ziemi bardziej spodobała się Bogu – i staje się na wieki symbolem zazdrości i bratobójstwa.

Lot i żona Lota
Był jedynym sprawiedliwym mieszkańcem grzesznej Sodomy. Postanowił ją zniszczyć, Bóg nie chciał jednak skazać na zagładę sprawiedliwego i szlachetnego Lota i jego rodziny. Wysłał więc anioła, który nakazał Lotowi i jego bliskim opuścić miasto, ale zastrzegł, że wychodząc z niego, nie będą mogli obejrzeć się, by zobaczyć karę zesłaną na Sodomę i Gomorę. Niestety, żona Lota nie wytrzymała i obejrzała się, a straszliwy widok sprawił, że skamieniała z przerażenia – zamieniła się w słup soli. Pozostaje symbolem nieposkromionej kobiecej ciekawości.

Abraham
Pierwszy patriarcha narodu żydowskiego. Nie mógł mieć dzieci, a tymczasem Bóg nie tylko obiecał mu potomka, lecz także zapowiedział, że stanie się ojcem wielu narodów. W ten sposób sprawdzał wiarę Abrahama. Jego żona Abrahama, Sara, urodziła syna Izaaka, mając dziewięćdziesiąt lat. Kolejną próbą wiary było żądanie, aby Abraham złożył tegoż wyczekanego syna w ofierze Bogu. Gdy Abraham był już gotów zabić swoje dziecko na ofiarę Panu – Bóg powstrzymał go przed tym, wskazując przygotowanego w tym celu baranka. Za wiarę i wierność Stwórcy Abraham został nagrodzony obietnicą, że jego ród będzie liczny jak gwiazdy na niebie.

Jakub
Był synem Izaaka. Starszy brat bliźniak Jakuba, Ezaw, powrócił kiedyś głodny z polowania i za miskę soczewicy zrzekł się na rzecz Jakuba prawa do pierworództwa. W wypadku Ezawa, a później Jakuba, prawo to wiązało się z najważniejszą obietnicą Boga – oznaczało misję założenia narodu wybranego. Gdy stary i ślepy już Izaak pragnął pobłogosławić najstarszego syna, Ezawa, Jakub podszył się pod niego i uzyskał błogosławieństwo ojca. Ezaw wpadł w gniew i pragnął zabić swego brata, ale ten uciekł. W drodze miał proroczy sen: widział drabinę prowadzącą do nieba, a na niej aniołów. Bóg obiecał mu, że jego potomkowie otrzymają we władanie krainę, gdzie właśnie spał i śnił proroczy sen. Innej nocy Jakub walczył z potężnym i tajemniczym aniołem, którego nie chciał puścić, dopóki ten go nie pobłogosławi. Anioł, wysłannik Boży, udzielił mu błogosławieństwa. Wtedy właśnie Narodowi Wybranemu Bóg nadał nazwę Izrael, co dosłownie znaczy: ten, który walczył z Bogiem.

Hiob
Był sprawiedliwym, bogobojnym mieszkańcem ziemi Hus. Szatan próbuje wmówić Bogu, że wiara Hioba wynika z dobrodziejstw, jakimi obdarza go Stwórca, więc wówczas, gdy człowiek ten wszystko straci, zabraknie mu wiary. Bóg pozwolił, aby Hiob stracił rodzinę i cały majątek. Umarli jego synowie, on sam doświadczył straszliwego cierpienia i najgorszych chorób, ale nie zaparł się Boga. Miał do Niego pretensje, skarżył się i pytał, dlaczego Pan tak okrutnie go doświadcza, lecz do końca swoich cierpień nie zwątpił w Stwórcę. Za wiarę i wytrwałość Bóg nagrodził go, dając mu dwa razy tyle wszystkiego, co miał wcześniej.

Samson i Dalila
Legendarny siłacz, obdarzony nadnaturalną wręcz mocą, lecz pozbawiony jej przez Dalilę, która obcięła mu włosy podczas snu. Wraz z nimi odebrała Samsonowi niezwykłe siły.

Mojżesz
Jedna z najważniejszych postaci biblijnych. To on wyprowadził Żydów z niewoli egipskiej, zawarł z Bogiem przymierze na górze Synaj i otrzymał od Stwórcy tablice z Dziesięcioma Przykazaniami, czyli dekalogiem.
Jako dziecko Mojżesz ocalał w cudowny sposób, gdy faraon nakazał zabijać chłopców żydowskich. Matka włożyła go wówczas do koszyka z trzciny i położyła na brzegu Nilu, a znalazła go i wychowała córka faraona. Bóg wybrał go na tego, który miał zaprowadzić Naród Wybrany do Ziemi Obiecanej. Ukazał mu się w krzaku gorejącym na pustyni. Rozmawiał z nim wiele razy i wielokrotnie wystawiał wiarę Mojżesza na ciężką próbę. Za zwątpienie Mojżesz nie wszedł do Ziemi Obiecanej, choć po czterdziestu latach wędrówki doprowadził tam Izraelitów.

Dawid i Goliat
Dawid, pasterz, pokonał olbrzyma Goliata, z którym nie mogli sobie poradzić nawet najlepsi wojownicy. Zabił go, wykorzystując nie siłę, lecz spryt: strzelił do niego kamieniem z procy i ranił go śmiertelnie w czoło. Potem został królem Izraela. Był nazywany idealnym władcą. Początkowo jemu przypisywano autorstwo wszystkich psalmów.

Salomon
Był synem Dawida. Słynął z mądrości oraz opieki nad kulturą i sztuką. Jego imię utrwaliło się w wyrażeniu: salomonowy wyrok. Otóż przyszły kiedyś do mądrego króla dwie kobiety, z których każda twierdziła, że jest matką przyniesionego dziecka. Salomon nakazał przeciąć dziecko na pół, sądząc, że prawdziwa matka sprzeciwi się jego woli. Miał słuszność: prawdziwą matką okazała się ta, która pragnęła ocalić dziecko nawet za cenę rozstania z nim.

Prorocy
To ludzie, przez których bezpośrednio przemawia Bóg. W Starym Testamencie przekazują oni prawdy objawione im przez Boga dotyczące narodu wybranego – Izraela. Wiele przepowiedni, na przykład proroctwo Izajasza, dotyczy przyjścia Mesjasza. Księga Daniela zawiera fragmenty wizji końca świata. Oprócz nich do najważniejszych biblijnych proroków zalicza się Jeremiasza, Ezechiela, Jana Chrzciciela, Jana, autora nowotestamentowej Apokalipsy.

Jan Chrzciciel
Prorok, który zapowiadał przyjście Jezusa, Mesjasza, czyli Zbawiciela, a w związku z tym potrzebę oczyszczenia się z grzechów. Zaczął nauczać około 28 r. n.e., po okresie odosobnienia na pustyni. Wzywał ludzi do przygotowania się na przyjście Boga. Głosił potrzebę chrztu i chrzcił nad rzeką Jordan. Udzielił także chrztu Chrystusowi. Przez wielu sam był uważany za Mesjasza. Stał się symbolem pokory, sprawiedliwości, wiary. Kiedy Jan publicznie napiętnował cudzołóstwo Heroda z Herodiadą, król wtrącił go do więzienia. Początkowo jednak nie zamierzał traktować go surowo. Do śmierci Jana doprowadziła za pomocą podstępu Herodiada. W dniu urodzin władcy sprowadziła swoją córkę Salome, która zachwyciła Heroda tańcem. Z wdzięczności król obiecał spełnić każde życzenie pięknej tancerki. Za namową matki Salome zażądała podania na tacy głowy Jana Chrzciciela. Chcąc nie chcąc Herod musiał spełnić złożoną publicznie obietnicę.

Apostołowie
Z greckiego apóstolos znaczy: wysłaniec. Początkowo to dwunastu pierwszych uczniów Chrystusa. Wśród nich Piotr – pierwszy papież, z symbolicznym pękiem kluczy, Jan Ewangelista, niewierny Tomasz i Judasz Iskariota, który zdradził Chrystusa. Symbolem tego ostatniego jest sakiewka. Po śmierci Judasza na dwunastego wybrano Macieja, a później dołączono Pawła. Po zmartwychwstaniu i wniebowstąpieniu Chrystusa apostołowie głoszą Jego naukę, organizują pierwsze wspólnoty chrześcijańskie. Dwaj spośród dwunastu, Mateusz i Jan, spisali dzieje i naukę swego Nauczyciela w Ewangeliach. Z czasem apostołami zaczęto nazywać także tych, którzy nawracali na chrześcijaństwo całe ludy i kraje.

Ewangeliści
To autorzy czterech Ewangelii, zawierających dzieje życia i naukę Chrystusa. Ewangelistami byli: Mateusz (apostoł), Marek, Łukasz i Jan (apostoł). Ewangelia po grecku znaczy dosłownie: Dobra Nowina, a nowiną tą jest zbawienie człowieka przez Chrystusa, Syna Bożego. Dobrą Nowiną jest też nazywana głoszona przez Niego nauka. Trzy pierwsze Ewangelie są synoptyczne, tzn. opisują te same zdarzenia w podobny sposób. Wersje trzech różnych osób uzupełniają się i naświetlają różne aspekty dziejów Chrystusa.

 

Bohaterowie Nowego Testamentu

Barabasz
Buntownik, przestępca, który był sądzony razem z Jezusem. Na żądanie ludu został, zgodnie ze zwyczajem Paschy, uwolniony przez prokuratora Judei Poncjusza Piłata.

Faryzeusze
To przedstawiciele ortodoksyjnego stronnictwa politycznego w Judei. W Nowym Testamencie są synonimem obłudy, fałszywej pobożności, hipokryzji.

Maria Magdalena
Chrystus wypędził z niej siedem demonów. Była jawnogrzesznicą, ale nawróciła się, uznała swoje grzechy i Chrystus wybaczył jej błędy. Historia Marii Magdaleny dowodzi, że Bóg wybacza grzechy tym, którzy przyznają się do ich popełnienia, doznają skruchy i pragną żyć zgodnie z Jego nauką. Namaściła nogi Chrystusa olejkiem, była obecna przy Jego śmierci i to jej pierwszej ukazał się po zmartwychwstaniu.

Poncjusz Piłat
Prokurator Judei, do którego sanhedryn odesłał Jezusa. To on skazał go na karę chłosty, a potem ukrzyżowanie, gdyż przeląkł się gróźb rady żydowskiej, ale nie chciał wziąć winy na siebie, a także bronić Chrystusa, którego uważał za niewinnego. Umył ręce, a więc nie wziął odpowiedzialności za swój czyn. Korzystając ze zwyczaju, że na święto Paschy zostaje uwolniony jeden ze złoczyńców, lud zażądał uwolnienia Barabasza, a nie Jezusa, jak na to liczył Piłat. Wiele lat później prokurator Judei popełnił samobójstwo. Bułhakow uczynił go jednym z głównych bohaterów wątku biblijnego powieści Mistrz i Małgorzata, skupiając się na karze i cierpieniu, których doświadczył, gdy nie uwolnił Jeszui.

Judasz Iskariota
Był uczniem Jezusa. Należał do dwunastu apostołów. Zdradził swojego nauczyciela, wydając go za trzydzieści srebrników. Wyrażenie trzydzieści srebrników oznacza zdradę hańbiącą. Judasz, zrozumiawszy swoją winę, powiesił się, a jego śmierć stała się na wieki śmiercią zdrajców.

Łazarz
Umarł, a Chrystus wskrzesił go cztery dni po jego śmierci. Łazarz jest symbolem wszechmocy Jezusa – wskrzeszenie Łazarza miało potwierdzać Jego boskość.
Chrystus opowiedział przypowieść o innym Łazarzu i bogaczu. Łazarz był trędowaty i nie miał co jeść, ale wszedł do nieba. Bogaty pan, który za życia nigdy nie okazał mu miłosierdzia, trafił do piekła. Ten Łazarz symbolizuje cierpienie za życia nagrodzone po śmierci.