TEST

Ameryka Północna

1. Zaznacz P (prawda) lub F (fałsz).

TAK NIE
a) W wieku XVII i I poł. w. XVIII na środkowo – wschodnim wybrzeżu Atlantyku powstało 13 kolonii brytyjskich.
b) Kolonie były zamieszkałe przez Europejczyków pochodzących wyłącznie z Anglii i Szkocji.
c) Mieszkańcy angielskich kolonii odkupywali ziemię od czerwonoskórej ludności kontynentu amerykańskiego.
d) W koloniach północnych biali osadnicy żyli na uprawianych przez siebie farmach, zajmując się hodowlą bydła oraz uprawą zboża i kukurydzy.
e) W koloniach południowych dominowały duże plantacje, na których biali plantatorzy hodowali bawełnę i tytoń, wykorzystując do pracy czarnych niewolników.
f) Zarząd nad koloniami sprawowali wybierani przez kolonistów z północy i z południa gubernatorzy.
g) Amerykańscy koloniści posiadali w brytyjskim parlamencie swoich reprezentantów.
h) Korona Brytyjska wyzyskiwała kolonie angielskie poprzez nakładanie wysokich ceł i podatków, traktowanie ich jak taniego rynku zakupu surowców, wygodnego zbytu dla swoich produktów.
i) W obronie swych interesów biali koloniści podejmowali bojkot oraz organizowali masowe demonstracje.
j) „Herbatka bostońska” to towar importowany do Korony Brytyjskiej przez północnoamerykańskich kolonistów.

2. Wydarzeniom przyporządkuj daty.

A. Kongres Kontynentalny ……………………..
B. Uchwalenie Deklaracji Niepodległości ……………………..
C. Uznanie niepodległość Stanów Zjednoczonych Ameryki ……………………..
D. Uchwalenie Konstytucji Stanów Zjednoczonych Ameryki ……………………..

a) 1774 r.,
b) 1776 r.,
c) 1787 r.,
d) 1787 r.

3. Uzupełnij tekst.

Wielka Brytania, rewolucja amerykańska, 13, Konstytucja Stanów Zjednoczonych Ameryki , Tadeusz Kościuszko, Beniamin Franklin, Kazimierz Pułaski, Deklaracja Niepodległości, Jerzy Waszyngton

„Drugą rewolucją” w wieku XVIII była wojna o niepodległość Stanów Zjednoczonych, zwana (a) …………………………………………………………………………………………………………, w której (b) ……………………………………………………………………….. kolonii brytyjskich w Ameryce Północnej wystąpiło przeciw (c) …………………………………………………………………………………………… Proces powstania nowego państwa rozpoczęło uchwalenie(d) …………………………………………………………………………………………………………………………………….. Za ojców niepodległości amerykańskiej uznaje się m.in. (e) ……………..……………………………………………………………………… i (f) …………………… …………………………………………………………. Ważną rolę w wojnie o niepodległość Stanów Zjednoczonych odegrali dwaj Polacy – (g) ……………………………………………………………………. i (h) ……………………………………………………………………………. Uwieńczeniem „drugiej rewolucji” było uchwalenie w Filadelfii pierwszej na świecie ustawy zasadniczej regulującej podstawy ustrojowe państwa i podstawowe prawa jego obywateli – czyli (i) …………………………………………………………………………………………………………………………

 

Wielka Rewolucja Francuska

4. Podaj przyczyny wybuchu rewolucji francuskiej.

a) Sukcesy rewolucji amerykańskiej.
b) Sympatia dla Marii Antoniny.
c) Wrogość Ludwika XVI wobec Habsburgów.
d) Upowszechnianie przez myślicieli oświecenia idei równości wszystkich ludzi.
e) Kryzys gospodarczy we Francji.
f) Podział społeczeństwa na mniej lub bardziej uprzywilejowane stany.

Odp. …………………………………………………………………………………

5. Wpisz do tabeli przedstawicieli poszczególnych stanów francuskich przed rewolucją. Nazwij te stany.

Stan I ……………………… Stan II ……………………. Stan III ……………………

szlachta rodowa, rzemieślnicy, biskupi, robotnicy manufaktur, proboszczowie, urzędnicy, arystokracja, lekarze, prawnicy i dziennikarze, szlachta urzędnicza, burżuazja, chłopi, zakonnicy

6. Wpisz do tabeli po 3 konsekwencje rewolucji francuskiej.

Dla Francji Dla Europy

7. Uzasadnij, dlaczego 14 lipca jest we Francji świętem narodowym?

………………………………………………………………………………………………………….………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………….……………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

 

Kultura umysłowa XVIII w.

8. Epoka oświecenia nie jest nazywana

A. stuleciem świateł
B. stuleciem epidemii
C. wiekiem filozofów
D. wiekiem rozumu

Odp. ……………….

9. Krajem, którego język i kultura wywierały największy wpływ na XVIII-wieczną Europę

A. były Włochy
B. była Portugalia
A. była Anglia
D. była Francja

Odp. ……………….

10. Językiem międzynarodowym w Europie XVIII-wiecznej

A. był włoski
B. była łacina
C. był francuski
D. był niemiecki

Odp. ……………….

11. Do nauk przyrodniczych zaliczamy:

A. fizykę, chemię, astronomię, geografię, biologię.
B. fizykę, chemię, ekonomię, geografię, biologię.
C. fizykę, chemię, astronomię, historię, biologię.
D. fizykę, malarstwo, astronomię, geografię, biologię.

Odp. ……………….

12. Manufaktura to

A. tkanina wynaleziona w Anglii w XVIII w. mająca ozdobną fakturę.
B. płótno, którym pokrywano pierwsze balony.
C. niewielki zakład rzemieślniczy.
D. forma produkcji przemysłowej opartej na pracy ręcznej.

Odp. ……………….

13. Największym miastem w Europie XVIII-wiecznej był

A. Londyn
B. Paryż
C. Rzym
D. Berlin

14. Połącz nazwiska wynalazców z nazwami państw ich pochodzenia i z odkryciami.

Nazwisko Kraj Odkrycie
A. Antoine Lavoisier
B. Anders Celsjusz
C. James Watt
D. John Kay
E. Edmund Cartwright
F. Joseph, Etienne Montgolfier
G. Benjamin Franklin
H. Edward Jenner

Anglia, Ameryka, Francja, Anglia, Anglia, Szkocja, Szwecja, Francja

1. szczepionka przeciw ospie
2. piorunochron
3. balon i pierwsza podróż balonem
4. mechaniczne krosna
5. „latające czółenko”
6. parowy silnik tłokowy
7. nowa skala pomiaru temperatury
8. zbadał skład powietrza i wody

15. Połącz filozofa z kierunkiem.

A. – Wolter;
B – Jan Jakub Rousseau

a) racjonalizm
b) sentymentalizm

Odp. ……………………………..…..

16. Postaw literę A przy informacjach odnoszących się do Woltera, a literę B – przy informacjach dotyczących Rousseau.

a) Szwajcar – ……………….
b) Hasło: Lud jest suwerenny – ……………….
c) Francuz – ……………….
d) Zwolennik oświeconego absolutyzmu – ……………….
e) Przyjaciel króla Prus Fryderyka II Wielkiego – ……………….
f) Zwolennik bezpośredniej demokracji – ……………….
g) Genialny samouk – ……………….
h) Jeden z autorów Wielkiej Encyklopedii Francuskiej – ……………….
i) Racjonalista – ……………….
j) Głosił potrzebę otaczania dziecka miłością i czułością – ……………….
k) Głosił równość społeczną i szacunek dla wspólnego dobra – ……………….
l) Obrońca praw człowieka – ……………….
ł) Walczył z niesprawiedliwością i zabobonami – ……………….
m) Ostrzegał przed szkodliwym wpływem cywilizacji na człowieka – ……………….

17. Połącz pojęcie z wyjaśnieniem.

a) deizm – ………………………………….
b) ateizm – …………………………………

1. Pogląd filozoficzny uznający istnienie Boga jako stwórcy świata, odrzucający możliwość ingerowania przez Boga w sprawy człowieka
2. Pogląd zakładający, że jedynym źródłem wiedzy są zmysły.
3. Negowanie istnienia Boga i życia pozagrobowego.

18. Połącz budowle ze stylem architektonicznym.

a) klasycyzm
b) rokoko

A. Belweder w Warszawie;
B. Branickich w Białymstoku

 

Wielka Brytania w epoce „rewolucji przemysłowej”

19. Uzupełnij luki w tekście.

sądownicza, maszyna parowa, trójpodział władzy, rewolucja, kapitalizm, parlament, Wielka Brytania, rewolucja przemysłowa, wykonawcza

W wieku XVIII miały miejsce trzy (a) ………………………………………………………………………………………………………………………………….., które zmieniły oblicze Europy i świata. Pierwszą była (b) –…………………………………………………………………………… w (c) ……………………………………………………………………………….. w latach 1760 – 1820, która przyczyniła się do rozwoju nowego systemu społeczno-gospodarczego – (d) ………………………………………………………………………………………….…… Przełomowym wydarzeniem było wynalezienie i zastosowanie (e) ……………………………………………………………………………………………….. Dzięki rozwojowi gospodarczemu, rozbudowie morskiej floty i ekspansji kolonialnej Wielka Brytania stała się mocarstwem światowym. Wykształc.ony w tym państwie na przełomie XVII/XVIII w. system rządów nazwany został (f) ………………….. ………………………………………………………………….. Polega na podziale władzy na ustawodawczą – (g) (………………………………………………………..………), (h) …………………………………………………………………………..…… (król i ministrowie) oraz (i) ………………………………..………………………………………………………………………. (niezależne sądy).

 

Czasy saskie

20. Przyporządkuj władcą właściwe im notki biograficzne.

1. August II Mocny ……………….
2. Stanisław Leszczyński ………………
3. August III ……………….

a) (1696-1763) – syn Augusta II, elektor saski i król polski w latach 1733–1763; objął tron dzięki poparciu Rosji; za jego panowania odbudowano gospodarkę, ale nie przeprowadzono reform ustrojowych i politycznych, bo na 14 zwołanych wówczas sejmów, aż 14 zostało zerwanych; przyczynił się do przebudowy Warszawy; ze względu na tuszę był obdarzany przydomkiem „Gruby”.

b) (1670–1733) – elektor saski z dynastii Wettinów, król polski w latach 1697– 1706 i 1709 – 1733; chcąc uzyskać koronę polską, zmienił wyznanie z luterańskiego na katolickie; został wybrany na króla Rzeczypospolitej, ponieważ przybył do Polski szybciej niż kandydat francuski popierany przez większość szlachty i rozdając hojne łapówki pozyskał dostateczne wsparcie; dążył do zreformowania kraju i wzmocnienia władzy królewskiej; jego zamiary niweczyły sprzeciwy szlachty, obawiającej się absolutyzmu (zerwano 10 z 18 zwołanych wówczas sejmów); w 1710 roku założył pod Dreznem pierwszą w Europie manufakturę porcelany; przydomek „Mocny” zawdzięczał ogromnej sile fizycznej.

c) (1677–1766) – król polski w latach 1704– 1709 i 1733–1736; wywodził się z wielkopolskiego rodu magnackiego; ojciec Marii, królowej Francji; podczas pierwszej elekcji popierany przez Szwecję, podczas drugiej – przez Francję; po abdykacji w 1736 r. otrzymał w dożywotnie użytkowanie od swego zięcia Ludwika XV księstwo lotaryńskie; zasłynął jako gospodarny władca i opiekun artystów; był najdłużej żyjącym królem Polski (chociaż większość życia spędził jako wygnaniec) – zmarł w wieku 89 lat.

21. Wyjaśnij znaczenie powiedzeń:

a) Od Sasa do Lasa. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
b) Za króla Sasa jedz, pij i popuszczaj pasa. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

22. Postaw literę A przy wydarzeniach związanych z czasem panowania Augusta II Mocnego, a literę B przy wydarzeniach, jakie miały miejsce za panowania jego syna Augusta III.

a) Wielka Wojna Północna …….…
b) Sejm pacyfikacyjny……………
c) Sejm Niemy ……..
d) Otwarcie przez pijarów Collegium Nobilium……
e) Traktat trzech czarnych orłów ……
f) Powstanie w Polsce pierwszej biblioteki publicznej..…
g) Wzniesienie Pałacu Saskiego..…

 

Ostatnia wolna elekcja

23. Uzupełnij tabelę.

1. Ród magnacki przewodzący ostatniej wolnej elekcji
2. Państwo popierające wybór Polaka na króla Polski.
3. Pierwsze imię ostatniego króla Polski.
4. Nazwa stronnictwa politycznego próbującego podnieść kraj z upadku u schyłku panowania Sasów.
5. Caryca Rosji.
6. Sejm, którego nie można było zerwać przez liberum veto.
7. Potępione na sejmie w 1764 roku należące do magnatów dzielnice w miastach.
8. Prawa przyjęte pod naciskiem Rosji na sejmie 1767–1768 gwarantujące niezmienność ustroju państwa w duchu „złotej wolności”.
9. Miejsce zawiązania w 1768 r. niechętnej królowi i Rosji konfederacji.
10. Konsekwencja dla Polski zawarcia w 1772 roku traktatu między Rosją, Austrią i Prusami.
11. Ukryta przez Rejtana na sejmie w 1773 roku w celu uniemożliwienia zatwierdzenia traktatu rozbiorowego.

24. Podaj imię i nazwisko ostatniego króla Polski i lata jego panowania.

Odp. ….………………………………………………………………………………………………………….

 

Odpowiedzi

Ameryka Północna
1. a) P; b) F; c) F; d) P; e) P; f) F; g) F; h) P; i) P; j) F
2.
a) Kongres Kontynentalny (1774 r.),
b) uchwalenie Deklaracji Niepodległości (1776 r.),
c) uznanie niepodległość Stanów Zjednoczonych Ameryki (1787 r .),
d) uchwalenie Konstytucji Stanów Zjednoczonych Ameryki (1787 r.)
3.
(a) rewolucją amerykańską, (b) 13, (c) Wielkiej Brytanii, (d) Deklaracji Niepodległości, (e) Beniamina Franklina, (f) Jerzego Waszyngtona, (g) Tadeusz Kościuszko, (h) Kazimierz Pułaski, (i) Konstytucji Stanów
Zjednoczonych Ameryki

4. a), d), e), f)
5.
Stan I – duchowieństwo
zakonnicy
biskupi
proboszczowie

Stan II – szlachta
arystokracja
szlachta rodowa
zlachta urzędnicza

Stan III – stan trzeci
rzemieślnicy, robotnicy manufaktur, urzędnicy, lekarze, prawnicy, dziennikarze, burżuazja, chłopi

6.
Dla Francji
– obalenie monarchii
– wprowadzenie ustroju republikańskiego
– przejęcie rządów przez burżuazję i generałów rewolucyjnej armii
– odejście od religii i Boga

Dla Europy
– przyspieszenie powstania państw narodowych
– koniec feudalizmu
– określenie praw obywateli
– upowszechnienie haseł o równości, wolności, braterstwie wszystkich ludzi zapisanych we francuskiej Deklaracji Praw Człowieka i Obywatela
7.
14 lipca 1789 r. tłum rozwścieczony faktem, że Ludwik XVI postanowił siłą rozpędzić Zgromadzenie Narodowe oraz na skutek rozruchów ulicznych, w czasie których wojsko oddało strzały do demonstrantów, zaatakował Bastylię – twierdzę zamienioną w więzienie. Uchodziła ona za symbol znienawidzonego absolutyzmu. Bastylia została zdobyta i zniszczona.
Kultura umysłowa XVIII wieku
8. B.;
9. D.;
10. C.;
11. A.;
12. D.;
13. A.
14. A. Francja 8.; B. Szwecja 7.; C. Szkocja 6.; D. Anglia 5.; E. Anglia 4.; F. Francja 3.; G. Ameryka 2.; H. Anglia 1.
15. A. a); B. b):
16. A – c), d), e), h), i) , l), ł); B – a), b), f), g) , j), k), m);
17. a) 1, b) 3;
18. A. a); B. b);

Wielka Brytania w epoce „rewolucji przemysłowej”

19. (a) rewolucje, (b) rewolucja przemysłowa, (c) Wielkiej Brytanii,
(d) kapitalizmu, (e) maszyn parowych, (f) trójpodziałem władzy,
(g) (parlament), (h) wykonawczą, (i) sądowniczą
20. A. 1, b), B. 3, a), C. 2, c)
21.
a) Powiedzenie powstało kiedy w 1733 r. doszło do rozdwojonej elekcji – większość szlachty wybrała królem Leszczyńskiego, mniejszość – syna zmarłego władcy – Augusta III. Wcześniejszy rodowód tego powiedzenia sugeruje, że Szwedzi, chcąc usunąć z polskiego tronu Augusta II w 1704 r. przeprowadzili elekcję nowego króla i pod ich naciskiem wybrany został wojewoda poznański Stanisław Leszczyński. W wyniku tego szlachta podzieliła się na dwa obozy – jedno stronnictwo popierało Sasa, drugie – „Lasa” Leszczyńskiego.
b) Powiedzenie powstało ze względu na wystawny tryb życia króla Augusta III. Ponadto po latach szlachta dobrze wspominała dostatnie i spokojne czasy panowania tego króla.
22. August II Mocny: a), c), e); August III: b), d), f), g)

Ostatnia wolna elekcja

23. 1. CZARTORYSCY; 2. ROSJA; 3. STANISŁAW; 4. FAMILIA; 5. KATARZYNA; 6. SKONFEDEROWANY; 7. JURYDYKI; 8. KARDYNALNE; 9. BAR; 10. ROZBIÓR; 11. LASKA
24. Stanisław August Poniatowski – 1764–1795