Zdania warunkowe prawdopodobne dotyczą sytuacji, w których opisujemy zdarzenie, które może nastąpić w przyszłości pod określonym warunkiem. Choć cała wypowiedź dotyczy przyszłości, część warunkowa zdania (po if) zwykle występuje w czasie teraźniejszym, a jedynie część główna w czasie przyszłym, np.:
- If you miss the coach, you will have to get a taxi.
Jak nie zdążysz na autokar, będziesz musiał wziąć taksówkę.
- If you pass this exam, I will buy you a car.
Jak zdasz ten egzamin, kupię ci samochód.
Odnosimy się tutaj do konkretnej sytuacji, która może mieć miejsce, gdy wystąpi podany warunek. Realność zajścia danej sytuacji ocenia, oczywiście, autor wypowiedzi. Dlatego ostrzeżenia i porady mają często formę zdania warunkowego prawdopodobnego, np.:
- If you don’t stop, I’ll shoot you!
Jak nie przestaniesz, zastrzelę cię! - If you don’t dress up, you will get cold!
Jak się nie ubierzesz, zmarzniesz!
Gdy chcemy, by warunek wyglądał na trochę mniej realny, używamy słowa should, np.:
- If you should miss the coach, you will have to get a taxi.
Jeżeli (tak się zdarzy, że) nie zdążysz na autokar, będziesz musiał wziąć taksówkę.
W powyższym zdaniu should znaczy tyle, co zwrot happen to, i może być z tym sformułowaniem stosowane wymiennie, np.:
- If you happen to miss the coach, you will have to get a taxi.
Wypowiedź można także sformułować krócej, pomijając if i dokonując inwersji:
- Should you miss the coach, you will have to get a taxi.
Uwaga!
W mowie potocznej nierzadko opuszcza się if, np.:
- You do it again, I’ll hit you.
(Jeśli) zrobisz tak jeszcze raz, to cię uderzę.
Pamiętaj! W część warunkowej zdania (po if) zwykle występuje czas teraźniejszy. Wyjątkiem od tej reguły są:
- uprzejme prośby,If you will cook the fish, I shall prepare salad.
Jak ty ugotujesz tę rybę, ja przygotuję sałatkę.If you would answer the phone, I shall have some rest.
Gdybyś odebrał ten telefon, odpocząłbym sobie.W powyższych dwóch przykładach zarówno will, jak i would stanowią po prostu uprzejmą formę zaproponowania danej czynności rozmówcy. Warto zauważyć, że zdanie z użyciem ‘would’ jest nieco bardziej uprzejme.
- sytuacje, w których uzależniamy coś od woli osoby, z którą rozmawiamy, If she will keep on attending my classes, I will be able to teach her something.
Jeśli ona zechce nadal uczęszczać na moje zajęcia, będę mógł ją czegoś nauczyć.If she would admit that you were wrong, I would admire her.
Gdyby przyznała, że się myliłeś, podziwiałbym ją.W powyższych dwóch przykładach zarówno will, jak i would podkreślają, że realizacja warunku zależy od woli opisywanej osoby. Należy zauważyć, że zdanie z użyciem would wyraża pewną wątpliwość – autor nie wierzy w możliwość realizacji warunku. - sytuacje, w których wyrażamy pragnienie, by coś nastąpiło:If only it would stop snowing, I could go for a walk.
Gdyby tylko śnieg przestał padać, mógłbym pójść na spacer.
W tym przykładzie użycie would podkreśla pragnienie, wolę autora wypowiedzi, by śnieg przestał padać.
Ważne! Trzeba jednak zapamiętać, że will i would w powyższych przykładach nie odnoszą się w ogóle do czasu i są użyte jedynie dla podkreślenia możliwości dokonania wyboru przez osobę proszoną, postąpienia zgodnie z jej wolą, lub dla uwypuklenia życzenia autora wypowiedzi. Takich konstrukcji należy używać bardzo ostrożnie, w niewłaściwym kontekście mogą być bowiem błędne, podczas gdy klasycznie zbudowane zdanie warunkowe będzie poprawne także jako prośba lub pragnienie.
Uwaga!
W mowie zależnej w przypadku zdań warunkowych prawdopodobnych następuje normalna transformacja czasowników, np.:
- „If I obtain my degree, I will start my own business, he said.
He said that if he obtained his degree, he would start his own business.
Powiedział, że gdy zdobędzie wykształcenie, zacznie własny biznes.