Na początek – zadanko:
Odgadnij wyrazy:
- A kitchen object which is a common weapon.
- A person who attacks people in the street.
- A person that sets fire to buildings.
- A person whom the murderer kills.
Udało Ci się odgadnąć wszystkie wyrazy? Gratulujemy! Oczywiście był to tylko pretekst do pokazania budowy zdań podrzędnych.
Dociekliwi mogą zacząć krzyczeć: zaraz, a gdzie przecinek?! Wydawałoby się, że skoro w języku polskim przed „który”, „która” itd. trzeba stawiać przecinek, to i tutaj powinien on występować. Nie ciesz się przedwcześnie: język angielski jest pod tym względem bardziej skomplikowany od polskiego, bo każe rozróżniać dwa rodzaje Relative Clauses, czyli zdań podrzędnych.
Te zdania, które widzisz w zadaniu, nazywają się zdaniami definiującymi – Defining Relative Clauses. Definiują one, czyli określają, czym jest rzeczownik w zdaniu głównym. Tak jakbyśmy prowadzili coś w rodzaju dialogu: Osoba… Jaka osoba? Ta, która atakuje ludzi. Przedmiot… Jaki przedmiot? Ten, który jest częstą bronią. W takich zdaniach w języku angielskim nie stawiamy przecinka. Używamy w nich następujących zaimków:
- who / whom / that / whose (dla osób),
- which / that / whose (dla rzeczy i zwierząt).
Bywa, że nie tyle określamy naturę podmiotu zdania głównego, ile dostarczamy dodatkowych informacji, na przykład:
- A knife, which can be very dangerous, is one of the most common kitchen tools.
Wyróżnione zdanie nie określa, czym jest nóż, lecz daje nam dodatkowe informacje. Nie powiemy: Nóż? Jaki nóż? Ten, który może być niebezpieczny. Nóż, to nóż, nie jest nam tu potrzebna definicja tego, o czym mówimy. Takie zdania nazywają się zdaniami niedefiniującymi – Non-defining Relative Clauses. Stawiamy w nich przecinek i używamy takich zaimków jak w zdaniach definiujących, ale bez that. Zaimek that (używany zarówno w stosunku do osób, jak i przedmiotów lub zwierząt) jest zarezerwowany dla zdań definiujących.
Zdarza się, że to samo zdanie będzie miało dwa różne znaczenia w zależności od tego, czy stawiamy w nim przecinki, czy nie. Porównaj:
- My sister who lives in London is very pretty.
- My sister, who lives in London, is very pretty.
W pierwszym zdaniu rozmówca może ma wiele sióstr. A przynajmniej dwie. Moja siostra – ta, która mieszka w Londynie (bo mam jeszcze siostrę w Zimbabwe i na Kubie). W drugim zdaniu siostra jest jedna, nie ma wątpliwości, o kim mówimy. Fakt, że siostra mieszka w Londynie jest tylko dodatkową informacją, a nie informacją kluczową do ustalenia jej tożsamości.
Ćwiczenie
W poniższych pięciu zdaniach występują cztery błędy – jedno zdanie jest poprawne, a cztery wadliwe. Znajdź błędy.
1. The woman, whom you saw in my flat yesterday, is my girlfriend.
2. Mark Brown, whose project won the competition, is Australian.
3. My mother, that loves chocolate, was given a huge box of chocolates.
4. I want to tell your wife who was really unpleasant to me yesterday that she should pay attention to what she is sating.
5. Mary is the woman which will be my wife.
Odpowiedzi
1. Niepotrzebne przecinki.
2. Poprawne zdanie.
3. Zamiast that powinno być who.
4. Brakuje przecinków.
5. Zamiast which powinno być who.
Zapożyczenie i zaimki względne w angielskim
- which – który (używamy w odniesieniu do rzeczy), np.
English is the language which is spoken not only in England.
- who – który (używamy w odniesieniu do ludzi), np.
The people who use many anglicisms have sometimes problems with Polish.
- that – który (używamy w odniesieniu zarówno do ludzi, jak i do rzeczy), np.
There are some poeple that don`t make language mistakes.
- where – gdzie, np.
There are some places where you cannot hear English.
- whose – czyj, kogo (do kogo należący), np.
This is the man whose dictionary was found last week.
- whom – kogo (bardziej formalne niż “who”), np.
He is the boy whom I interviewed about English language.
Uwaga! Przed większością zaimków względnych (przeciwnie niż po polsku) nie stawia się przecinków. Wyjątkiem są sytuacje, w których podajemy dodatkowe informacje o osobie lub rzeczy. W takim przypadku zaimek względny nie wskazuje o kim/o czym mówimy. Druga osoba już to wcześniej wie! P