REPORTED SPEECH – mowa zależna

Spójrz na przykład:

Tom said: „I’m going to the cinema”.
Tom said that he was going to the cinema.

Kiedy używamy mowy zależnej?

Mowy zależnej (po angielsku: Reported Speech) używamy, gdy mówimy o przeszłości. Jeżeli przytaczasz cytat, nie zmieniasz żadnego słowa – to jest oczywiste. Jednak kiedy chcesz użyć własnych słów, musisz pamiętać o pewnych zasadach.

Bardzo ważne: zmiana czasu
Gdy zamieniasz cytat na zdanie w mowie zależnej, pamiętaj o zasadzie jeden czas do tyłu. Jeżeli cytat jest np. w czasie Present Continuous, w mowie zależnej zdanie musi być w czasie Past Continuous. Jeżeli cytat jest w czasie Past Simple, w mowie zależnej będzie użyty czas Past Perfect itd.

 

Spójrz na zestawienie zmiany czasów:

cytat w… mowa zależna – Reported Speech – w…

Present Simple
He said: „I cook very well”. (On powiedział: „Gotuję bardzo dobrze”.))

Past Simple
He said he cooked very well. (On powiedział, że gotuje (dosłownie: gotował) bardzo dobrze.)

Present Continuous
He said: „I am eating lunch”. (On powiedział: „Właśnie jem obiad”.)

Past Continuous
He said he was eating lunch. (On powiedział, że właśnie jadł obiad.)

Past Simple
He said: „I bought a new car”. (On powiedział: „Kupiłem nowy samochód”.)

Past Perfect
He said he had bought a new car. (On powiedział, że kupił nowy samochód.)

Past Continuous
He said: „It was raining earlier”. On powiedział: „Wcześniej padał deszcz”.

Past Perfect Continuous
He said it had been raining earlier. (On powiedział, że wcześniej padał deszcz.)

Present Perfect
He said: „I have lived in France”. (On powiedział: „Mieszkam we Francji”.)

Past Perfect
He said he had lived in France. (On powiedział, że mieszka (mieszkał) we Francji.)

Present Perfect Continuous
He said: „I have been working very hard”. (On powiedział: „Pracowałem bardzo ciężko”.)

Past Perfect Continuous
He said he had been working very hard. (On powiedział, że pracował bardzo ciężko.)

Past Perfect
He said: „The play had started when I arrived”. (On powiedział: „Sztuka już się zaczęła, kiedy ja przyszedłem”.)

Nie zmienia się!
He said the play had started when he arrived. (On powiedział, że sztuka już się zaczęła, kiedy przyszedł.)

Future Simple
He said: „I will come for sure”. (On powiedział: „Przyjdę na pewno”.)

WOULD
He said he would come for sure. (On powiedział, że przyjdzie (przyszedłby) na pewno.)

Future Continuous
He said: „I will be waiting for her”. (On powiedział: „Będę na nią czekał”.)

WOULD + BE + -ing
He said he would be waiting for her. (On powiedział, że będzie na nią czekał.)

CAN
He said: „I can give him some money”. (On powiedział: „Mogę dać mu jakieś pieniądze”.)

COULD
He said he could give him some money. (On powiedział, że może dać mu trochę pieniędzy.)

HAVE TO
He said: „I have to go home”. (On powiedział: „Muszę iść do domu”.)

HAD TO
He said he had to go home. (On powiedział, że musi (musiał) iść do domu.)

MUST
He said: „I must be very careful”. (On powiedział: „Muszę być bardzo ostrożny”.)

HAD TO
He said he had to be very careful. (On powiedział, że musi (musiał) być bardzo ostrożny.)

MAY
He said: „I may help during the party”. (On powiedział: „Mogę pomóc podczas przyjęcia”.)

MIGHT
He said he might help during the party. (On powiedział, że może (mógł) pomóc podczas przyjęcia.)

 

To jest ważne!

Są przypadki, kiedy czas z cytatu nie zmienia się w mowie zależnej! Dzieje się tak, jeżeli mówisz o czymś, co jest nadal aktualne. Spójrz na sytuację:

• Jeżeli mówimy o czymś, co nadal jest aktualne, np.: Jest piątek. Brat Jacka przyjeżdża w sobotę. Jacek mówi:
  My brother is coming on Saturday. To jest nadal aktualne, bo soboty jeszcze nie było, dlatego powiemy w mowie zależnej: Jack said his brother is coming on Saturday.

• Robisz imprezę. Zaprosiłeś wszystkich na urodziny, ale jeden z kolegów dzwoni i mówi: |
  – „I’m sorry. I will arrive later”. („Przepraszam. Przyjadę później”.)
  Tym, którzy już są na miejscu, opowiadasz:
  – He said he will arrive later. (On powiedział, że przyjedzie później.)
  W tej sytuacji czas nie zmienia się, ponieważ kolega ten jeszcze nie przyjechał. Sytuacja nie jest jeszcze przeszłością (przyjazd kolegi dopiero nastąpi).
  ALE:
• Następnego dnia opowiadasz o imprezie koleżance. Teraz już spóźnione przybycie twojego kolegi jest przeszłością, dlatego powiesz:
  – He called and said: „I will arrive later”.
  Albo w mowie zależnej:
  – He called and said he would arrive later.

 

Zmiana zaimków, opisu miejsca, określenia czasu

Kolejne bardzo ważne zamiany, o których musisz pamiętać, to zamiany:

• zaimków osobowych (he, she…),
• opisu miejsca (here…),
• określenia czasu (now, today…).

I. Zaimki osobowe

Musisz pamiętać o zmianie zaimka osobowego, jeżeli jest to konieczne, np.:
Tom said: „I can help you with math”. (Tom powiedział: „Mogę ci pomóc z matematyką”.)
Tom said HE could help ME with math. (Tom powiedział, że ON może MI pomóc w matematyce.)

 

II. Opis miejsca

here → there

cytat – mowa niezależna reported speech – mowa zależna

HERE (I live here.) THERE (He said he lived there.)

Jeżeli mówimy o konkretnym miejscu:

I will be here [Hilton Hotel] at 3. nazwa miejsca (I said I would be at Hilton Hotel at 3.)

 

III. Określenia czasu

Jenny said: „WE are going to be here tomorrow”.
Jenny said THEY were going to be there the next day.

cytat – mowa niezależna reported speech – mowa zależna

now (teraz) then (wtedy)

yesterday (wczoraj) the day before (dzień wcześniej)

the day before yesterday (przedwczoraj) two days before (dwa dni wcześniej)

today (dzisiaj) that day,
. yesterday,
. the day before (tamtego dnia, wczoraj, dzień wcześniej – w zależności od sytuacji)

tomorrow (jutro) the next day, the following day (następnego dnia)

the day after tomorrow (pojutrze) in two days (za dwa dni)

next week/ month/ year the following week/ month/ year
(w następnym tygodniu/ miesiącu/ roku) (w następnym tygodniu/ miesiącu/ roku)

this morning/ afternoon/ evening/ night that morning/ afternoon/ evening/ night
(tego ranka/popołudnia/ wieczora/ nocy) (tamtego ranka/ popołudnia/ wieczora/ nocy)

last week/ month/ year the previous week/ month/ year
(w ostatnim tygodniu/ miesiącu/ roku) (w poprzednim tygodniu/ miesiącu/ roku)

three days/ weeks/ months/ years ago three days/ weeks/ months/ years before
(trzy dni/ tygodnie/ miesiące/ lata temu) (trzy dni/ tygodnie/ miesiące/ lata wcześniej)

 

Przykłady zdań:

• My brother said: „I want to go to the cinema now”. (Mój brat powiedział: „Chcę iść do kina teraz”.)
  My brother said he wanted to go to the cinema then. (Mój brat powiedział, że chciał iść wtedy do kina.)

• Our boss said: „We didn’t earn enough money six days ago”.
  (Nasz szef powiedział: „Nie zarobiliśmy wystarczająco dużo pieniędzy sześć dni temu”.)
  Our boss said we hadn’t earned enough money six days before.
  (Nasz szef powiedział, że nie zarobiliśmy wystarczająco dużo pieniędzy sześć dni wcześniej.)

• My dad said: „Everything you have prepared today is perfect”.
  (Mój tata powiedział: „Wszystko co dzisiaj przygotowałeś, jest idealne”.)
  My dad said that everything I had prepared that day was perfect.
  (Mój tata powiedział, że wszystko, co przygotowałem tamtego dnia, było idealne.)

• „We will go with you next month”, they said. („Pojedziemy z wami w następnym miesiącu”, powiedzieli.)
  They said they would go with us the following month. (Powiedzieli, że pojechaliby z nami w następnym miesiącu.)