W języku angielskim kwestia tego, czy dany rzeczownik jest policzalny czy też nie ma duże znaczenie – jest to związane z koniecznością użycia różnych konstrukcji gramatycznych.

Rzeczowniki policzalne opisują to, co można policzyć na sztuki, nie używając żadnych dodatkowych jednostek miary (centymetrów, litrów, szklanek, itp.).

an apple – jabłko
three apples – trzy jabłka
a book – książka
ten books – 10 książek

  • Przed rzeczownikami policzalnymi możemy postawić przedimek a (an) lub the, zależnie od tego, czy mówimy o jakiejś konkretnej rzeczy czy też nie.
  • Dla każdego z nich możemy stworzyć liczbę mnogą przez dodanie końcówki -s lub -es.

Rzeczowniki niepoliczalne

  • to rzeczowniki abstrakcyjne (fraternity braterstwo, beauty – piękno, absence – nieobecność, evil – zło;
  • te, które opisują:
    • materiały (wood – drewno, glass – szkło);
    • ciecze (milk – mleko, wine – wino, juice – sok;
    • produkty sypkie (np. sugar – cukier, rice – ryż, coffee – kawa);
    • uczucia: love – miłość, hate – nienawiść, happiness – szczęście), fear – strach, anger złość
  • żywność: bread, cheese, butter, spaghetti
  • także rzeczy, które występują w zbyt dużych ilościach, by można było je policzyć (hair – włosy, sand – piasek). Aby określić ich ilość musimy użyć dodatkowych, policzalnych jednostek: a cup of milk, one kilo of sugar, two cups of rice);
  • inne, które często wydają się, że powinny być policzalne, a nie są: money, furniture, baggage, travel, experience, homework, information.

 

Uwaga!

  • Należy także pamiętać, że rzeczownik money (pieniądze) nie tylko występuje w liczbie pojedynczej, ale także jest niepoliczalny (pieniądze liczymy bowiem w banknotach lub monetach, w konkretnej walucie).
  • Rzeczowniki niepoliczalne zazwyczaj nie tworzą liczby mnogiej (aczkolwiek zdarzają się takie przypadki:
    • Two beers, please zamiast Two bottles of beer, please, a także: waters, sands, hairs).

 

Cechy rzeczowników policzalnych i niepoliczalnych

Użycie rodzajników: an apple (jakieś nieokreślone jabłko), the apple (konkretne jabłko), ale water, the water.

  • Rodzajnik nieokreślony jest używany tylko przy rzeczownikach policzalnych,
  • Rodzajnik określony przy jednych i drugich.
  • Tylko rzeczowniki niepoliczalne mogą stać bez rodzajnika w liczbie pojedynczej.

Liczba mnoga: tylko rzeczowniki policzalne mają liczbę mnogą, np. apples.

much, many. Przy rzeczownikach policzalnych stawiamy many, przy niepoliczalnych – much.

  • much water – dużo wody,
  • many apples – dużo jabłek.

a few/few, a little/little:

  • a few i few używamy w połączeniu z rzeczownikami policzalnymi.
    • a few oznacza kilka, parę – np. I’ve got a few apples. (Mam kilka jabłek.)
    • few oznacza niewiele: np. She’s got few friends. (Ona ma niewielu przyjaciół.)
  • Podobnie w parze a little/little – występującej z rzeczownikami niepoliczalnymi.
    • I’ve got a little money. (Mam trochę pieniędzy.)
    • I’ve got little money. (Mam mało pieniędzy.)
  • Jeś­li chcemy powiedzieć, że czegoś było mniej, używamy odpowiednio
    • fewer dla policzalnych: There were fewer people that we had expected. (Było mniej ludzi niż oczekiwaliśmy.)
    • less dla niepoliczalnych: If it is too salty, use less salt. (Jeśli jest za słone, używaj mniej soli.)

Ciekawostki

  • Są rzeczowniki, które mogą być policzalne lub niepoliczalne.
    • Na przykład hair w znaczeniu „włosy na głowie” to rzeczownik niepoliczalny: hairs oznacza włosy, które na przykład pies zostawił na fotelu. Porównaj: She’s got blond hair. There is a lot of your dog’s hairs on my armchair.
    • Coffee to rzeczownik niepoliczalny, a jednak powiemy: a coffee = a cup of coffee.
  • Bywa, że rzeczownik ma dwa różne znaczenia – w jednym z tych znaczeń jest policzalny, w drugim niepoliczalny, np.:
    • paper to papier – materiał, a a paper to gazeta.
    • Iron niepoliczalny to pierwiastek, żelazo, a policzalny – żelazko.
  • Przy żywnościowych rzeczownikach niepoliczalnych, takich jak cheese czy wine istnieje możliwość używania ich tak, jakby były policzalne, jeśli mówimy o gatunkach, np.:
    This is an excellent cheese from France.
    Wines from Chile are well known all over the world.

 

Existential Sentences

W konstrukcji tej, bardzo powszechnej w angielskim, istotne znaczenie ma fakt, czy rzeczownik jest policzalny czy też nie. Generalnie konstrukcji tej należy używać w zdaniach, w których główną informacją jest to, że coś (ktoś) istnieje (jest) gdzieś:

  • There is a cat on the roof.
  • There is a man in the wardrobe.
  • There are some children in the garden.
  • There is some coffee in the cup.

W zdaniach tych nie tłumaczymy wyrazu there, informację o miejscu przenosimy na początek zdania: Na dachu jest kot, W szafie jest jakiś człowiek, itp.

Existential Sentences wyglądają nieco inaczej dla rzeczowników policzalnych w liczbie pojedynczej, inaczej zaś dla rzeczowników niepoliczalnych i policzalnych w liczbie mnogiej.

  • Twierdzenie
    • l.p. policzalne There is a cup in the cupboard.
    • niepoliczalne There is some coffee in the cupboard.
    • l.m. policzalne There are some cups in the cupboard.
  • Pytanie
    • l.p. policzalne Is there a cup in the cupboard?
    • niepoliczalne Is there any coffee in the cupboard?
    • l.m. policzalne Are there any cups in the cupboard?
  • Przeczenie
    • l.p. policzalne There isn’t a cup in the cupboard.
    • niepoliczalne There aren’t any coffee in the cupboard.
    • l.m. policzalne There aren’t any cupsin the cupboard.

W przypadku Existential Sentences mamy do czynienia z trzema rodzajami przedimków:

  • przedimek a (an) dla rzeczowników policzalnych w liczbie pojedynczej występujący w twierdzeniu, pytaniu i przeczeniu (dlatego jest to przedimek nieokreślony, gdyż za pomocą Existential Sentences wprowadzamy zawsze jakiś nowy rzeczownik), np.:
    • There is a girl on the terrace.
  • przedimek some dla rzeczowników policzalnych w liczbie mnogiej i dla rzeczowników niepoliczalnych, stosowany jest on wyłącznie w twierdzeniu, np.
    • There are some trees on the hill.
    • Tthere is some tea in the teapot.

Uwaga! W zdaniach tych można także ominąć przedimek: there are trees on the hill, there is tea in the teapot. W Existential Sentences dla liczby mnogiej rzeczowników policzalnych możemy zastąpić przyimek some liczebnikiem, np.:

There are five trees on the hill.
There are four cups of tea on the table.

  • przedimek any stosowany w pytaniach i przeczeniach dla rzeczowników niepoliczalnych, a także dla rzeczowników policzalnych w liczbie mnogiej, np.:
    • Is there any tea in the teapot?
    • Are there any trees on the hill?
    • There isn’t any tea in the teapot.
    • There are no trees on the hill.
  • W przypadku przeczeń można zastosować także no, należy jednak pamiętać o poprawnej konstrukcji takich zdań (nie można stosować podwójnej negacji):
    • There is no tea in the teapot.
    • There are no trees on the hill.

Uwaga! Należy także pamiętać o specyficznym szyku, którego nie wolno zmieniać. Okolicznik miejsca zawsze występuje na końcu, np.:
There is no water in the bathtub. (po polsku jest zaś dokładnie odwrotnie: w wannie nie ma wody).

W przypadku rzeczowników niepoliczalnych i liczby mnogiej rzeczowników policzalnych możemy tworzyć także pytania otwarte z pytajnikiem how much (many).

Much stosowane jest w przypadku rzeczowników niepoliczalnych:

  • How much coffee is there in the cupboard?
  • How much water is there in the bottle?
  • How much money do you have?

Many stosujemy dla liczby mnogiej rzeczowników policzalnych:

  • How many sisters do you have?
  • How many cups are there in the cupboard?
  • How many trees are there on the hill?

Możemy także użyć następujących wyrażeń:

  • much (many) – dużo,
  • a lot of – dużo,
  • enough – wystarczająca ilość,
  • too much (many) – zbyt dużo.

Przykłady:

  • There are many trees on the hill.
  • There is much water in the bathtub.
  • There is enough milk in the fridge.
  • There are (n’t) enough loaves of bread on the shop shelf.
  • There is too much milk in the glass.
  • There are too many clouds in the sky.

Uwaga!
W języku angielskim występują rzeczowniki, które mogą być policzalne lub niepoliczalne w zależności od kontekstu! Oto przykłady:

  • paper
    I bought some paper. (Kupiłem papier). – niepoliczalny, materiał do pisania.
    I bought a paper. (Kupiłem gazetę).– policzalny.
  • hair
    My sister has beautiful hair. (Moja siostra ma piękne włosy). – niepoliczalne, włosy na głowie.
    Waiter! There’s a hair in my soup. (Kelner! W mojej zupie jest włos).– policzalny, pojedynczy włosek.
  • experience
    You need experience if you want to work here. (Potrzebujesz doświadczenia, jeżeli chcesz tu pracować).– niepoliczalny, doświadczenie jako wiedza, znajomość czegoś, co wcześniej robiłeś.
    During last holidays we had many new experiences. (Podczas ostatnich wakacji mieliśmy dużo nowych doświadczeń). – policzalny, rzeczy, które się nam przydarzają, przygody.

 

Jak policzyć niepoliczalne?

Używając różnych rzeczowników pomocniczych. Oto krótkie ćwiczenie. Spróbuj uzupełnić wyrażenia następującymi rzeczownikami:

sugar, rubbish, bread, ham, information

  1. a loaf of ……………….
  2. a slice of ……………….
  3. a piece of ……………….
  4. a lump of ……………….
  5. a pile of ……………….

Odpowiedzi: 1. bread, 2. bread, ham, 3. bread, ham, ­information, 4. sugar, 5. rubbish.

 

Częste błędy – trzeba ich unikać!

Oto dziesięć zdań – przykładów częstych błędów związanych z rzeczownikami niepoliczalnymi. Spróbuj określić błędy i poprawić zdania.

1. He gave me a good advice.
2. I need some informations about the flight.
3. There are nice furniture in your room.
4. The news are very optimistic.
5. Many travels are organized in our school.
6. I have many experiences in the subject.
7. Many researches are conducted in the institute.
8. The teachers give us lots of homeworks.
9. My baggages are here.
10. My money are not enough to cover the costs.

  • Advice – rada – to po angielsku rzeczownik niepoliczalny. Mówimy natomiast a piece of advice
    He gave me a good piece of advice.
  • Information. Znowu częsty błąd, bo po polsku informacje można liczyć. Po angielsku powiemy oczywiście
    I need some information about the flight.
  • Furniture – meble – też są niepoliczalne, powiemy więc:
    There is a nice furniture in your room.
  • The news – wiadomości – to podstępny wyraz, bo wygląda na liczbę mnogą, ale jest rzeczownikiem niepoliczalnym, więc oczywiście The news is very optimistic.
  • Travel to rzeczownik niepoliczalny, oznacza podróż, ale jest bardziej ogólny. Możemy powiedzieć: Travel makes you wiser. – wtedy podróż jest pewnego rodzaju ogólnym dobrem. Travels w liczbie mnogiej występuje tylko wtedy, gdy mówimy o czyichś podróżach, np. He’s had lots of adventures in his travels. W naszym zdaniu powiedzielibyśmy raczej trips lub excursions.
  • Experience zwykle występuje jako rzeczownik niepoliczalny, jeśli mówimy, że mamy duże doświadczenie w czymś – czyli I have some/much experience in this subject. ­Experience jest policzalny, jeśli mówimy, że coś jest dla nas na przykład nowym lub ciekawym doświadczeniem: Working with children was a new experience for me.
  • Po polsku badania – po angielsku research. A lot of research is conducted in the institute.
  • The teachers give us a lot of homework. Homework, podobnie jak work, jest niepoliczalne.
  • My baggage is here (podobnie zachowuje się słowo luggage, które też oznacza bagaż).
  • The money is not enough. Pieniądze są, paradoksalnie, niepoliczalne.