Podmiot i orzeczenie

Ze względu na brak deklinacji, a raczej jej szczątkową postać – miejsce danego słowa bardzo często określa także jego funkcję w zdaniu.

  • W związku z tym orzeczenie (verb) powinno stać jak najbliżej podmiotu (subject), np.:

I am going to cinema.
She has been studying French.

Zauważ, że orzeczenie może się czasem składać z więcej niż jednego wyrazu.

Mogą je oddzielać jedynie

  • okoliczniki czasu wyrażające częstotliwość, (takie jak often, sometimes, never, always, occasionally, rarely, seldom, usually itp.), niektóre przysłówki i takie wyrażenia jak: just, already (w czasie Present Perfect) a także: all, both, still, np.:

We often read newspapers.
Jaś sometimes likes sweets.

  • niektóre przysłówki i takie wyrażenia jak: just, already a także: all, both, still, np.:
    I really hate him.
    We all like rock music.
    They have already left.
    She will still be watching TV.

Uwaga! jeżeli orzeczenie składa się z więcej niż jednego czasownika, to wyrażenia te należy wstawić po pierwszym z nich, a nie przed całym orzeczeniem).

They have already left.
She will still be watching TV.

 

Miejsce przydawki w zdaniu

Przydawka (object) powinna znajdować się obok orzeczenia, mogą je oddzielać jedynie wyrażenia określające przydawkę, takie jak:

  • przedimek (aritcile a lub the),
    • I need a new car.
    • I am reading a newspaper now.
  • zaimek wskazujący (demonstrative pronoun: this, that, these, those
    • I know that girl.
  • zaimek dzierżawczy possesive pronoun; my, your, his, her, its, our, your, their),
    • I love her jokes.
    • I like good books.
  • przymiotnik (adjective)
    • I need a new car.
  • przysłówki mówiące o ilości (adverb: a lot of, many, much, enough, a great deal of, few, a few), np.:
    • I drink a lot of coffee.

Uwaga! Szyk ten może zostać zmieniony jedynie w przypadku strony biernej.

 

Miejsce okolicznika w zdaniu

W języku angielskim, podobnie jak w polskim mamy do czynienia z trzema rodzajami okoliczników (adverbials):

    • czasu (of time),
    • miejsca (of place),
    • sposobu (of manner).

Okolicznik czasu może występować w dwóch miejscach: na początku i na końcu zdania twierdzącego (w pytaniach jest zawsze na końcu, w przeczeniach przeważnie na końcu), np.:

  • Yesterday I went to the cinema.
  • I went to the cinema yesterday.
  • Did I go to the cinema yesterday?
  • I didn’t go to the cinema yesterday. ale też Yesterday I didn’t go to the cinema.
  • For many years I have been working for this company.
  • I have been working for this company for many years.

Okoliczniki sposobu i miejsca występują zaś zawsze na końcu (po nich może wystąpić jedynie okolicznik czasu, jeżeli nie został umieszczony na początku), np.:

  • Sally speaks German fluently.
  • We live in London.
  • I am sitting in a big comfortable chair right now.
  • Are you going home soon?
  • Betty is singing loudly in her room. (najpierw okolicznik sposobu, a następnie miejsca).

 

Przeczenia

W przeczeniach szyk zdania nie zmienia się – we wszystkich czasach, poza Present Simple i Past Simple, dodajemy not do pierwszego z czasowników, który tworzy orzeczenie, np.:

  • I have not (haven’t) bought carnations.
  • The cookies will not (won’t) have been ready by five o’clock.
  • I have not (haven’t) bought these tulips.
  • Our aunt will not (won’t) go to France.

W przypadku czasu Present Simple musimy użyć słowa posiłkowego do, dla Past Simple należy użyć did (jest to opisane szczegółowo w odcinkach poświęconych tym czasom), np.:

  • I do not (don’t) like flowers.
  • I did not (didn’t) go to a pub last Monday.
  • I do not (don’t) like flowers.

 

Pytania

  • Pytania ogólne (zamknięte) tworzymy poprzez zamienienie miejscami podmiotu i 1 czasownika orzeczenia, np.:
    • Have you seen the Titanic?
    • Will my dress have been ready by Sunday morning?

lub przy pomocy słowa posiłkowego do dla Present Simple i did dla Past Simple np.:

    • Do you like flowers?
    • Did you visit Tom on Monday?
  • W przypadku, gdy chcemy stworzyć pytania szczegółowe musimy na samym początku zdania pytającego (a więc takiego, w którym dokonaliśmy inwersji lub użyliśmy słowa posiłkowego do w odpowiedniej formie) wstawić pytajniki (np.: when, why, how, how much, where), np.:
    • When did you see the Titanic?
    • Where will you spend your summer holidays?
    • Why did you visit Tom on Monday?
    • How are you?
    • How much have you spent on this gorgeous dress?
  • Jeżeli chcemy zapytać o podmiot – musimy usunąć go z pytania (inaczej pytanie byłoby jednocześnie odpowiedzią). Pytania o podmiot będą wyglądały jak zdania twierdzące w 3 osobie, tyle tylko, że zamiast podmiotu użyjemy pytajnika who lub what:
    • Who are you?
    • Who likes flowers?
    • Who has broken that window in the hall?
    • What happened?
  • Na pytania te możemy odpowiedzieć zarówno w liczbie pojedynczej, jak i mnogiej:
    • I am a new student. lub We are new students.
    • Sue likes flowers lub Betty and June like flowers.
    • I have broken that window lub The boys have broken that window.
  • Czasami who lub what może rozpoczynać także pytania o przydawkę a nie o podmiot i wtedy należy zastosować się do zasad inwersji lub do/did, np.:
    • What does Sam like? („Co lubi Sam?” podmiotem w tym zdaniu jest Sam)
    • Who do you see? („Kogo widzisz?” podmiotem w tym zdaniu jest you)
  • W przypadku złożonych pytajników, to znaczy takich, po których mamy jeszcze przyimek modyfikujący ich znaczenie, pytania zaczynamy od pytajnika, a towarzyszący mu przyimek stawiamy na końcu, np.:
    • Where are you from? (Skąd pochodzisz?)
    • What is he like? (Jaki on jest?)
    • What is this book about? (O czym jest ta książka?)
    • Who is this book for? (Dla kogo jest ta książka?)

Należy także zapamiętać, że what może mieć dwa znaczenia:

  • co? (jeżeli nie występuje bezpośrednio po nim rzeczownik), np.:
    • What do you like? (Co lubisz?)
  • jaki? (jeżeli występuje razem z rzeczownikiem), np.:
    • What size do you wear? (Jaki nosisz rozmiar?)
    • What colour are your eyes? (Jakiego koloru są twoje oczy?)