List formalny (oficjalny) to bardzo często występująca na maturze forma pisemna. Taki list wysyłamy do osób, z którymi nie utrzymujemy kontaktów towarzyskich, a więc do instytucji, osób zajmujących ważne stanowiska itd.
Taki list, choć jego układ nie różni się znacznie od listu prywatnego, powinien być napisany w innym rejestrze (stylu).

 

List formalny

Główne wymogi

  • Powinien być czytelny, napisany w przejrzystym układzie, adres i inne części listu powinny być wyraźnie wyodrębnione;
  • Styl grzeczny i bezosobowy (czyli stosujemy przyjęte formy np. pożegnania i powitania zamiast dowolnych, nie piszemy:
    • lots of kisses
      tylko
    • Yours faithfully itd.
  • Używamy pełnych form gramatycznych, np.
    • nie I’d like tylko I would like,
    • nie: I’m tylko I am itd.;
  • Stosujemy wyszukane słownictwo, np.
    • I am writing to enquire whether you could help me.
      a nie:
    • Can you help me?
  • Często używamy strony biernej:
    • Your luggage will be delivered as soon as possible,
      a nie:
    • We’ll send your luggage ASAP);
  • Formułujemy zdania złożone oraz używamy słów, takich jak:
    • moreover (co więcej),
    • however (jakkolwiek),
    • on the other hand (z drugiej strony).

Układ listu formalnego

  • adres nadawcy
  • data
  • nazwisko odbiorcy
  • adres odbiorcy
  • Zwrot grzecznościowy
  • Wstęp (podajemy, dlaczego piszemy, powołujemy się na odpowiednie pisma, jeśli to odpowiedź na inny list; podajemy datę, jeśli to odpowiedź na ogłoszenie w gazecie)
  • Rozwinięcie (omawiamy sprawy, jakie mamy do przekazania adresatowi)
  • Zakończenie (podsumowujemy ustalenia, zadajemy pytania, prosimy o odpowiedź, np.
    • I look forward to hearing from you. (Czekam niecierpliwie na odpowiedź.)
    • Yours faithfully – gdy nie znamy nazwiska adresata listu.
    • Yours sincerely – gdy znamy nazwiska adresata listu.
  • Imię i nazwisko
  • Odręczny podpis

Uwagi

  • Przeciwnie niż po polsku! W adresie nadawcy nie piszemy imienia i nazwiska, tylko adres (zaczynając od numeru domu i ulicy).
  • Typowy zwrot grzecznościowy to:
    • Dear Sir/Madam (jeśli nie znamy osoby, do której piszemy);
    • jeśli znamy, piszemy: Dear Mrs Kowalska;

Nigdy po angielsku nie piszemy Dear Mrs/Mr plus imię, to duży błąd!

  • Każda nowa kwestia i sprawa powinny być w osobnym akapicie! Często akapity oddzielone są jeszcze dodatkową interlinią.

 

An open letter – list otwarty

List otwarty jest listem podanym do publicznej wiadomości, np. pojawia się w gazecie. List taki ma na celu zwrócenie uwagi opinii publicznej na problem. Poprzez list otwary nadawca może starać się również wywrzeć nacisk na adresata.

Zapamiętaj!

  • W liście otwartym możesz używać ostrego, ale oficjalnego języka.
  • Na początku wyjaśnij, czego dotyczy problem, przedstaw sytuację (the problem is).
  • Wymień powody, które skłoniły cię do napisania listu
    • I am writing to…
    • I want to/I need to
    • Iwas shocked
    • I don’t agree with.
  • Napisz, jakie kroki powinny być według ciebie podjęte
    • You should/You have to
    • There is no other possibility but…

Warsaw, June 28 2007

Dear Sir or Madam,
We are writing this letter to cancel (odwołać) a trip to Spain organised by your travel agency.
We are a group of twenty junior high school students. We love Spain and we wanted to visit this beautiful country. We found an offer from your travel agency on the Internet and we decided to book (zarezerwować) the trip.
Unfortunately, we found out (dowiedzieliśmy się) that one of the “attractions” during a visit to Bilbao is watching a bullfight!
We love animals and we cannot agree to take part (barć udział) in such a violent and cruel (okrutne) performance! Nobody should invite people to watch or take part in a bloody spectacle where animals are killed in such a horrible way!
Our parents and teacher are supporting us in this protest.
Therefore, we are forced (jesteśmy zmuszeni) to cancel our participation (udział) in the trip and we expect you to remove (usunąć) the bullfight performances from your offer in the future.

Animals’ friends

 

Zadanie maturalne

Napisz list do dyrektora szkoły, w którym:

  • poinformujesz go o wynikach ankiety dotyczącej szkolnych obiadów.
  • poprosisz o zmiany w menu.
  • przekażesz sugestie dotyczące ceny obiadu.
  • poprosisz o dofinansowanie dla biedniejszych uczniów.

Nie umieszczaj żadnych adresów. Podpisz się jako XYZ. Długość listu powinna wynosić od 120 do 150 słów.

Poznan
11 May 2007
Dear Mr Koziolek,

In accordance to your request from 6th April 2007 I am writing to inform you about the results of School Canteen Survey. The survey took place on 11th April 2007 and as many as 243 students participated in the event.

Concerning the survey results I would like to enquire if changes in the school menu would be possible as most of the students (87,5%) would like it to be modified. Most of the group (67%) would like salads more frequently and 44,3% equiries were related to soup quality.

Moreover, the price of lunch seems to be too high for many of our students. At presence it is established at 10 PLN / lunch and the reduction by 15% would be accepted by most students who cannot afford lunch nowadays.

Consequently, the lunch refund for the poorest students is still awaited in our school. In relation to the survey there are 3,2% students who are unable to accept any price for lunch.
Would it be possible for school authorities to purchase meals for them?
I look forward to hearing from you.
Yours sincerely,
XYZ

 

List nieformalny

List nieformalny (prywatny) to bardzo popularna forma maturalna. Taki list piszemy do przyjaciół lub rodziny, jeśli chcemy poinformować ich o zmianach w naszym życiu, upewnić o pamięci, uzyskać informacje bądź je przekazać.
Język listu prywatnego bardzo zbliżony jest do języka mówionego, co dla wielu maturzystów stanowi spore ułatwienie.

Główne wymogi

  • Powinien być napisany przejrzyście, czytelnie, z zachowaniem: – podziału na akapity (w wymaganiach egzaminacyjnych nie jest bezpośrednio powiedziane, że list nieformalny musi być podzielony na akapity. Taka forma jest jednak na pewno bardziej atrakcyjna dla czytającego i świadczy o tym, że uczeń myśli logicznie i zamierza przedstawić wymagane informacje w sposób uporządkowany);
  • Zawierać wszystkie części składowe (zwroty grzecznościowe, rozwinięcie, zakończenie).
  • Dopuszczalne jest stosowanie skrótów, tzw. contractions, np.
    • she isn’t zamiast she is not,
    • don’t zamiast do not itd.
  • Słownictwo powinno być proste, np.
    • zamiast pisać I would be grateful if you were so kind to help me,
      napiszemy:
    • Can you help me?
  • Nie używamy emotikonów i skrótów typowych tylko dla korespondencji elektronicznej (np. LOL zamiast: lots of love).
  • Jako błąd nie będzie policzony brak daty: jeśli w poleceniu nie będzie określone inaczej, nie podajemy swoich danych osobowych na maturze – nie podpisujemy się imieniem i nazwiskiem, nie wymyślamy adresu itd.
  • Posługujemy się raczej stroną czynną niż bierną dla uproszczenia wypowiedzi – a więc nie:
    • This house will be renovated soon,
      tylko:
    • My parents are going to do some things around the house.

Układ listu nieformalnego

  • Dear…,/Hi,…/Hello…,
  • Wstęp: dziękujemy za ostatni list albo wyjaśniamy, dlaczego tak długo się nie odzywaliśmy. Można też zapytać o zdrowie albo ogólnie o to, jak się żyje adresatowi listu.
  • Rozwinięcie: w kilku akapitach (ok. dwóch, trzech) omawiamy sprawy, jakie mamy do adresata. Pamiętaj, żeby sprawdzać punkt po punkcie, czy realizujesz wszystkie wskazówki zawarte w zadaniu.
  • Zakończenie: podsumowujemy ustalenia (np. kto do kogo pierwszy przyjeżdża w odwiedziny), pozdrawiamy adresata i jego rodzinę, oczywiście zapewniamy o tym, że tęsknimy (choćby tak: I look forward to meeting you), prosimy o szybką odpowiedź (Write to me soon, please!).
  • Pożegnalny zwrot grzecznościowy:
    • Best wishes
    • Lots of love
    • Yours/See you soon
    • Keep well
    • Take care
  • Podpis
    Imię

Uwagi

  • Wpisywanie dat na maturze w liście jest opcjonalne – nikt Ci za to nie doda punktów i nikt ich nie odejmie za brak tej informacji.
  • W liście nieformalnym nie ma potrzeby oddzielać akapitów dodatkową interlinią, jak to miało miejsce w liście formalnym.
  • Konieczny jest pożegnalny zwrot grzecznościowy. Choćby taki: Najlepsze życzenia/Całuski/Twój (Twoja)/Do zobaczenia wkrótce/Trzymaj się.
  • Na maturze podpisuj się XYZ, chyba że w zadaniu podano inaczej.

Pamiętaj, cały list musi się zmieścić w limicie od 120 do 150 słów. To nie jest dużo, nie pisz więc rozwlekle, tylko na temat!

 

Monday, 16th February

Dear Grandma!
It’s so fantastic here! You wouldn’t believe how much snow there is all around! Every day we go skiing. We have to get up at 7 am but still have fun. Dad said he’d take some snowboarding classes but I don’t believe him. Actually I think it would be a bit funny. But don’t tell him I said that cause he’ll be angry. It’s so good without school! I miss my friends (and You of course) but people I met here are fantastic as well. We spend quite a lot of time together in the afternoons. We (me and my parents) found a great restaurant! You’d love it! Mum went crazy about it so we go there every day. Well, the food is good and they have delicious hot chocolate. You know how I love it! I’m finishing here with a big kiss for you.
I’m looking forward to seeing you.
Love
Martha