Notatka to przykład prostej formy użytkowej, w której na piśmie przekazujemy pewne informacje. Notatka, zależnie od tego, do kogo jest skierowana, może mieć charakter formalny (oficjalny) lub prywatny (nieformalny).

Najważniejsze cechy notatki:

  • Notatka to zwięzła forma, w której informujemy kogoś o czymś, o jakiejś zaistniałej sytuacji lub problemie. Możemy też kogoś o coś w niej prosić.
  • W typowej notatce, na przykład pisząc do współlokatora, informujemy, że wychodzimy wieczorem, piszemy o której godzinie wrócimy, prosimy, aby nasz współlokator zrobił zakupy, informujemy, że ktoś do niego dzwonił itp.
  • Notatka może być oficjalna (np. do dyrekcji szkoły językowej) albo prywatna (do współlokatora). Zależnie od typu notatki stosujemy odpowiednią formę (formalną lub nieformalną).
  • Najważniejsza w notatce jest skrótowość i komunikatywność. Zdania powinny być proste, język przejrzysty, można używać pominięć i skrótów, ale – uwaga! – ogólnie znanych i zrozumiałych.
  • Prostota nie uprawnia do robienia błędów. Zdania mogą być nieskomplikowane, ale muszą być poprawne.

Uwaga! Bardzo ważne jest, aby dokładnie wypełnić wszystkie punkty zadania – nie zapomnij tego sprawdzić przed oddaniem pracy!

Dla notatki prywatnej charakterystyczne są:

  • krótkie zdania, często zastąpione równoważnikami;
  • liczne skróty, znaki graficzne i pominięcia (np. zaimków, niektórych przyimków, przedimków);
  • podział notatki umożliwiający jak najszybsze odnalezienie szukanej informacji (np. Gdzie? – w pokoju nauczycielskim; Co? – Zebranie itd.);
  • użycie trybu rozkazującego (np. Nie czekaj, kup!);
  • prosty język.

Dla notatki oficjalnej charakterystyczne są:

  • krótkie, ale pełne i poprawne gramatycznie zdania;
  • brak skrótów i pominięć;
  • tradycyjna forma zapisu (przypomina list oficjalny lub zaproszenie, w zależności od celu określonej notatki);
  • użycie zwrotów grzecznościowych (All the best, Regards, Dear Sir/Madam);
  • użycie strony biernej.

O czym koniecznie trzeba pamiętać?

  • Styl notatki zależy od adresata. Często jest to kolega czy współlokator – wtedy zastosuj styl nieformalny. Ale może to być również szef lub profesor uczelni – wtedy trzeba będzie trzymać się stylu formalnego.
  • Nie ma limitu słów, ale notatka powinna być zwięzła – dlatego właśnie jest notatką, a nie listem!
  • Podpisz się.
  • Zacznij od krótkiego przywitania, np. Ann, Mark, Dear Mr Brown.
  • Zakończ też krótko, np. See you; See you later.

Przydatne zwroty

  • Your mother / boss / sister just called.
  • Could you…; Would you…; Can you do the shopping / call my mother and tell her… / wait for me…
  • Remember to; Don’t forget to pick him up from the airport / pay the bills…
  • I’ll be back at seven / in two hours…
  • I want; I would like to tell / inform you that…

 

Przykładowe zadanie

Jesteś na obozie językowym z Anglii. Mieszkasz w wynajętym mieszkaniu z kolegą z innego kraju. Masz zamiar wyjść na dyskotekę. Przygotuj notatkę dla współlokatora, w której:

  • poinformujesz, że wychodzisz na dyskotekę;
  • przeprosisz, że nie zrobiłeś żadnych zakupów;
  • napiszesz, że wrócisz bardzo późno;
  • zaproponujesz, żeby zadzwonił lub wysłał SMS-a, jeśli będzie chciał pójść z Tobą.

Juan,

I’m going to a night club – beach disco tonight.
Sorry – I didn’t do the shopping – but there is some frozen pizza if you want.
I’ll be back very late so don’t wait for me.
If you want to join, please, send me a message or just call.
See you,
XYZ

 

Zadanie maturalne

Napisz na szkolnej tablicy ogłoszeń notatkę do swojego kolegi z klasy na temat znalezionej czapki. W notatce zamieść informację, że:

  • czapka była pod ławką wspólnego kolegi;
  • czapka jest trochę brudna, więc trzeba ją uprać;
  • czapka jest do odbioru w sekretariacie szkolnym;
  • kolega może odebrać zgubę od 11.00 do 13.00.

Przykład rozwiązania tego zadania:

Dear Mike (6),
I’ve found your cap. Guess where? Under Paul’s desk! (7)
Left it in the secretary’s office (open 11.00 am – 1 pm) (8) – don’t forget to collect it!
Love,
XYZ
PS – The cap is dirty, prepare your washing machine! 😉 (9)

1) Dobrze, że uczeń się nie podpisał – na maturze nigdy nie podajemy swoich danych osobowych, chyba że zadanie stanowiłoby inaczej!
2) Notatka jest skierowana do kolegi – oto informacja o tym.
3) Informacja o tym, że czapka była pod ławką wspólnego kolegi.
4) Informacja o stanie czapki; tryb rozkazujący (idź do pralni) i skrót – jest to notatka nieformalna.
5) Informacja o tym, w jakich godzinach można odebrać w sekretariacie czapkę.
6) Informacja, do kogo przeznaczona jest notatka.
7) Informacja na temat tego, gdzie znaleziono czapkę.
8) Wiadomo, gdzie i kiedy czapkę odebrać.
9) Informacja o tym, że czapka jest brudna i trzeba ją będzie uprać.

A teraz przeczytaj, jak to zadanie rozwiązał inny uczeń, i zastanów się, gdzie popełnił błędy.

LOST CAP FOUND!!!
To: Mike Honders
Mike, I find your cap of wool, I have it at home. If you want it back, I take it tomorrow to the hedmaster’s secretary office. It is not good, the cap. I’m sorry.
Contact me at the mobile phone, you know the number.
XW

Rozwiązanie
Uczeń wybrał właściwy styl, ponieważ notatka do kolegi powinna być napisana stylem nieformalnym (krótkie zdania, skróty, czasami równoważniki). Niestety, zapomniał napisać, że czapka była pod ławką wspólnego kolegi – 0 pkt za pierwszą informację.
Nie napisał też, że czapka jest brudna i trzeba ją uprać, bo informacja, że „cap is not good” jest tak niepoprawna, że trudno zrozumieć, co autor miał tu na myśli – 0 pkt za drugą informację. Chociaż w tekście pojawiło się (zniekształcone) wspomnienie o sekretariacie, nie ma w nim nic na temat tego, że tam właśnie jest do odbioru czapka! – 0 pkt za trzecią informację. Nie wiadomo też nic na temat tego, kiedy można ją odebrać – 0 pkt za czwartą informację.
Niestety, praca oprócz tego zawiera sporo błędów różnego rodzaju, więc nie można przyznać również punktu za poprawność. Z tej części egzaminu uczeń otrzymuje 0 pkt (na 5 możliwych).

 

Zadanie maturalne

Napisz notatkę do sprzedawcy w sklepie akwarystycznym, w której:

  • poinformujesz go, że gupik, którego Ci sprzedał, jest agresywny i nie możesz sobie z nim poradzić
  • zapytasz, kiedy mógłbyś umówić się na spotkanie i omówić ten problem
  • dowiesz się o zasolenie wody preferowane przez gupiki
  • zapytasz, jaką inną podobną rybkę mógłby Ci polecić

Mr Janović,

I’ve got problems with my new guppy (the fish sold on 24th March, do you remember?): it’s aggressive and fin – nipping, I don’t know what to do (!!!). (1)
When could we meet to talk it over? (2)
BTW: salinity in my aquarium is 150%, is it OK for the guppies? (3)
What fish from the same or similar family shall I buy for my guppy? (4) Will angelfish get on well with it? (4)
Please, contact me at my home number (you know it).
Thank you in advance for all your help!
XYZ

Inny przykład rozwiązania tego zadania

To: Mr Janowić, The aqurium supply store, Brighton (5)
From: XYZ
Subject: Problems with aggressive guppy
(date of purchase: March, 24th) (6)

1) I have no idea what to do. (7) Negative impact on other fish! Is the meeting with you possible? When? I’d like to discuss the problem with a specialist. (8)
2) Salinity. I’ve read the salinity of 150% is perfect for guppies. Can you confirm it? (9)
3) Purchase of new fish. Could you recommend some similar species of fish I could buy on my next visit? (platys, swordtails?) (10)
I’ll be in touch. In case you were able to contact me soon I’m leaving my number at the reception desk.

1) Informacja o tym, że rybka jest agresywna i autor nie umie sobie z tym poradzić (nie wie, co robić)
2) Pytanie o to, kiedy mogą się spotkać i omówić ten problem
3) Autor upewnia się co do zasolenia wody w swoim akwarium – zgodnie z treścią polecenia
4) Zgodnie z ostatnim podpunktem polecenia autor notatki dopytuje się, jakie inne rybki sprzedawca mógłby polecić jako towarzyszy dla gupika
5) Informacja o tym, do kogo jest notatka, a nawet gdzie się znajduje (sklep akwarystyczny w Brighton)
6) Opis problemu z kupionym wcześniej w tym sklepie gupikiem
7) Autor przyznaje, że nie ma pojęcia, co robić
8) Pytanie o możliwość i datę spotkania
9) W tym miejscu autor notatki upewnia się co do zasolenia wody (3. punkt)
10) Pytanie o inną rybkę, którą autor notatki mógłby polecić.

A teraz przeczytaj, jak to zadanie rozwiązała inna uczennica, i zastanów się, gdzie popełniła błędy:

Dear Mr Janović,
I bought a gupik fish at your store and unfortunately it’s not good. It is nasty. Can you help me? I’d like to replace it for another fish. Can you recommend me any?
I also wonder if there isn’t too much salt in water in my aquarium. Can you advise me something?
Thank you in advance for your help,
XYZ

Rozwiązanie
Uczennica napisała notatkę bardzo zbliżoną do krótkiego listu, co nie jest błędem. Zastosowała wymagany styl formalny (Dear…, Thank you in advance for your help). Notatka, choć zdarzają się w niej pewne nieścisłości, niedoskonałości, wręcz błędy (na przykład słowo „gupik” napisane jest po polsku, co oczywiście nie powinno mieć miejsca!), jest ogólnie dość poprawna i liczba błędów nie przekracza w niej 25% – punkt za poprawność więc na pewno jest.

Sprawdźmy, jakie informacje zawarła autorka:

  • jest informacja o tym, że rybka została kupiona właśnie w tym sklepie i że jest agresywna (It is nasty. – Jest niegrzeczna. Ten zwrot wprawdzie stylistycznie pozostawia wiele do życzenia, ale przekazuje komunikat) – 1 pkt
  • brak niestety pytania o możliwą datę spotkania – 0 pkt
  • pojawiła się wątpliwość dotycząca soli (zastanawiam się, czy nie jest jej zbyt dużo) i to na tyle czytelnie, że wiadomo, iż to w tej kwestii ma wypowiedzieć się sprzedawca – 1 pkt
  • informacja o poleceniu PODOBNEJ rybki jest niepełna (jest tylko zdanie mówiące o tym, że kupująca chciałaby zamienić kupionego już gupika na inną rybę) – 0 pkt

Z tej części egzaminu ta uczennica otrzymałaby 3 pkt na 5 możliwych.

 

Piszemy notatkę

Example:

Hi Janek,
I know you are writing an essay about Christopher Columbus. I found some interesting facts about him.

  • He is also known as Cristoforo Colombo (in Italy) and Cristobal Colon (in Spain).
  • Before 1476 he travelled the seas as a pirate (!), or Privateer!
  • In 1485 he moved from Lisbon to Cadiz (Spain) and had a shop with maps over there.

I hope you’ll find it interesting!
Good luck with your essay,

Tomek

Zasady:

  • Na początku wyjaśnij, dlaczego piszesz notatkę.
  • Notatka musi być zwięzła! Powinna zawierać tylko niezbędne informacje.
  • Koniecznie napisz, do kogo ją adresujesz.
  • Zdania powinny być krótkie, a język taki, jakiego używasz na co dzień.
  • Wypunktuj najważniejsze informacje! Ułatwi to zrozumienie jej treści.