Matura Ustna

Zagadnienia

Lista tematów, z zakresu których będą przygotowywane ­zadania ­na maturę pisemną i rozszerzoną:

  • Świat przyrody
  • Człowiek
  • Dom
  • Szkoła
  • Praca
  • Życie rodzinne i towarzyskie
  • Żywienie
  • Zakupy i usługi
  • Podróżowanie i turystyka
  • Kultura
  • Sport
  • Zdrowie
  • Nauka i technika
  • Państwo i społeczeństwo
  • Elementy wiedzy o Wielkiej Brytanii

Poziom podstawowy

Na poziomie podstawowym będziesz musiał się zmierzyć z następującymi zadaniami:

  • Trzy rozmowy sterowane (uzyskiwanie informacji, relacjonowanie wydarzeń i negocjowanie).
    • udzielanie informacji,
    • relacjonowanie,
    • negocjowanie.
  • Opisywanie ilustracji i odpowiadanie na związane z nią pytania. (Zdajesz 10 min. Przygotowanie 5 min).

Pozom rozszerzony:

  • rozmowa na podstawie materiału stymulującego (materiały ilustracyjne i tekstowe) z wylosowanego zestawu.
  • Przedstawienie jednego z wylosowanych 2 tematów i odpowiedź na pytania do niego. (Zdajesz 15 min. Przygotowanie 15 min).

W obu przypadkach zdasz, gdy uzyskasz minimum 30 proc. punktów możliwych do zdobycia na poziomie, który wybrałeś.

 

Matura Pisemna

Poziom podstawowy

  • Arkusz 1:
    rozumienie ze słuchu, rozumienie tekstu czytanego, pisanie prostych tekstów użytkowych. (120 min)
    Zdasz, gdy uzyskasz minimum 30 proc. punktów możliwych do zdobycia na poziomie, który wybrałeś.

Poziom rozszerzony

  • Arkusz 1:
    rozumienie ze słuchu, rozumienie tekstu czytanego, pisanie prostych tekstów użytkowych. (120 min)
  • Arkusz 2:
    rozumienie ze słuchu, rozumienie tekstu czytanego plus rozpoznawanie struktur leksykalno-gramatycznych (zadania zamknięte). (70 min)
  • Arkusz 3:
    stosowanie struktur leksykalno-gramatycznych (zadania otwarte), pisanie tekstu liczącego 200-250 wyrazów we wskazanej formie (opis, opowiadanie, rozprawka, recenzja). (110 min)
    Zdasz, gdy uzyskasz minimum 30 proc. punktów możliwych do zdobycia z Arkusza 1. Wyniki Arkuszy 2. i 3. nie decydują o zdaniu bądź niezdaniu egzaminu. Będą wraz z wynikami Arkusza 1. wpisane na świadectwo dojrzałości.

 

The most common mistakes:

WRITING

  • Writing part has not been carefully planned by the student.
    I to niestety widać. Musisz sobie uświadomić, że forma pisemna na maturze to nie list do ukochanego/ukochanej ani e-mail w sprawie obiadów w szkolnej stołówce. Tu musisz dokładnie rozplanować co chcesz zawrzeć w swojej wypowiedzi, w jakiej kolejności, za pomocą jakich czasów i słów. Musisz pamiętać o absolutnej konieczności zastosowania się do punktów wymienionych w poleceniu!
  • The student cannot use formal/informal language.
    Każdy rodzaj wypowiedzi, w tym szczególnie te maturalne, wymagają użycia właściwego stylu. Przede wszystkim musisz określić, czy będzie to tekst formalny (list formalny, zaproszenie do szacownej osoby, ankieta), czy prywatny (e-mail do koleżanki, list prywatny, pocztówka).
  • Text is much too long/too short.
    To horrendalny błąd i, niestety, przekreślający pracę. Taka praca otrzymuje 0 punktów. Zawsze pamiętaj o limicie słów i trzymaj się go.

READING

  • Students panic if they do not know some words in the text.
    Pamiętaj, to nie jest konkurs na najlepiej i najdokładniej przetłumaczony tekst, tylko matura. Tu masz wykonać konkretne zadania, a do nich nie należy tłumaczenie słowo w słowo tekstu. Najczęściej musisz tylko:

    • wyłowić z tekstu główną myśl (nadawanie nagłówków, przypisywanie wypowiedzi rozmówcom)
    • stwierdzić, czy tekst zawiera żądane informacje (zadanie typu true/false, multiple choice etc.)
      Te zadania z pewnością umiesz wykonać, nawet jeśli nie masz pojęcia np. jaki to dokładnie kolor fawn albo nie rozumiesz czegoś równie szczegółowego.
  • Students do not know how to deal with certain types of exercises.
    Każde zadanie najlepiej jest wykonywać w określony sposób.

    • Przeczytaj instrukcję! Musisz przede wszystkim wiedzieć, po co czytasz tekst!
    • Pobieżnie przeczytaj cały tekst – ale nie tłumacz go słowo w słowo!
    • Podkreśl słowa lub zdania kluczowe! Pamiętaj, dla każdej odpowiedzi powinieneś mieć konkretne uzasadnienie w tekście (a nie: tak mi się wydaje, bo tak pasuje).
    • Pamiętaj, żeby nie pomylić opinii, komentarza, z faktem.
    • Sprawdź odpowiedzi, zanim je oddasz!

LISTENING

  • Some students do the exercise before listening the recording.
    Niewiarygodne? Niestety, zdarza się to bardzo często. Niektórzy są tak pewni, że wiedzą, co będzie na nagraniu, że zaznaczają odpowiedzi, nim jeszcze wysłuchają CD. To duży błąd i nigdy go nie popełniaj! Przy rozwiązywaniu zadań maturalnych zawsze bazuj na podanych źródłach (tu: nagraniu), nigdy na swojej wiedzy ogólnej!
  • The recording was too fast?
    Nastaw się na to, że nagranie będzie „szło” dosyć szybko. Nie próbuj więc tłumaczyć go w całości ani tym bardziej nie tłumacz każdego pojedynczego wyrazu. Skoncentruj się na swoim zadaniu, a więc na słowach kluczowych dla tekstu. Pamiętaj, że nagranie będzie dostosowane do zadania, więc prawdopodobnie informacje pojawią się po kolei itd. Nie panikuj, jeśli którąś przegapisz – wysłuchasz przecież tego po raz drugi.
    Pamiętaj – tekstu będziesz słuchać tylko – i aż – dwa razy!
  • Some students do not read the exercise before listening.
    Pamiętaj, podczas części ze słuchu na maturze będzie czas przeznaczony na przeczytanie polecenia. Wykorzystaj go. Przeczytaj uważnie, czego od Ciebie wymagają, i przygotuj się psychicznie na wyłapywanie właśnie tych, wymaganych, informacji (a nie słuchanie „jak leci” całego tekstu, bo „a nuż coś dopasuję”).

 

Co już umiesz?

Nauczyłeś się już wielu wyrażeń do sugerowania. Oto przykład konwersacji, w jakiej możesz ich użyć.

Kolega prosi Cię o poradę dotyczącą jego współlokatora.

  • Wysłuchaj jego skargi.
  • Postaraj się udzielić mu kilku rad.
  • Opisz, co Ty byś zrobił w takiej sytuacji.

E: I really need your advice. My room mate is really getting me down. He leaves his dirty clothes around our room but what is worse he sometimes even borrows my clean ones without asking. I have tried everything talking, threatening but the situation remains the same. I’m tired with these everyday arguments.
S: If I were you, I would look for a different room. Living with him just makes you more and more nervous.
E: Yes, but it’s not so easy to find a new room.
S: I’ll help you and ask some people, maybe they know something.
E: OK, it would be great.
S: Meanwhile, think about installing a lock on your wardrobe. It should stop him from using your clothes.
E: What about his dirty wardrobe?
S: Just try putting it into a rubbish bin, he should understand the suggestion.
E: That might help.

Umiesz opisywać osoby. Wykorzystaj to w tym ćwiczeniu.

Opowiedz o swojej wizycie u dawno niewidzianej rodziny.

  • Opisz, kogo spotkałeś.
  • Jak wyglądają członkowie Twojej rodziny.
  • Jakie są cechy ich charakterów.

E: So, how was your visit at your family?
S: It was very nice. I haven’t seen them for a long time, but the atmosphere was very warm and friendly. I met my uncle, who is my mother’s brother. He is a big and beardy man with dark features. He has a deep low voice and keeps telling jokes and funny stories. His wife, my aunt, is a short and plump woman, who is very warm and patient with her husband. When there is an argument going to start between them he picks her up and carries on his hands and they end up laughing. My cousins are twins. Anna is a very pretty girl, with curly dark hair and green smiling eyes. She is very witty and can be malicious sometimes. And Adam is a skinny, ginger boy, with lots of freckles on his face, very funny. In telling jokes he takes after his father.
E: They must be really great.

Umiesz już proponować i sugerować, wykorzystaj to teraz.

Twoja koleżanka z Kanady przyjechała z wizytą do Polski. W rozmowie telefonicznej zaproponuj jej wspólne spędzenie wieczoru.

  • Podaj kilka propozycji i zapytaj o jej zdanie.
  • Przystań na propozycję koleżanki.
  • Zasugeruj spotkanie, dzień, godzinę i miejsce.

S: Hi, Camilla. How are you?
E: Fine, thanks. And you?
S: Fine. Thank you. How do you like Poland so far?
E: It’s really nice, but I’ve seen only Cracow so far. I haven’t go sightseeing in Warsaw.
S: What do you think about going sightseeing with me one evening? I would show you some places that are not found in guides but are worth seeing.
E: Sounds interesting but I would like to see the Old Town and the Chopin’s monument in that famous park first.
S: Good choice, I could show you around those places.
E: OK. You’ll be my own private guide.
S: Great, let’s meet in front of your hotel tomorrow around four o’clock.
E: OK. I will wait.

Poznałeś słownictwo z zakresu sportu i kondycji fizycznej. Sprawdź, jak poradzisz sobie z rozmową na podstawie ilustracji.

Przygotuj się do rozmowy na temat:

  • uprawiania różnych dyscyplin sportowych,
  • bezpiecznych i ryzykownych rodzajów sportów,
  • znaczenia kondycji fizycznej.

E: Describe the sports shown in the pictures.
S: In the first picture there are people skiing, probably in high mountains because they are speeding. In the second others are doing extreme sport which is bungee jumping and in the third people are just cycling slowly.
E: Are the sports risky and dangerous? Why? Why not?
S: In my opinion all of them are risky. If you go skiing and you are not careful, you can break a leg or an arm or just get some bruises from falls. When you do bungee jumping you have to be very brave or crazy enough to try it. As far as cycling in Warsaw’s streets is concerned I would not try it because it’s easy to get hit by a car or have problems with breathing because of pollution.
E: What makes people practice those sports than?
S: Maybe the people’s lives are boring and they need a shot of adrenaline at the weekend. Or maybe they hate using public transport system and use bicycles to commute.

Umiesz również napisać krótką notatkę, w której poinformujesz współlokatora o tym, że poszedłeś na zakupy, bo spodziewacie się wieczorem gości. Poproś, aby sprzątnął swoją część mieszkania.

Hi!
I’ve gone to the shops. We are having visitors tonight. Anne and Pete are coming.
Could you clean the mess in your part of the flat?
I’ll be back soon.
Mike

Trenowałeś już wstawianie brakujących wyrazów do zdań. Spróbuj rozwiązać to zadanie.

New York
It’s probably the………………(1) famous city in the world. People…………….(2) written songs and poems about it. If you think of America, you ……………. (3) of the Big Apple.
The centre of NY is ……………….(4) island of Manhattan. Imagine …………….(5) five hundred years ago it was home to Alconquin Indians. The first Europeans to ………………. (6) were from the Netherlands. In 1626, a Dutchman, ……………. (7) the island from the Indians for just 24 $. He ……………(8) it the New Amsterdam. Over the ……………….(9) three thousand years NY grew into the largest city in the USA.

Odpowiedzi

1. most
2. have
3. think
4. the
5. that
6. arrive
7. bought
8. called
9. next

Trenowałeś analizę tekstu. Przeczytaj poniższe teksty, z których usunięto cztery zdania. Postaraj się wstawić zdania oznaczone literami A – E w luki 1 – 4, aby powstał logiczny tekst. Jedno zdanie nie pasuje do żadnego opisu.

Notting Hill
The people who made Four Weddings and Funeral come together again. This time, Hugh Grant plays a London bookshop owner. (1). Director, Roger Mitchel, and writer, Richard Curtis have produced an amusing romantic comedy.

The Phantom Menace
Sci-fi fans have waited a long time for it, here it is. Lucas starts his next Star Wars film with Lloyd playing the young Anakin Skywalker. As you could expect, the special effects are mind blowing. (2). Pity because only stars like Ewan McGregor or Liam Neeson and beautiful Natalie Portman keep you watching.

The Mummy
If you like adventure films, then you’ll love this. Brendan Frasier plays an explorer who finds a 3000-year-old Egyptian baddie. (3). It’s very scary for a 12-year-old so you can really have fun.

A Bugs life
The ants are the good guys and the grasshoppers are the bad guys in this fabulous cartoon from the makers of Toy Story. (4). Among them Dave Foley and Kavin Spacey. The film is directed by John Lasseter and Andrew Stanton.

A. But with its 130 minutes it’s too long.
B. His life is turned upside down when he meets American movie star.
C. But she’s got a secret.
D. Featuring the voices of famous actors and actresses.
E. And this is when his trouble starts

Odpowiedzi
1 B., 2 A., 3 E., 4 D.

Ćwiczyłeś słowotwórstwo. Wstaw odpowiednią formę wyrazu w nawiasie do zdania.
Terrifying terror experiences at sea are not …………………. (common). In 1980, British fisherman caught a ………………… (mystery) creature. Its ……………… (long) was 10 meters and ………… (fortune) for the man it was already ………………… (death). Because the photos of the …………………. (create) are unclear ……………………(science) have been unable to ……………….. (identity) the thing.

Odpowiedzi
Uncommon, mysterious, length, fortunately, dead, creature, scientists, identify.

Opisz, jak wygląda miejsce, w którym się uczysz. (200-250 słów)

The room I spend most of my time studying is my room. I’m lucky enough not to share it with my brother or sister. That’s why the conditions of studying depend on me solely.
My room expresses my personality fully so there is always everything in order. I don’t like having things scattered around and in chaos. There is no wallpaper; the walls have been painted bluish. There are some posters on the walls. My favourite one hangs above my bed. It’s the dark and gloomy Alien film poster. On the floor there is a brown and red rug that my mother bought me on a sale somewhere but I like it.
My studying places are my Ikea desk or my Ikea single bed. When I have to write something I usually do it at my desk. On the desk there is a flat computer screen and the keyboard. Next to the screen there is a study lamp. In the wall above the desk there is a window so during spring I study at the day light. When I only have to read I like to lie in bed surrounding myself with books. Most of the time when I study I tend to listen to some of my records. I use earphones and a portable CD as my siblings are quite noisy and they disturb me or even stop me from learning.
I like my room it gives me privacy I really need.

Umiesz już pytać o informacje, które są Ci potrzebne.

Zpytaj w biurze podróży o wycieczkę, na którą chcesz się udać. Zapytaj o:

  • możliwości wyjazdu w terminie, który Cię interesuje,
  • cenę wyjazdu, transport i ubezpieczenie,
  • warunki pobytu.

S: Hello, Could you give me some information about one week trip to London organized by your office?
E: Certainly, what would you like to know?
S: First of all is it possible to go at the end of July?
E: Yes, we have a trip organized then. It starts the 27th.
S: Great. How much is it and how do I get to London?
E: If you choose to travel on our coach that takes you directly to London and back to Warsaw, it will cost you around 800 PLN including the costs of the stay.
S: OK Where will I be living if I choose this option?
E: You will stay at one of our hostels for students.
S: Is the travel insurance included n the price?
E: Yes, of course.

Potrafisz również relacjonować wydarzenia.

Skradziono Ci aparat. Opisz:

  • gdzie byłeś, gdy zdarzenie miało miejsce,
  • jak zareagowałeś,
  • kto zawiadomił policję i czy złodziej został zatrzymany.

E: I have heard that your camera was stolen from you. How did it happen?
S: It was in Italy when I was on holidays. I was just walking the street when two boys on a moped speed past me and one of them grabbed my camera which I was holding in my left hand. I started shouting: Thieves! Stop them! But it was not possible to stop them they just vanished behind the corner of the street.
E: Did you get it back?
S: No, when I went to a police station they asked me to describe the thieves and the camera. They told me that there are almost no chances of getting it back.

Umiesz również negocjować.

Chcesz namówić przyjaciół, aby wybrali się z Iobą na weekend w górach.

  • Przekonaj ich do tego pomysłu.
  • Ustalcie, co musicie zabrać.
  • Zaproponuj środek transportu.

S: What do you think about spending this weekend in the mountains?
E: Well, I don’t know.
S: I’ve heard the weather is gong to be great. We could do some trekking and sightseeing. Breathe the fresh mountain air and relax.
E: It would be expensive.
S: Not if we stay at one of the mountain cabins we could rent cheaply. We could also take our own food. And my brother has a car if he goes with us we could share the fuel expenses and it would be even less expensive than by train.

Umiesz również opisywać ilustracje i rozmawiać o nich.

Postaraj się przeanalizować obrazek i przygotować się do odpowiedzi na kilka pytań.

E: What natural disasters are presented in the photos?
S: In the first picture there is a flood over a large area of town or village, the second presents disastrous fire and the third an earthquake.
E: What causes them?
S: The flood is probably caused by a nearby river which banks have burst and people have been unable to stop the water from flowing into the area. The earthquake is a sudden movement in the Earth structure maybe the crack in one of crusts under the ocean. Fire could be set by a maniac or started by ill working electricity circuit.
E: Which of these do you consider the most dangerous? Why?
S: To me the most dangerous of these disasters is the earthquake. It comes suddenly as sometimes it is impossible for scientists to warn people about it on time. It’s also the most disastrous as there are several and continuous bursts sometimes. People lose their belongings and sometimes relatives.

Trenowałeś już wstawianie brakujących wyrazów do luk, spróbuj rozwiązać to zadanie.

The Scots celebrate Hogmanay ……………………. (1) the night of December 31st. It’s the time for people to welcome the coming ……………………. (2) the New year.
The preparations begin……………………. (3) the end of November when Christmas trees ……………………. (4) decorated. Black buns – a ……………………. (5) of rich fruit cake – are baked.
On Auld Year’s night people dress smartly ……………………. (6) their best outfits. They also wear ……………………. (7) tartan clothes they have. They gather at squares and wait …………………. (8) midnight. ……………………. (9) midnight everyone cheers and sinus Auld Lang Syne. They kiss each ……………………. (10) and drink a glass of Scotch whisky.

Odpowiedzi:

1. at
2. of
3. at
4. are
5. kind/sort/type
6. in
7. any
8. for/until
9. at
10. other

Trenowałeś analizę tekstu.

Przeczytaj tekst i zaznacz ­odpowiedzi (prawda – T, fałsz – F) przy zdaniach poniżej. Zdania sugerujące odpowiedź zostały podkreślone.

Last Saturday I have attended a Chinese wedding. I could go because one of my friends has given me an invitation. A Chinese wedding involves many preparations. A lucky date has to be chosen and a restaurant and a temple booked well in advance. A pig has to be sent to the bride a month before. On the big day the bride has to wear a traditional red silk dress. The groom is allowed to wear an elegant suit. At the reception bride and groom start with serving tea to the guests. In return everybody gives them red envelopes containing money. When everybody sits down delicious meal starts and lasts about four hours. When guests finish the eating there is some dancing and fireworks.

1. You can go to the wedding without being invited. (F)
2. The bride and the groom wear traditional Chinese clothes. (F)
3. The reception starts with a delicious meal. (F)
4. There are some presents given to the newly wed at the reception. (T)
5. The meal at the reception is short. (F)

Ćwiczyłeś słowotwórstwo.

Wstaw odpowiednią formę wyrazu w nawiasie.

As people become more and more concerned (1) (concern) about following a ………………….. (2) (health) diet, and also about the ………………….. (3) (protect) of animals, ………………………….. (4) (vegetarian) becomes more and more ………………………….. (5) (popularity).
Although meat is …………………., (6) (nutrition) it can also be very ………………….. (7) (fat) so eating a lot of it can be related to ………………….. (8) (weight) problems and related to ………………….. (9 ) (ill) such a heart disease. On the other hand, vegetables provide all the nutrients ………………….. (10) (need) to maintain a strong fit body.

Odpowiedzi

2. healthy
3. protection
4. vegetarianism
5. popular
6. nutritious
7. fattening
8. weight
9. illnesses
10. needed/necessary

What does a personal coach do?
I meet each ………………….. (1) to discuss what he or she is looking for. It could be ………………….. (2) from improving fitness to loosing ………………….. (3). I then suggest a training programme for them, which I think will ………………….. (4) them to achieve their ………………….. (5). If they’ve had anything ………………….. (6) with them, say a back ………………….. (7), I speak to their doctor who will………………….. (8) what to do.

1 customer client member learner
2 nothing everything anything something
3 kilogram gain weight putting
4 help ensure let organise
5 hope intention aim wish
6 ill bad off wrong
7 wound hurt injury accident
8 persuade advise suggest order

Ćwiczyłeś pisanie rozprawek.

Czy zgadzasz się ze stwierdzeniem, że „Większa wolność niekoniecznie prowadzi do większego szczęścia”? Przedyskutuj.

„Greater freedom does not necessarily lead to greater happiness”. Discuss.
Over the years, people have recognized the need for freedom, and this perhaps is one of the most important social advancements made. However, whether it has led to greater happiness can be discussed.
Firstly, people are now more at liberty to choose how to live their lives. They decide where to live, what career to pursue and which religion to follow. In addition to this there are more recreation activities to enjoy. On the other hand, it can be said that it can lead people to taking freedom for granted and expect too much from life. It can also result in people more quickly getting bored with their possessions. They find temporary happiness in material goods and entertainment and get frustrated not having new distractions and objects. Secondly, moral attitudes have become less rigid. It allows for greater variety to lifestyles and more freedom to relationships. Some people believe that it results in the escalation of social problems. The lack of discipline has destroyed the foundations of a family. The society has become more open minded but also more dangerous.
To conclude, people have more opportunities to raise their standards of living. On the whole, people may be free, but they are not necessarily more happier.