NA POZIOMIE PODSTAWOWYM

Zadanie 1: rozmowa sterowana

Ta część egzaminu polega na przeprowadzeniu trzech rozmów sterowanych. Będziesz prowadził rozmowę z egzaminującym według scenariusza podanego w wylosowanym przez Ciebie zadaniu.

Trzy rozmowy mają na celu sprawdzenie umiejętności:

  • uzyskiwania, udzielania informacji,
  • relacjonowania wydarzeń, w tym użycia czasów przeszłych,
  • negocjowania.

Zadanie 2: opis ilustracji, rozmowa

Opiszesz ilustrację zamieszczoną w wylosowanym przez Ciebie zestawie i udzielisz odpowiedzi na dwa pytania postawione przez egzaminującego.
W czasie przeznaczonym na przygotowanie się do odpowiedzi powinieneś:

  • zapoznać się ze scenariuszem rozmów sterowanych,
  • przygotować się do opisu ilustracji i rozmowy z egzaminującym.

Rozmowy sterowane

Zapoznaj się z opisem trzech sytuacji. Twoim zadaniem będzie odegranie wskazanych ról.

1. Uzyskiwanie, udzielanie informacji

Chcesz wyjechać na kurs językowy do Londynu. Dzwonisz do angielskiej szkoły organizującej takie kursy. Zapytaj o:

  • program zajęć,
  • terminy,
  • warunki pobytu (zakwaterowanie, wyżywienie).

Rozmowę rozpoczyna zdający.

2. Relacjonowanie wydarzeń

Ostatnio byłeś na koncercie. Opowiedz znajomemu:

  • z kim byłeś i jaki to był koncert,
  • o problemach ze zdobyciem biletów,
  • o tym, jak zdobyłeś autograf wykonawcy.

Rozmowę rozpoczyna egzaminator.

3. Negocjowanie

Wybierasz się z kolegą w podróż do Londynu, Twój przyjaciel chce lecieć samolotem.

  • Powiedz mu, że wolisz jechać autobusem.
  • Odrzuć jego argumenty i przekonaj go do tańszego środka lokomocji.
  • Zapewnij go, że zaoszczędzone w ten sposób pieniądze można wykorzystać w inny sposób.

Rozmowę rozpoczyna egzaminator.

Uwaga!

  • Podczas rozmowy z egzaminatorem staraj się uwzględniać wszystkie elementy określone w poleceniach. Za pełne zrealizowanie każdego podpunktu (komunikat kompletny, zgodny z poleceniem) otrzymasz 1 punkt, czyli 9 punktów za wszystkie rozmowy sterowane.
  • Umiejętności językowe oceniane są łącznie za zadania 1. i 2. Możesz otrzymać maksymalnie 5 punktów za dobry poziom znajomości słownictwa i struktur językowych, nieliczne błędy językowe, wypowiedź płynną, poprawną wymowę i intonację.

 

1. Uzyskiwanie, udzielanie informacji

Pamiętaj:

  • o odpowiednich formach grzecznoś­ciowych:
    I would like to…
    Could you tell me…
    Thank you for your help. etc.
  • o prawidłowym szyku zdania w pytaniach pośrednich (indirect questions):
    • pytanie bezpośrednie:
      What are the class sizes?
    • pytanie pośrednie:
      Could you tell me what the class sizes are?
      Uwaga! W pytaniach pośrednich pierwsza część zdania może być pytaniem, natomiast druga część ma formę zdania twierdzącego. Nie stosujemy w niej inwersji ani operatora (do, did itp.).

Rozmowę zaczynasz od ogólnego pytania:

  • o program szkoły, następnie zadajesz kilka pytań bardziej szczegółowych:
    • I would like some information about courses you organise.
      lub
    • Could you give me some information about courses you organise?
    • Could you tell me what the contact hours are?
    • What are the group sizes?
    • Could you tell me something about teachers’ qualifications?
    • What books and teaching materials do you use during your courses?
    • What are the levels of the groups?
  • Następnie pytasz o terminy
    • I would like to know the term dates/course dates.
    • Do you know exact dates of the courses?
    • Do you organise courses in June?
  • Pytasz o warunki pobytu (zakwaterowanie, wyżywienie)
    • What accommodation is available?
    • What types of accommodation do you offer?
    • I’m interested in home stays/student halls.
    • Could you tell me something about it?
    • Are single rooms available?
    • Is it situated next to/far from the school/the centre of the city?
    • Are meals included?
    • Have you got full board accommodation?
  • Rozmowę możesz zakończyć podziękowaniem za informacje.
    • Thank you very much for your help.
    • Thank you for the information.

 

2. Relacjonowanie wydarzeń

Pamiętaj!
Relacjonując wydarzenia, powinieneś przede wszystkim używać czasów Past Simple, Past Continuous i ewentualnie Past Perfect.sytuacja, którą opiszesz może być fikcyjna. Użyj wyobraźni, zachowując jednocześnie prawdopodobieństwo przedstawianych przez siebie zdarzeń.

  • Past Simple używany jest do opisywania głównych wydarzeń, określania czynności dokonanej.
  • Past Continuous używany jest do opisywania wydarzeń w tle, określania czynności niedokonanej.
  • Past Perfect jest czasem zaprzeszłym. Używamy go najczęściej z czasem Past Simple, jeżeli chcemy powiedzieć, że coś wydarzyło się jeszcze wcześniej, przed czynnością wyrażoną w czasie Past Simple.

Egzaminator może rozpocząć dialog w następujący sposób:

  • Have you done anything interesting lately? I’ve heard you went to a concert last Friday.
    Odpowiadasz:
    Yes, I went to a rock concert last week. It was really great, I enjoyed it very much. Everything was perfect: the musicians and the atmosphere.
    lub
    I saw Anastasia on stage last week. She was amazing. It was one of the best musical performances I’ve ever seen.

Następnie może dopytać z kim byłeś i jaki to był koncert.

  • I went there with my sister and her boyfriend because we share the same taste in music.
    lub
    I went there with Mark, my best friend. He’s not very fond of this kind of music but I managed to convince him and he really liked it.

Może zapytać o problemach ze zdobyciem biletów.

  • Did you have any problems with tickets?
    Was it easy to buy tickets?
    Odpowiadasz
    I had difficulty buying tickets because there were no tickets available. I queued for two hours and when I finally got to the box-office there weren’t any left. Fortunately, my cousin had 3 spare ones.
    lub
    I didn’t have to queue for a long time but when I was to pay for tickets it turned out that I had left my wallet at home. Luckily, I saw one of my schoolmates who agreed to lend me some money.

Jak również o to, jak zdobyłeś autograf wykonawcy.

  • I managed to get the autograph. I just waited outside the dressing room and managed to get it. Although there was a crowd of teenagers the musicians patiently gave their autographs to everybody.
    lub
    You know, I got an autograph. It wasn’t easy at all because she hardly ever signs them but I was persistent. I followed her to the hotel, then to the restaurant. She must have been in a very good mood because she finally gave up.

 

3. Negocjowanie

Pamiętaj, że musisz znaleźć kilka argumentów, które pozwolą przekonać Ci kolegę do zmiany decyzji.

  • Zwroty poprzedzające argumentację:
    • We should go…
    • We’d better go…
    • Let’s…
    • I think we should…
    • We’d rather…
    • Why don’t we…
  • Zwroty poprzedzające wyrażanie opinii:
    • As I see it,…
    • In my view/opinion,…
    • Personalny, I believe/feel…
    • Well, to my mind,…
    • It seems to me…
    • Well, I must say that…
    • From my point of view,…
    • As far as I’m concerned,…
  • Zwroty przydatne przy odrzucaniu czyjejś argumentacji:
    • No, I don’t agree.
    • No, I don’t think this is the case.
    • Actually, I think it’s the other way round.
    • I disagree, I’m afraid.
    • I’m afraid I can’t agree with you.

Egzaminator może rozpocząć dialog w następujący sposób:

  • I think we should go to London by plane.

Powiedz, że wolisz jechać autobusem:

  • I’d rather take the bus. I hate planes and airports.
    lub
  • In my opinion, it’s not a good idea. Why don’t we go by bus?

Odrzuć jego argumenty i przekonaj go do tańszego środka lokomocji:

  • But the bus is cheaper and leaves more regularly.
  • A bus isn’t as fast as a plane but it’s safe and reliable.
  • I know it takes a lot of time to get to London by bus but I believe the plane is a waste of money.
  • By taking a bus we’ll save a lot of money.

Zapewnij go, że zaoszczędzone w ten sposób pieniądze można wykorzystać w inny sposób.

  • We could use it on better accommodation or night out on the town.
  • If we save some money, we’ll go shopping to Harrods.
  • We’ll have more money to spend on restaurants and pubs.

 

NA POZIOMIE ROZSZERZONYM

Zadanie 1: Rozmowa na podstawie materiału stymulującego

Podstawą jest materiał stymulujący, który zawiera różnorodne elementy, takie jak:

  • ilustracje,
  • fragmenty tekstu,
  • nagłówki,
  • tytuły,
  • cytaty,
  • diagramy,
  • wykresy itp.

Sprawdzane są:

  • umiejętności opisu/prezentacji materiału stymulującego,
  • umiejętność interpretacji, wyrażania i uzasadniania własnej opinii.

Pamiętaj o tym, że egzaminujący zada ci 4-5 pytań związanych z treścią materiału stymulującego.

Przydatne zwroty podczas opisu materiału stymulującego:

  • The material is about / presents / shows / suggests etc.
  • The illustration / photo / picture / diagram / graph / chart shows / presents etc.
  • The headline / quotation / extract is about / suggests etc.

Pytania do materiału stymulującego

  • What can you see in the pictures?
  • How do young people spend their free time?
  • Are hobbies important nowadays?
  • Do you think young people spend too much time in front of the computer? Why?
  • How can young people spend time with their families?

Przykład:

Przeanalizuj przedstawiony materiał. Przygotuj się do jego prezentacji i rozmowy z egzaminującym na temat:

  • spędzania wolnego czasu przez młodzież,
  • różnych hobby,
  • możliwości wspólnego spędzania czasu przez całą rodzinę.

Pamiętaj, żeby przy przygotowywaniu prezentacji materiału stymulującego wypisać sobie w punktach pewne pomysły, opierając się na zagadnieniach wymienionych na początku. Możesz wypisać pomysły za pomocą innej techniki, np.:

  • young people – free time
    – no time (school, exams)
    – computer
    – no hobby
  • in the pictures some examples of hobby: sport (judo)
  • special hobby shops (in Poland?) in Empik!/Internet
  • family:
    – sport (swimming pool, bicycle trips)
    – cinema
    – cooking

To są tylko pomysły, które mają być punktem wyjścia do dyskusji. Jednak ich zanotowanie sprawi, że nie zapomnisz o tym, co w ciągu czasu na przygotowanie zdołałeś wymyślić.

 

Prezentacja tematu i dyskusja.

Zapoznaj się z podanymi tematami. Wybierz jeden i przygotuj się do jego prezentacji oraz dyskusji z egzaminującym.

Wybierz temat, który jest Ci bliższy, musisz mieć coś do powiedzenia. Przygotowując się do tematu, rób krótkie notatki – to naprawdę pomaga.

Przydatne zwroty podczas prezentacji tematu i dyskusji:

  • I would like to / I’ve decided to choose / discuss the first / the second topic
  • Let me start with…
  • Firstly / secondly / finally…
  • On the one hand … on the other hand…
  • In spite of the fact that…
  • What is more / Moreover…
  • However, …
  • Describe an extreme sport you know. Would you like to try it? Why are extreme sports more and more popular nowadays?
  • The role of the woman in the modern society has changed, but has it changed everywhere? Is feminism still needed nowadays?

 

Zadanie: Rozmowa na podstawie ilustracji

Opisz zamieszczoną z boku ilustrację i odpowiedz na pytania egzaminującego.
W zadaniu drugim punkty otrzymujesz za:

  • opisanie ilustracji (pełny opis, zachowujący logiczny porządek) – 2 punkty,
  • wyrażanie opinii (odpowiedź pełna, zgodna z treścią zadanego pytania) – 4 punkty.

Opisując ilustrację, pamiętaj:

  • o używaniu czasu Present Continuous:
    The boy is playing with his dog.
  • o używaniu form przypuszczających:o zasadzie „od ogółu do szczegółu”,
    • He may be…
    • I think he is…
    • He can’t be…
    • He might be…
      He might be waiting for his friends.
    • In my opinion…
  • o tym, aby nie opisywać ilustracji zbyt szczegółowo;
  • o tym, że jeśli nie jesteś pewien, co przedstawia, ilustracja, powinieneś próbować zgadnąć.

Przyjrzyj się ilustracji, zwracając uwagę na następujące elementy:

  • miejsce
  • ludzie/stworzenia
  • co się dzieje

Zastanów się:

  • dlaczego tam są (przypuszczenia)
  • co czują

Opis ilustracji:

In the picture I can see a boy with a dog. I think they are in the street as I can see a wall of a building and a pavement. The boy might be 17-18 years old. He is wearing casual clothes and looks like somebody who loves punk music. He’s got an eccentric haircut, a leather jacket and baggy trousers. The dog is a big black mongrel. It is standing on its hind legs, wagging its tail. In my opinion they are in the street because the boy is walking his dog. It looks like they are good friends as both of them are happy and the boy is smiling.

Przykładowe odpowiedzi na pytania egzaminatora

I think the dog is the only friend of the boy. It often happens that young people who love punk music are rebels. They feel nobody can understand them. They don’t get on well with their family, teachers and schoolmates. That’s why they give all their love and feelings to their pets, especially dogs. The boy might have a lot of school friends but the dog is his only true one.
lub
In my view the dog can’t be the only friend of the boy. The young man looks like a very sociable person with many friends around. He seems to be a member of a punk or rock band and young people who deal with music are hardly ever lonely. I think that when he’s tired with his daily routines he loves going for a walk and relaxing with his dog.
I believe that the most popular pets in Poland are dogs. Firstly, they are the only animals that can become real members of our families. They seem to understand our feelings and moods, and they are great company for lonely people.
They are able to show emotions and share our joys and sorrows. It’s believed that bringing children up in a company of dogs has a good influence on their characters. Kids become more caring, sensitive and responsible. Moreover, thanks to walking dogs people may keep fit and spend more time in the fresh air. Dogs are also good for security and make people feel safe.

Wiesz już, że na poziomie rozszerzonym będziecie musieli zmierzyć się z:

  • rozmową na podstawie materiału stymulującego,
  • prezentacją tematu oraz dyskusją z egzaminującym na temat prezentowanych zagadnień.

Jak te zadania będą wyglądać? Czego będą wymagali egzaminatorzy?

Zadanie 1.

Rozmowa na podstawie materiału stymulującego. Przeanalizuj przedstawiony materiał. Przygotuj się do jego prezentacji i rozmowy z egzaminatorem na temat:

  • czytania książek,
  • mniejszego zainteresowania czytelnictwem,
  • korzyści płynących z czytania.

ALLITERACY
the quality or state of being able to read but being uninterested in doing so.
„It is easier to turn on TV instead of picking up ­a book. You have to work to read and that’s no fun” – complain some teenagers.

Pytania do materiału stymulującego (zamieszczone wyłącznie w zestawie egzaminującego)

  • What can you see in the pictures?
  • Why don’t teenagers want to read?
  • Why are books important in our life?
  • What sort of books do you like?
  • Some people say that books are our greatest friends.
  • Are they right? Why?/Why not?

Twoje zadanie polega na przeprowadzeniu z egzaminatorem rozmowy na podstawie materiału stymulującego. Musisz wykazać się

  • umiejętnością prezentacji materiału,
  • interpretacji zawartych w nim treści
  • wyrażania i uzasadniania własnej opinii.

Punkty

  • za pełną prezentację materiału stymulującego – 2 punkty
  • za interpretowanie, wyrażanie opinii (odpowiedzi pełne, nieodbiegające od treści zadanych pytań) – 4 punkty

Umiejętności językowe oceniane są łącznie za oba zadania. Możesz otrzymać maksymalnie 7 punktów za

  • bogate słownictwo zgodne z tematem wypowiedzi,
  • urozmaicone struktury gramatyczne,
  • wypowiedź płynną,
  • poprawną wymowę i intonację.

Przykładowe odpowiedzi na temat ilustracji
1.
There are three pictures in the stimulating material. All of them are connected with reading. In the first picture I can see a boy holding a book on his knees, reading it or just looking at the pictures. He seems to be interested in what he’s doing. In the second one a young woman who looks like a student is lying on the floor. She might be studying as there is a pile of books next to her. Finally, I can see bookcases and somebody trying to choose a book. The bookshelves suggest that the person is in the library.
2.
In my opinion reading is less popular among teenagers because they belong to the culture of images. It’s easier for them to watch television or surf on the net than take a book and put some effort into it. “The quicker the better” – that’s the philosophy of the contemporary world and you have to devote some time to reading a book, you have to concentrate on it. Another reason is that they often haven’t got good role models at home. Their parents work more and more, they are busy and tired so they tend to choose “easier entertainment”.

3.
Books should be an integral part of our lives. They broaden our mind and they are an important source of information and knowledge about the world. They can not only teach and make us aware of significant historical events but also entertain and protect people from boredom. Moreover, people who read a lot of books find it easier to discuss various topics, their vocabulary and phraseology are richer and they are considered to be more educated.
4.
I’m convinced that books are our greatest friends. They not only entertain us but help in many different situations. Books seem to be indispensable while we are ill or when we have to travel long distances. We love to take them on holidays and get involved in them while lying on a beach. In some situations they may replace our friends and thanks to books we often forget about our loneliness. Furthermore, they help us to escape from the real world into fiction and forget about everyday problems and stresses.
5.
I like reading various sorts of books but my favourite ones are historical novels. It is my firm belief that they are the only genre that is both entertaining and educating. It seems fascinating to read about people living many centuries ago and get familiar with their life styles. The best authors are able to combine historical facts with extremely attractive adventures of fictitious characters. One of the best examples might be “Girl with a Pearl Earring” by Tracy Chevalier telling a story of Johannes Vermeer’s most famous painting.
lub
Books which I most often choose are thrillers. I read mainly for entertainment so the atmosphere and the plot of these kinds of novels suit me the best. The pace of a good thriller is always fast; as each problem is resolved, the next one emerges. I like “black and white” characters and tales of mystery and suspense. My favourite author is Stephen King, the only writer who is able to horrify me to such an extent that I can’t fall asleep.

Konstrukcje przydatne przy wyrażaniu opinii:

  • To my mind/To my way of thinking…
  • My opinion is that …
  • It is my (firm) belief/opinion/view/conviction(that)…
  • I (firmly) believe …
  • I (definitely) feel/think that …
  • In my opinion/view …
  • I am convinced that …
  • I am inclined to believe that …
  • It seems/appears to me …
  • It strikes me that …
  • As far as I am concerned …

Słownictwo, które przyda się przy omawianiu tego tematu:

  • hero – bohater
  • heroine – bohaterka
  • main character – główny bohater
  • plot – wątek, akcja
  • contemporary literature – literatura ­współczesna
  • non-fiction – literatura faktu
  • edition – wydanie
  • historical novel – powieść historyczna
  • tale – opowieść
  • short story – opowiadanie
  • children’s book – książka dla dzieci
  • fairy tales – bajki
  • art book – książka o sztuce
  • thriller – dreszczowiec
  • biography– biografia
  • scientific books – książki naukowe
  • novel – powieść
  • diary – pamiętnik
  • contents – spis treści
  • introduction – wstęp
  • denouement – zakończenie
  • climax – punkt kulminacyjny

 

Zadanie 2. Prezentacja tematu i dyskusja

Zapoznaj się z podanymi tematami. Wybierz jeden i przygotuj się do jego prezentacji oraz dyskusji z egza­minującym.

  • Temat 1.:
    Why is terrorism the major threat to the modern world? What acts of terror have you heard of?
  • Temat 2.:
    Every educated person has to know at least one foreign language – why is it so essential?

Twoim zadaniem będzie
przedstawienie około trzyminutowej, wielopłaszczyznowej wypowiedzi na wybrany temat, a następnie udzielenie egzaminującemu odpowiedzi na pytania związane z tym zagadnieniem.

Punkty
Za zadanie możesz otrzymać maksymalnie 7 punktów:

  • 3 punkty za prezentację (urozmaicona treść, wieloaspektowe ujęcie tematu, logiczny tok wypowiedzi)
  • 4 punkty za wyrażanie opinii i argumentowanie (pełne odpowiedzi na pytania, umiejętność obrony opinii, logiczna, wielostronna argumentacja)

Pamiętaj, że Twoja odpowiedź powinna przebiegać ­według określonego porządku:

  • teza,
  • zbieranie argumentów na potwierdzenie tej tezy
  • podsumowanie.

Musisz zachować odpowiednie proporcje np. żeby wstęp nie był dłuższy od rozwinięcia.

 

Temat 1.

Why is terrorism the major threat to the modern world? What acts of terror have you heard of?

Teza
Terrorism is the major threat to the modern world because there is not a single safe place on the Earth and there are no good precautions against it.

Argumenty na potwierdzenie tezy:

  • Terrorists kill for religious, political or nationalist reasons
  • Various methods: bombs in public places, poisonous gases in underground railways, blowing up buildings and cars, hijacking planes, assassinations
  • Innocent victims: children, women, civilians
  • Terrorists believe that they are oppressed and have to destroy “the system”
  • Terrorists are unpredictable, they don’t obey any rules of conducting a war
  • Terrorists sacrifice their own lives in suicidal missions
  • They are sponsored by wealthy people and organizations
  • Terrorist organizations – Al Kaida, IRA, ETA

Przykłady

  • September 11, 2001 – two hijacked planes crashed into the World Trade Center in New York
  • March 11, 2004 – terrorists planted bombs in Madrid trains
  • Terrorist attacks organized by IRA (the Irish Republican Army) caused death of 30,000 people
  • 1963 – John F. Kennedy’s assassination
  • Yitzhak Rabin’s assassination

Podsumowanie
Terrorism is unpredictable and causes enormous amount of damage. Members of terrorist organizations form a vast international terror network which is a threat to millions of people.

Słownictwo które przyda się przy omawianiu tematu 1.

  • terrorist attack – atak terrorystyczny
  • the wave of terror – fala terroru
  • violence – przemoc
  • to threaten – zagrozić
  • victims – ofiary
  • political aims – cele polityczne
  • to blow up buildings – wysadzać budynki
  • to plant bombs – podkładać bomby
  • poisonous gas – gaz trujący
  • to hijack planes – porywać samoloty
  • to assassinate – zabijać w zamachu
  • extremist – ekstremista
  • assault – atak
  • damage – zniszczenia
  • civilian – cywil
  • sacrifice – poświęcać
  • suicide – samobójstwo
  • peaceful solution – rozwiązanie pokojowe

 

Temat 2.

Every educated person has to know at least one foreign language – why is it so essential?

Teza
In the world of media, the Internet and mass culture English language is an indispensable tool necessary to reach sources of information and to feel safe in the modern world.

Argumenty na potwierdzenie tezy

  • Better career prospects, equal job opportunities
  • Access to much more information: books, newspapers, the Internet, radio, TV programmes in foreign language
  • Easier communication while travelling abroad: feeling more confident, independent and safer
  • Possibility of studying abroad; student exchange programmes, international camps, scholarships
  • Knowledge of other languages broadens the mind
  • Possibility of getting familiar with other cultures, making friends with people of other nationalities
  • English: one of the major languages spoken in the modern world
  • English: Latin of the contemporary world
  • The language of business, technology, science

Podsumowanie
If you don’t know foreign languages you may be lost and helpless in the modern world. Your access to everything that the contemporary culture and technology may offer is considerably limited.

Słownictwo, które przyda się przy omawianiu tematu 2.

  • foreign languages – języki obce
  • job market – rynek pracy
  • job opportunities – możliwości ­pracy
  • multilingual – wielojęzyczny
  • access – dostęp
  • to communicate – porozumiewać się
  • to broaden sb’s mind – poszerzać horyzonty myślowe
  • benefit – korzyść
  • well-paid job – dobrze płatna praca
  • to travel abroad – podróżować za granicę
  • fluency – płynność
  • scientific publications – publikacje naukowe