Znajdź swoje miejsce w telewizji
Umiesz „myśleć obrazem”? Masz refleks, podzielną uwagę, nie peszy Cię świadomość, że patrzą na Ciebie tysiące, a może nawet miliony widzów? Poszukaj swojego miejsca w telewizji!
Językiem telewizji jest obraz, który powstaje w studiu lub na planie filmowym, a programy telewizyjne dzielą się na trzy grupy: studyjne, studyjno-filmowe, filmowe.
Wszystkie trzy formy telewizyjne tworzą dziennikarze. Każdy z nich może się specjalizować w jednym z wymienionych gatunków programów, ale powinien umieć zrobić wszystkie.
Dziennikarz musi umieć prowadzić rozmowę, a często i dyskusję z grupą osób lub nawet z dużym audytorium.
Powinien więc być błyskotliwy (poczucie humoru mile widziane!), konkretny, logiczny i oczywiście znać doskonale język polski.
Odrębnym gatunkiem dziennikarza telewizyjnego są dziennikarze wiadomości codziennych, aktualności, sprawozdawcy i korespondenci – specjaliści od newsów. Od nich szczególnie wymaga się umiejętności treściwego i równocześnie interesującego wypowiadania się.
A jak z pisaniem?
Oczywiście dziennikarz telewizyjny powinien umieć pisać poprawnie, ale talent literacki nie jest w tym przypadku konieczny, bo tekst telewizyjny jest skrótowy, jedynie komentuje lub uzupełnia obraz.
Wykształcenie – wyższe: dyplom wydziału dziennikarskiego lub któregoś z wydziałów humanistycznych, dwuletnie studia podyplomowe dla absolwentów innych wydziałów.
Zawody związane z telewizją
Każdy program telewizyjny to rezultat pracy zespołowej.
Prezenter prezenterka
Prezenter stanowi specyficzną odmianę zawodu dziennikarza. Jest to raczej spiker, który zapowiada osobę lub temat, a także organizuje i prowadzi program, transmisję radiową lub telewizyjną.
Czy jest to zawód? I tak, i nie. – Prezenterów się nie kształci, oni po prostu się rodzą – mawiała jedna z telewizyjnych gwiazd. To prawda – ta rola wymaga talentu, umiejętności nawiązywania kontaktu z widzem, czarującego uśmiechu, miłego sposobu bycia i własnego, interesującego „ja”, czyli indywidualności.
Operator światła
podobnie jak na planie filmowym jest twórcą nastroju. On również współpracuje z realizatorem i operatorem kamery, tworząc ciekawy dla widza obraz. Bywają oświetleniowcy doskonali, którzy wręcz odmładzają występujące osoby, dodają im urody. Praca oświetleniowca jest bardzo ważna zwłaszcza w przypadku prezenterów, którzy zwykle są na wizji sami i na nich skupia się cała uwaga widzów.
W dziale scenografii telewizyjnej zatrudnieni są scenografowie i graficy
z dyplomami ASP. Nawet ustawienie krzeseł od nich zależy – nie mówiąc o dekoracjach telewizyjnych widowisk. Działają jak w teatrze czy przy realizacji filmu, uwzględniając specyfikę produkcji telewizyjnej. Doskonały gust i dobre pomysły to jedna strona medalu – oprócz tego trzeba dużo wiedzieć o technikach elektronicznych w coraz większym stopniu wykorzystywanych przez media.
Kierownik produkcji
to szara eminencja telewizyjnego planu. O ile twórca telewizyjny – dziennikarz czy reżyser jest duszą programu, to kierownik produkcji realizuje jego zamysły: zamawia wszystko, co jest potrzebne do produkcji, umawia osoby przewidziane do udziału w programie, wypełnia dokumentację konieczną do stworzenia programu. W trakcie programu wszystkiego pilnuje, a po wyjściu ze studia zabezpiecza gotowy materiał i zgłasza go do emisji, po czym sporządza kosztorys (do wypłaty!). Dopiero wtedy może odetchnąć.
Jeśli jesteście dobrymi organizatorami i lubicie działać „na okrągło” – jest to zawód właśnie dla Was!
Kamerzysta
Akcję dyskusji czy widowiska rejestrują kamery. Zwykle jest ich trzy, obsługują je operatorzy kamer kształceni w szkole filmowej. Praca operatora kamery jest ciekawa, ale i niełatwa. Ciekawa, bo nie ma mowy o monotonii, a trudna, bo niezależnie od samopoczucia operator musi być dysponowany i natychmiast reagować na polecenia realizatora. Musi też mieć wyobraźnię i zmysł artystyczny, by ciekawie zakomponować swój plan. Od operatora w dużej mierze zależy, czy goście programu wypadną atrakcyjnie, jak światło „zagra” na rekwizytach i dekoracjach.
Wizażyst
Ważna jest tu też sztuka charakteryzatora, obecnie zwanego wizażystą.
Oczywiście dba on o wygląd wszystkich osób występujących w programach, ale im mniej osób jest na wizji, tym jego rola jest większa. W przypadku mężczyzn jest to tylko niewielki retusz (trochę pudru, ruch grzebienia), ale panie wymagają większych starań i wizyty w charakteryzatorni.
Realizator
pracuje przy konsolecie, która znajduje się w reżyserce, czyli czymś w rodzaju mostka kapitańskiego studia. Za pomocą tej konsolety (naciskając odpowiednie klawisze czy poruszając małymi dźwigniami) koordynuje pracę kamer, wpuszcza na wizję plansze i napisy. Rezultat swoich działań obserwuje na monitorach. Każda kamera ma swój monitor, na którym widać jej plan. To, co ukazuje się na wizji, rejestruje monitor z napisem „linia”.
Realizator musi być człowiekiem umiejącym z jednej strony skoncentrować się i „wyłączyć” (w reżyserce rozmawia się, ktoś wchodzi, ktoś wychodzi), z drugiej zaś powinien mieć podzielną uwagę: widzieć wszystkie możliwości kamer oddzielnie i równocześnie emitowany obraz, słyszeć, co dzieje się w studiu i dostosowywać do tego zmiany obrazu.
Przy bardzo skomplikowanych programach studyjnych, takich jak kabaret, konieczne jest zaangażowanie reżysera, który współpracuje z realizatorem. Często jest to reżyser teatralny lub filmowy z praktyką telewizyjną, ale istnieje również odrębny zawód reżyser telewizyjny.
Studia wyższe reżysera nie podlegają dyskusji, a jak to wygląda z realizatorem, zwanym obecnie realizatorem obrazu?
Coraz częściej wieloletnią praktykę zastępuje dyplom szkoły filmowej, słowem trzeba się coraz więcej uczyć i być na bieżąco z telewizyjną techniką, która zmienia się w szalonym tempie.
Realizator dźwięku
Obok realizatora obrazu w studiu działa realizator dźwięku – osoba z wyższym wykształceniem muzycznym, najczęściej z dyplomem muzykologa. Ma on również swoją konsoletę służącą do sterowania kasetami działu oprawy muzycznej, głosem lektora oraz głosami uczestniczących w programie osób. Dźwięki te można ściszać, natężać lub wyłączać i wszystkie one muszą współgrać z obrazem.
Montażysta
W reżyserce – o ile mamy do czynienia z programem studyjno-filmowym – jest też stanowisko montażowe, tzw. podstawowy zestaw (trzy magnetowidy), przy którym siedzi montażysta.
Jego zadaniem jest współpraca z realizatorem, głównie włączanie do emisji odpowiedniego odcinka filmu. Czasem jest to też prosty montaż tego filmu lub montaż gotowego już programu zarejestrowanego na profesjonalnej kasecie. Praca montażysty w studiu jest o tyle trudna, że bardzo ograniczona w czasie, ale klasa zestawu montażowego nie wymaga wielkich umiejętności.