Czy słowo „patriotyzm” znaczy dziś dla Ciebie to samo co dla bohaterów Mickiewicza, Sienkiewicza, Żeromskiego?

Mickiewicz, Sienkiewicz, Żeromski. Te nazwiska napawają nas dumą. Stworzyli dzieła, które czytamy my, a w przyszłości będą czytać następne pokolenia. Ci autorzy pisali w czasach, gdy Polska była pod zaborami. Ich książki opowiadały o ludziach, dla których patriotyzm był czymś więcej niż ważnym słowem – najcenniejszą wartością w życiu. Czy teraz też tak jest? Czy dla mnie jest to równie bliskie? W swojej pracy spróbuję odpowiedzieć na te pytania.

Czym w moim życiu jest patriotyzm? To miłość do ojczyzny, więź z krajem. Wiem, iż moje uwielbienie dla ojczyzny bardzo różni się od tego, które prezentowali m.in. tytułowy pan Tadeusz czy Kmicic z Potopu. Oni walczyli za kraj, przelewali za niego krew. Nie sądzę, abym potrafiła zabić wroga oraz bić się za państwo.

Myślę, że bliżej mi do Marcina Borowicza z Syzyfowych prac. Nie pozwoliłabym, podobnie jak on, aby kazano mi uczyć się i mówić wyłącznie w obcym języku. Odważyłabym się zbuntować. Takie wydarzenie miało miejsce naprawdę – dzieci z Wrześni protestowały przeciwko zaborcom, ale z tą różnicą, iż tam odbywała się germanizacja.

W dzisiejszych czasach dorośli tak często wyjeżdżają za granicę w poszukiwaniu pracy. Może ktoś to nazwie brakiem miłości do kraju, ale gdybym była w podobnej sytuacji, zrobiłabym to samo. Wyjeżdża się często z przymusu, a nie przyjemności. Brak pracy oraz warunków na przyszłość robią swoje.

Najczęściej czuję się patriotką, gdy widzę polską flagę i słucham hymnu. Kolor bieli symbolizujący niepodległość, szlachetność i czystość oraz czerwień przypominająca o krwi przelanej za ojczyznę – sprawiają, że czuję się dumna. Tak samo jak słowa „Jeszcze Polska nie zginęła”, które rozpoczynają Mazurek Dąbrowskiego.

Nasz kraj wiele wycierpiał. Nasza historia była burzliwa, głównie ze względu na położenie. Kochając ojczyznę – dbajmy o nią. Oto moja recepta, ażeby choć trochę przybliżyć poziom naszego patriotyzmu do bohaterów Mickiewicza, Sienkiewicza czy Żeromskiego.

 

Co należy docenić w tej pracy

  • To, że jest na temat. A naprawdę wielu osobom sprawia trudność trzymanie się tematu i rozwinięcie wszystkich jego elementów.
  • Wyraźnie sformułowane definicje patriotyzmu – dawnego i współczesnego. Z dawnym patriotyzmem autorka utożsamia walkę za ojczyznę, ze współczesnym po prostu umiłowanie ojczyzny.
  • Umiejętność wychwytywania różnic i szukania cech wspólnych pomiędzy sobą a bohaterami literackimi – określenie własnego stosunku do patriotyzmu bohaterów Trylogii i np. bohaterów Syzyfowych prac.
  • Odwołania do historii (dzieci z Wrześni).
  • Odwołania do współczesności (masowe wyjazdy Polaków na Zachód, szukanie przyczyn emigracji).
  • Umiejętność uchwycenia i nazwania chwil, w których czujemy przypływ uczuć patriotycznych (na widok flagi, dźwięk hymnu).
  • Szczerość i bezpretensjonalność wypracowania – autorka nie waha się dzielić z czytelnikiem swymi przemyśleniami i przyznawać do różnych rzeczy, np. do tego, że nie chciałaby walczyć za ojczyznę, ale byłaby zdolna przeciwstawić się wynarodowieniu.

Jak można było pogłębić tę pracę

  • Nawiązaniem do postaw ksenofobicznych, sarmackich, nietolerancyjnych, jako typowych dla bohaterów literackich, od których dziś się odcinamy (nie chcielibyśmy być nietolerancyjni i okrutni, jak ci, którzy wbili na pal Azję).
  • Rozwinięciem tematu, na czym polegać może nasz patriotyzm – na dbałości o nasz język, na kulturalnym kibicowaniu polskim zawodnikom, na rozsławianiu Polski w świecie przez nasze sukcesy, na popularyzacji polskiej kultury w świecie, na kupowaniu polskich produktów itp.
  • Skupieniem się na tym, jak rozumiemy patriotyzm – jako brak kompleksów narodowych, jako dumę z polskich reżyserów, aktorów, sportowców, ludzi sztuki, jako dbałość o język.

Czego zabrakło?

Można było jeszcze choć odrobinę pogłębić temat, zastanowić się nad źródłami i cechami postaw Kmicica czy Tadeusza i naszych. Jednak najważniejszy problem został poruszony – bohaterowie żyli pod zaborami, my żyjemy w wolnej Polsce, dlatego mamy inne podejście do patriotyzmu.

O jakich innych bohaterach można było pisać:

  • O Skrzetuskim, ale także o bohaterze Latarnika – emigrancie, który na obczyźnie nie zapominał o Polsce.
  • O legendarnym bohaterze Reduty Ordona.
  • O Michale Wołodyjowskim.
  • O Stasiu Tarkowskim, polskim chłopcu – patriocie.
  • O Zbyszku i Maćku z Bogdańca.

Zapamiętaj sformułowania

  • Ksenofob – człowiek niechętny innym nacjom, nawet wobec nich wrogi.
  • Ksenofobia – przesadna niechęć do cudzoziemców i cudzoziemszczyzny.
  • Patriota – człowiek kochający swoją ojczyznę.
  • Patriotyzm – miłość do ojczyzny.

 

Zobacz:

Czym jest patriotyzm? Odpowiedz w oparciu o literaturę romantyzmu, jaką poznałeś.