„Poeta jest podobny księciu na obłoku”. Co to właściwie znaczy? To ktoś, kto unosi się ponad naszą szarą rzeczywistością i czuje więcej, myśli więcej. Dlatego jest kimś wyjątkowym i niemal jedynym – księciem – w dodatku na obłoku, bo góruje nad rzeczywistością, sięga ponad nią. Czy to prawda?

Wydaje mi się, że tak. Kiedy sięgam po poezję, a ludzi, którzy ją czytają, nie jest znów tak wielu, czuję się jak swoista arystokratka ducha. A więc czuję się tak, jakbym obcowała z czymś, co napisał książę. Jeśli ktoś rozumie poezję, czyta te same wiersze, co ja, to czuję, że należymy do tej samej arystokracji: umiemy czytać słowa książąt.

Nie tylko elitarność poezji przemawia za prawdziwością tego twierdzenia. Poezja jest czymś wyższym ponad codzienną rzeczywistość, bo poeta – książę na obłoku, staranniej niż my, zanurzeni w codzienności śmiertelnicy, dobiera słowa.

Rymuje je, układa w kunsztowne metafory, tworzy z nich poruszające jeśli nie pięknem, to okrucieństwem obrazy, czasami prowadzi z czytelnikiem jakąś grę.

Przykładem takiego kunsztu jest np. Hymn o miłości, napisany przez świętego Pawła. Miłość jest uczuciem bliskim każdemu z nas, ale nie każdy umiałby na tak „książęcy” i „obłoczny”, niebiański sposób opisać:

Gdybym mówił językami ludzi i aniołów;
A miłości bym nie miał,
Stałbym się jak miedź brzęcząca
Albo cymbał brzmiący.

Wreszcie – poeta jest jak ktoś z obłoków, bo choć pisze o naszej rzeczywistości, musi ją z pewnego dystansu obserwować, by umieć ją opisać. Musi też umieć rzeczywistość – zaczarować i wtedy powstaje coś takiego jak „zaczarowana dorożka – zaczarowany dorożkarz – zaczarowany koń” u Gałczyńskiego.
Jest więc poeta księciem, kimś, kto unosi się ponad codziennymi sprawami, a jednocześnie – magiem.

Przykład innego wstępu do tego wypracowania

„Poeta jest podobny księciu na obłoku” – napisał Baudelaire w wierszu Albatros. I miał rację! Poeci są jak ptaki – albatrosy, bliskie ziemi, ale jednak unoszące się nad nią, a więc także bliskie niebu. Poeci są jak ptaki – wolne, bliższe niebu niż współcześni im śmiertelnicy. Świadczą o tym życiorys i twórczość niejednego poety.

Przykład innego zakończenia tego wypracowania

Moja lektura wierszy i śledzenie życiorysów poetów potwierdza, iż poeta ma coś wspólnego z księciem na obłoku, albatrosem, wolnym ptakiem. To poeci romantyczni budzili tęsknotę ludzi za ojczystym krajem, za wolnością, to poeci modernistyczni pokazywali, że są inne cele życiowe niż tylko pomnażanie dóbr materialnych. Dlatego można ich wszystkich porównać do „książąt na obłoku”, do albatrosów odrywających się od ziemi i dążących do wyższych celów.

 

Komentarz

Bardzo, bardzo dobre wypracowanie!

  • Konstrukcja typowa dla rozprawki: wyraźna teza, argumenty i potwierdzenie, a nawet rozwinięcie tezy. Ciekawy wstęp, pozwalający na wytłumaczenie cytatu, to dobra metoda na rozpoczęcie rozprawki – wytłumaczenie tezy, zwłaszcza gdy jest ona niejednoznacznym cytatem.
    Na uwagę zasługuje fakt, że autorka nie znała cytatu z Baudelaire’a, ale starała się go samodzielnie interpretować.
  • Wyrazy typowe dla rozprawki łączące kolejne argumenty – więc, nie tylko, wreszcie.
  • Zakończenie (potwierdzenie i rozwinięcie tezy) – poeta to nie tylko książę, ale i mag).
  • Osadzenie tekstu w poezji, przykłady z konkretnych tekstów poetyckich, np. Hymnu o miłości, Zaczarowanej dorożki. Ważne, by nie mówić abstraktami, ale podawać konkretne przykłady poetyckie. Mogło być ich jeszcze więcej i mogły być mniej konwencjonalne i efektowne. Można było też wybrać jakiś wiersz spoza programu szkolnego i jakiś efektowniejszy utwór z większym spiętrzeniem środków stylistycznych, by udowodnić, że mowa poety to naprawdę mowa książęca.
  • Oryginalność, nawiązywanie do tematu poprzez neologizm „obłoczny”, interesujące interpretacje, ciekawe wytłumaczenie, dlaczego poeta jest księciem na obłoku.
  • Dojrzały język.

 

Jak należało wziąć się do tej pracy?

1. Określić formę: rozprawka. A dlaczego rozprawka? Ponieważ w temacie znalazło się sformułowanie „odnieś się do stwierdzenia”.

2. Zastanowić się, co tak naprawdę oznacza teza, czyli sformułowaa3. Poszukać argumentów, dlaczego poeta jest lub nie jest księciem na obłoku.

4. Skonstruować rozprawkę – sformułować wyraźną tezę, uporządkować i połączyć argumenty, tezę powtórzyć.
Oczywiście można było też polemizować (nie zgadzać się z tezą).

 

Gdybyśmy nie zgadzali się z tezą

Moglibyśmy podać następującą antytezę:
Poeta nie jest księciem na obłoku, wyrasta z rzeczywistości, w której tworzy.

I argumenty:

  • Po pierwsze: poezja Białoszewskiego, jej język wyrasta z języka potocznego, nie obłoków.
  • Po drugie: wiersz Baudelaire’a Padlina, nawet autor sformułowania o księciu na obłoku opisywał rzeczy drastyczne i obrzydliwe, nie tylko kwestie górnolotne.
  • Po trzecie: wiersze Barańczaka osadzone w języku nowomowy, rzeczywistości kolejek.

Podsumowanie (wzmocnienie antytezy):
Poeta oderwany od codzienności i społeczeństwa jest często jedynie grafomanem z pretensjami, który w istocie ma niewiele do powiedzenia i nie porusza serc i umysłów ludzi.

Ćwiczmy wstępy do rozprawek:

  • Załóżmy, że… Sądzę, że… Czy…?
  • Twierdzenie, iż… jest prawdziwe…

Ćwiczmy łączenie różnych argumentów

  • Po pierwsze… po drugie…
  • Ponadto… Poza tym…
  • Istotne jest… Warto dodać…
  • Zauważmy tez, że…
  • Również…

Ćwiczmy sformułowania przydatne w zakończeniach rozprawek

  • Więc… Zatem…
  • Z tego wynika jasno…
  • Po bliższym przyjrzeniu się kwestii…, można wyciągnąć wniosek…