Franciszek Zabłocki
Rady młodej pannie dane
(fragment)
Moda jest tyran, który prawa daje;
Słuchać go trzeba; lecz kto czyni bacznie,
Ani ostatni jej rzuca zwyczaje,
Ani ich oraz przed innymi zacznie.
Zadanie 1.
Moda jest tyran. Zastosowany środek stylistyczny to:
A. epitet,
B. kontrast,
C. apostrofa,
D. przenośnia.
Odpowiedź: D
To, że moda nazwana została tyranem, to przenośnia, inaczej metafora.
Zapamiętaj! Niektórzy twierdzą, że przenośnia to skrócone porównanie. Na tym przykładzie to wyraźnie widać!
Metafora informuje właśnie o tym, że moda jest jak tyran.
Uwaga, archaizm!
Archaizm to wyraz przestarzały lub dziś używany w innym znaczeniu.
Bacznie – dziś wyraz ten spotykamy jedynie w nielicznych związkach wyrazowych, np. bacznie nadstawiać uszu, bacznie obserwować, przypatrywać się.
W wierszu Zabłockiego występuje w innym połączeniu – ktoś czyni coś bacznie.
Zadanie 2.
Co w takim kontekście znaczy ten wyraz?
A. Działa lekkomyślnie.
B. Postępuje z rozwagą.
C. Podporządkowuje się innym.
D. Cechuje się brakiem rozsądku.
Odpowiedź, oczywiście, B.
To wynika z kontekstu. Pannie radzi się, by była rozsądna…
Zadanie 3.
Rada udzielona młodej pannie jest:
A. zgubna,
B. złośliwa,
C. życzliwa,
D. szydercza.
Odpowiedź: C
Jeśli dokładnie wczytałeś się w tekst, wiesz, że chodziło o udzielenie pannie życzliwej rady.