Rota
Nie rzucim ziemi, skąd nasz ród,
Nie damy pogrześć mowy!
Polski my naród, polski lud,
Królewski szczep piastowy,
Nie damy by nas zniemczył wróg…
Tak nam dopomóż Bóg!
Do krwi ostatniej kropli z żył
Bronić będziemy Ducha,
Aż się rozpadnie w proch i w pył
Krzyżacka zawierucha.
Twierdzą nam będzie każdy próg…
Tak nam dopomóż Bóg!
Nie będzie Niemiec pluł nam w twarz,
Ni dzieci nam germanił.
Orężny wstanie hufiec nas,
Duch będzie nam hetmanił,
Pójdziem, gdy zabrzmi złoty róg…
Tak nam dopomóż Bóg!
Okoliczności powstania utworu
Słowa tej pieśni powstały w roku 1901 na wieść o pruskich represjach wobec dzieci z podpoznańskiego miasteczka Wrześni, które zaprotestowały przeciw nauczaniu religii w języku niemieckim. Wtedy to pruscy nauczyciele bestialsko pobili polskie dzieci.
Po raz pierwszy pieśń wykonano 15 lipca 1910 roku w Krakowie z okazji 500-lecia bitwy pod Grunwaldem. Po odzyskaniu niepodległości Rota była brana pod uwagę jako hymn narodowy.
Znaczenie tytułu
Czym jest rota? To słowo ma kilka znaczeń, ale w tym wypadku oznacza przysięgę, obietnicę. Do czego zobowiązuje się podmiot liryczny tego wiersza? Do walki o swoją ojczyznę.
Kim jest podmiot liryczny w wierszu?
W Rocie wypowiada się podmiot zbiorowy – świadczą o tym czasowniki „nie rzucim”, „nie damy”, „bronić będziemy”. Wypowiadający się identyfikują się z Polską – widać to w zaimkach „my”, „nasz”, „nam”. Polacy deklarują, że będą bronić ziemi swoich przodków.
Deklaracja patriotyczna
Podmiot liryczny wyznaje, że nie pozwoli się wypędzić z ziemi swoich przodków. Nie pozwoli też na pogrzebanie polskiej mowy i całkowitą germanizację.
Każda zwrotka kończy się powtarzającym się wersem „Tak nam dopomóż Bóg”, który pełni rolę refrenu. Jest to apel do Boga z prośbą o pomoc i zwycięstwo.
Budowa
Rota jest zbudowana z trzech strof – każda jest sześciowersowa. Rymy zastosowane w wierszu są typu ababcc – czyli krzyżowe i parzyste. Rodzaje rymów – męskie i żeńskie.
Zobacz:
Jakie tematy podejmowała w swojej twórczości Maria Konopnicka?