Podział rzeczowników na własne i pospolite jest banalnie prosty. Rzeczowniki pospolite odnoszą się do wielu rzeczy – są to nazwy ogólne. Jest ich w języku mnóstwo – to stół, pies, kobieta, książka, gazeta, chomik, samochód, hotel.
Jeśli jednak chcemy z grupy rzeczowników pospolitych wyróżnić niektóre wyrazy, uczynić je szczególnymi i indywidualnymi, stworzymy rzeczowniki własne. Jest wiele psów, ale Twój ma na imię Supeł. Mieszkasz nie w jakimś mieście, ale w Gdańsku, nad Bałtykiem. Rzeczowniki własne to po prostu nazwy własne ludzi, zwierząt, miast, rzek, gór, utworów literackich itp. Jakieś przykłady? Bardzo proszę: mieszkasz w Polsce, twoje imiona to Anna Maria. Masz brata Marcina i siostrę Ewę. W czasie wakacji byłaś w Tatrach i wspięłaś się na Giewont.
Zapamiętaj!
Rzeczowniki pospolite piszemy małą literą, natomiast rzeczowniki własne – zawsze wielką!
Rzeczowniki własne, ale pospolite
W języku polskim możesz się także spotkać z rzeczownikami własnymi, których zaczęto używać jako nazw pospolitych – i w związku z tym piszemy je małą literą. Najczęściej są to nazwy osobowe
- imiona biblijnych, mitologicznych i literackich postaci. Np. goliat oznacza osiłka, herkules to dziś atleta, siłacz, a donżuan to uwodziciel.
- Wiele nazw przedmiotów wywodzi się od nazwisk właścicieli fabryk i nazw firm: kałasznikow (Kałasznikow), kolt (Colt), ford (Ford), renault (Renault), parker (Parker).
- Nazwami pospolitymi są też jednostki fizyczne utworzone od nazwisk uczonych: farad (Faraday), niuton (Newton), om (Ohm).
W teście możesz się spotkać z podziałem wyrazów na wyrazy konkretne i abstrakcyjne. Ten podział nie powinien sprawiać Ci kłopotów. Nazwy abstrakcyjne to pojęcia ogólne, oderwane od konkretnych przedmiotów. Łatwiej zrozumiesz to na przykładach: wyrazami abstrakcyjnymi są miłość, przyjaźń, nienawiść, niewola. Wyrazy konkretne to: kochanek, przyjaciel, wróg, niewolnik.
W teście możesz spotkać się z prośbą o dopasowanie pojęć konkretnych do abstrakcyjnych lub wytłumaczenie któregoś z abstrakcyjnych wyrazów. Poćwicz, bo wcale nie tak łatwo wyjaśnić znaczenie wyrazu ból czy szczęście!