11. Czy formacje słowotwórcze: rękowy, możenie, czytarnia mają swoje wzory w polskim systemie językowym? Dlaczego ich nie używamy?

Wszystkie trzy wyrazy, choć dziwne, wydają się zrozumiałe. Wobec tego mechanizmy ich utworzenia nie powinny być obce polszczyźnie.

  • Nie mówimy rękowy, lecz ręczny. Jednakże przyrostek -owy tworzy wiele innych przymiotników: (staw) łokciowy, skokowy, barkowy, ramieniowy itd.
  • Jeszcze wyraźniej widać typowość formacji możenie. Ten rzeczownik odczasownikowy utworzono za pomocą przyrostka -enie, tak jak w formacjach palenie, robienie, gaworzenie itd. Tyle że czasownik móc jest czasownikiem modalnym (oznaczającym stosunek mówiącego do treści zdania) – od tej grupy czasowników nie tworzymy rzeczowników oznaczających nazwy czynności.
  • Wobec istnienia nazw miejsc: spalarnia, wędzarnia lub garbarnia można by włączyć do polszczyzny i taką nazwę miejsca, w którym się czyta. Jednakże używany i jedyny poprawny odpowiednik ­ – czytelnia ­– również został utworzony zgodnie z polskim systemem językowym.

 

Facebook aleklasa 2