Metryczka dzieła

  • Tytuł: Bibliotekarz
  • Autor: Giuseppe Arcimboldo, czasem Arcimboldi (ok. 1527-1593)
  • Narodowość: Włoch
  • Rok powstania: ok. 1566
  • Tematyka: alegoria (przedstawienie za pomocą symboli)
  • Technika wykonania: prawdopodobnie olej na płótnie
  • Wymiary: 97 x 71 cm
  • Muzeum, w którym można obejrzeć dzieło: Skoklosters Slott w Szwecji

 

Oto sposób na zaskakujące i nietypowe przedstawienie bibliotekarza.

Ten obraz ma prawdziwego bohatera! Jest to pośmiertny „portret” XVI-wiecznego intelektualisty, Wolfganga Laziusa – nadwornego bibliotekarza cesarza rezydującego w Pradze – Maksymiliana II. Władca darzył przyjaźnią tego erudytę, pasjonata książek i człowieka nauki.

Zwróć uwagę!

  • Sprytnie „skonstruowana” twarz. Zarumieniony policzek to czerwona książka, której tasiemka udaje ucho. Nos to karbowany grzbiet książki, do którego przymocowane zostały okulary z kółeczek na klucze. Usta, wąsy i broda to prawdopodobnie miotełka do kurzu.
  • Ale fryzura! Kartki otwartej księgi to rozwiane włosy bibliotekarza.
  • Tułów i ręce powstały z ułożenia ogromnych tomów – białych i czerwonych – zdobionych złotym ornamentem.
  • Płaszczem okrywającym bibliotekarza jest zawieszona kotara.

 

Triki kompozycyjne

  • Złudzenie
    Arcimboldo był mistrzem udziwnionych, nietypowych przedstawień. Stworzył typ wizerunku, w którym postać została zbudowana z odpowiednio zestawionych grup przedmiotów, charakterystycznych dla danego zawodu – tu ze stosu ksiąg
    i przyborów do pisania. Dopiero wprawne oko doszuka się tytułowego bibliotekarza.
  • Zabawa z widzem
    W połowie XVI wieku istniała moda na udziwnienia i różnego rodzaju ciekawostki. Artysta, na prośbę cesarza Rudolfa II, zbierał ciekawe kamienie, muszle, rośliny, zwierzęta czy dzieła sztuki. Sam też tworzył malarskie „ciekawostki”, które miały zadziwić widza i zmusić jego wyobraźnię do wysiłku.
  • Zestawienie barw
    Pomieszczenie biblioteki tonie w półmroku, z którego wyłania się delikatnie oświetlona postać cesarskiego opiekuna ksiąg.

 

Zadania egzaminacyjne

1. Co przedstawia obraz?
Obraz charakteryzuje się tym, że:

A. jest realistycznym portretem,
B. idealizuje twarz i postać modela,
C. podkreśla wartości ważne dla bohatera.

Odp. C.
Ponieważ bohaterem jest bibliotekarz, dla którego wartością są książki i płynąca z nich wiedza. Gdy w dawnych wiekach przedstawiano kogoś z księgą, oznaczało to, że jest osobą wykształconą – dzięki umiejętności czytania i pisania.

2. Jak zdefiniować tematykę płótna?
Wskaż definicję, która odpowiada obrazowi Bibliotekarz.

A. Karykatura – przesadne, ośmieszające wyolbrzymienie cech postaci, przedmiotu itd.
B. Martwa natura – artystyczna kompozycja różnych przedmiotów, owoców, kwiatów.
C. Anamorfoza – układ przedmiotów dający optyczne złudzenie jakiegoś wizerunku.
D. Portret – dzieło przedstawiające określoną osobę z zachowaniem podobieństwa.

Odp. C.
Arcimboldo miał niezwykłą wyobraźnię, dzięki której tworzył niewiarygodne i oryginalne obrazy, zadziwiające jak na XVI wiek. Różne realistyczne przedmioty układał w sposób, który dawał złudzenie czegoś, a raczej „kogoś” innego.