- Tytuł: Zbierające kłosy
- Autor: Jean François Millet (1814-1875)
- Narodowość: Francuz
- Czas powstania: 1857
- Tematyka: scena obyczajowa
- Technika wykonania: olej na płótnie
- Muzeum, w którym można obejrzeć dzieło: Muzeum d’Orsay, Paryż
Zwyczajne prace polowe czy dramatyczny obraz nędzy i smutku?
Elementy obrazu
- Wielkie kopy siana
Nawet z takiego oddalenia wydają się ogromne. I jaka jest różnica między nimi a tymi żałosnymi kłosami ściskanymi przez wieśniaczki na pierwszym planie. Te kopy to dostatek, pojedyncze kłosy to bieda. Oczywiście, kopy w tle nie należą do żadnej ze sportretowanych przez Milleta wieśniaczek.
- Kobiety
To wieśniaczki najbiedniejsze z biednych – zbierają resztki, jakie pozostały na polu po żniwach. To co uda im się zebrać, skrzętnie chowają do brudnych chust przewieszonych przez plecy. Wpatrują się w ziemię, nie chcą przegapić żadnego kłosa. Ich twarze są brudne, ogorzałe od słońca. Nie rozmawiają, nie plotkują, ciężko pracują.
- Linia horyzontu
Bardzo wyraźnie zaznaczona poprzez linię drzew na ostatnim planie. Najciekawsze jest to, że postacie kobiet, mimo iż znajdują się na pierwszym planie i są dominujące na obrazie, to jednak mieszczą się pod linią horyzontu. To, oczywiście, celowy zabieg: Millet podkreślił jak bardzo przyziemne i ograniczone jest to, co robią wieśniaczki. Skupione tylko na tym, co znajduje się pod ich nogami. Nie mają żadnych innych celów i pragnień, nie starają się poszerzyć swych „życiowych horyzontów”.
- Ludzie w tle
Jest ich całkiem sporo, ładują snopki na wozy, tworzą kopy. Wyróżnia się samotna postać na koniu po prawej stronie. Nie pracuje, patrzy na wieśniaków. Być może to ekonom lub dziedzic nadzorujący ich pracę.
Treść obrazu
Wbrew pozorom to nie jest sielankowe przedstawienie prac polowych. Millet ukazuje okrutną rzeczywistość pracy kobiet. Wiecznie zgięte, z bolącymi, krwawiącymi dłońmi. Zbierają nędzne resztki, jakie pozostały po żniwach. Zbierają, aby móc wyżywić swoje rodziny, zapewnić im przetrwanie.
Millet – znawca wsi
Był jednym z niewielu malarzy, którzy naprawdę dobrze znali życie wieśnia-ków. Sam bowiem był gospodarskim synem i wiedział, że praca chłopów w niczym nie przypomina sielanki. Jego obrazy wywoływały zakłopotanie w środowisku artystycznym, bo w przedziwny sposób łączyły realizm z impresjonistyczną sielankowością. I taki właśnie nurt reprezentował Millet: francuski realizm powstały w czasach impresjonizmu. Jego obra-zy są dowodem na to, że można w doskonały sposób połączyć wyda-wałoby się dwa tak skrajne pojęcia.
Kolorystyka
Żółtorude ściernisko, w oddali żółte kopy siana, jasne, rozmyte, ledwo widoczne postacie wieśniaków. A na pierwszym planie wyraźny cień, jaki tworzą schylone postacie i ich brudne, zniszczone ubrania. Czemu służy taka kolorystyka? Tło jest sielanką, pierw-szy plan realistycznym przedstawieniem prawdziwej sytuacji wieśniaków. Tak jakby Millet chciał powiedzieć: „Patrzycie z daleka na wieś i wydaje się wam, że jest to sielanka, kraina szczęśliwości. Spójrzcie z bliska – to naprawdę ciężka i wyczerpująca walka o przetrwanie”.
Przykładowe pytania egzaminacyjne
Linia horyzontu na obrazie zaznaczona jest poprzez:
A. linię lasu,
B. ustawione rzędem kopy siana,
C. linię wyznaczoną przez pochylone plecy kobiet,
D. postacie w tle.
Odp. A.
Które zdanie jest prawidłowym komentarzem do obrazu Milleta?
A. Kobiety zbierające kłosy uparcie wpatrują się w jeden punkt znajdujący się na linii horyzontu.
B. Pierwszy plan obrazu ukazany jest w dużo ciemniejszych barwach niż dalsze plany.
C. Pracujące kobiety umilają sobie czas przyjemną pogawędką – widać to z ruchu ich dłoni.
D. Wszystkie trzy kobiety ukazane są w identycznej pozycji – sięgają po leżące na ziemi kłosy.
Odp. B.