Najwybitniejsze adaptacje filmowe dzieł literatury polskiej.

Takie pytanie proponowano (wśród wielu innych) kandydatom na polonistykę Uniwersytetu Jagiellońskiego. Jest ono przestrogą dla tych osób, które zamiast czytać – oglądają wielkie pozycje naszej literatury. Otóż nie wystarczy śledzenie akcji, warto zapamiętać reżysera, aktorów, i to, jak film ma się do swojego literackiego pierwowzoru (innymi słowy czytać jednak trzeba). Podpowiadam następujące tytuły do omówienia:

Adaptacje filmowe dzieł literatury polskiej

• Lalka – film w reżyserii Wojciecha Hasa z Beatą Tyszkiewicz i Mariuszem Dmochowskim w rolach głównych (1968);
  – serial telewizyjny Ryszarda Bera z Małgorzatą Braunek i Jerzym Kamasem jako Łęcką i Wokulskim. (Popularniejsza wydaje się wersja telewizyjna, przy której warto wspomnieć o znakomitej kreacji Bronisława Pawlika – Rzeckiego).

• Chłopi – serial telewizyjny i film pełnometrażowy z r. 1972, reżyseria Jan Rybkowski, rolę Jagny grała Emilia Krakowska, a Boryny Władysław Hańcza.

• Faraon – wg powieści Bolesława Prusa, wspaniałej, panoramicznej i kosztownej jak na polskie realia produkcji podjął się Jerzy Kawalerowicz. Film powstał w 1966, w roli głównej wystąpił Jerzy Zelnik.

• Krzyżacy – znów śmiała produkcja panoramiczna z roku 1960 w reżyserii Aleksandra Forda.

• Trylogia doczekała się już ekranizacji Pana Wołodyjowskiego (reż. Jerzy Hoffman, role główne: Magdalena Zawadzka, Tadeusz Łomnicki), Potopu (reż. Jerzy Hoffman, role główne: Małgorzata Braunek, Daniel Olbrychski) oraz Ogniem i mieczem, też w reżyserii Jerzego Hoffmana.

• Popiół i diament – film według powieści Jerzego Andrzejewskiego nakręcono w roku 1958. Reżyserem był Andrzej Wajda, a rolę główną zagrał Zbigniew Cybulski. Wspomnijmy, że film jest dziełem reprezentatywnym dla tzw. „szkoły polskiej”.

• Ziemia obiecana – z roku 1975. Powieść Reymonta ekranizował Andrzej Wajda, a trzy główne role zagrali: Daniel Olbrychski, Wojciech Pszoniak i Andrzej Seweryn.

• Noce i dnie wyreżyserował Jerzy Antczak. Barbarę Niechcic zagrała Jadwiga Barańska, Bogumiła – Jerzy Bińczycki. Serial powtarzany przez Telewizję Polską, zdystansował popularnością „macierzystą” powieść.

• Nad Niemnem – wyreżyserował Zbigniew Kuźmiński.

• Popioły – ekranizacja Andrzeja Wajdy miała miejsce w roku 1965.

• Wesele Stanisława Wyspiańskiego, oprócz licznych spektakli teatralnych doczekało się także sfilmowania. Dokonał go Andrzej Wajda z muzyką – Czesława Niemena.

• Dolina Issy – powieść Miłosza przeniósł na ekran Tadeusz Konwicki.

• Opowieść o Dziadach Adama Mickiewicza. Lawa. Największy dramat polski wyreżyserował dla potrzeb kina i telewizji Tadeusz Konwicki.