Opisz uczucia i nastrój obrazu Marca Chagalla Zakochani nad miastem.
Wyjaśnienie tematu
Co czują bohaterowie obrazu? Jaki jest nastrój dzieła? Jakie uczucia obraz wywołuje u odbiorców? – oto trzy zasadnicze pytania, na które musisz odpowiedzieć.
Jaka forma wypowiedzi?
Będziesz tworzyć opis dzieła sztuki, ale z naciskiem na opis uczuć. W wypracowaniu znajdą się też elementy opisu sytuacji i opisu postaci, bo to zachowanie postaci, ich umiejscowienie i wszystko, co się dzieje wokół nich, ma wpływ na nastrój obrazu i jego odbiór przez oglądających. Chociaż postacie są nieruchome, oczami wyobraźni będziesz widział, co tam się dzieje. Akcja zatrzymała się tu tylko na chwilę, Ty widzisz, jak ona się rozgrywa.
Co musi się znaleźć w opisie obrazu?
- Autor, tytuł, technika wykonania (obraz, rzeźba, grafika, fotografia…).
- Opis tego, co widać na obrazie: na pierwszym planie, na drugim planie, w tle, w rogach…
- Wybranie elementów istotnych i ich opisanie, zinterpretowanie.
- Określenie tematu obrazu – zwróć uwagę na to, na ile temat obrazu wiąże się z jego tytułem.
- Kolorystyka obrazu (kontrasty na obrazie, barwy dominujące).
- Nastrój dzieła sztuki (pogodny, radosny czy przygnębiający, a może uroczysty, podniosły itd.).
- Opinia o dziele sztuki, czyli jakie wrażenie dzieło robi na tobie.
Opis uczuć i nastroju obrazu Chagalla
Aby opisać uczucia i nastrój obrazu, musisz zastanowić się nad tym, co jest na nim przedstawione, i zinterpretować poszczególne elementy obrazu. Odpowiedz na kilka pytań:
Co przedstawia obraz?
Nad miastem, które sugerują proste, drewniane domy, szopy, lecą dwie fantastyczne postacie.
Co przede wszystkim rzuca się w oczy?
Na pierwszym planie, a zarazem w centrum obrazu widnieje para – mężczyzna i kobieta. Mężczyzna, obejmując kobietę, łagodnie dotyka ręką jej piersi.
Co mówi nam tytuł obrazu?
Z tytułu obrazu wnioskujemy, że zakochana para będzie tematem i sensem dzieła. Wiele podpowiada nam też okres, w którym powstało dzieło. W 1915 r. malarz ożenił się, i to szczęśliwie, z kobietą, którą pokochał. Osobiste przeżycia stały się inspiracją – Chagall po ślubie stworzył całą serię obrazów pt. Kochankowie.
Co znajduje się pod postaciami?
- Zastanówmy się teraz nad umieszczeniem pary zakochanych. Dlaczego „fruwa” ona nad miastem? Może młodzi uciekają z miasta? Być może, nie znaleźli tu szczęścia? Może napotkali na różne przeszkody, na przykład niechęć rodziców, zazdrość innych ludzi? Może uciekają od szarości codziennego życia w bardzo przyzwoitym, ale nudnym miasteczku? A może po prostu ich uczucie sprawiło, że pragną uciec od tego świata, bo szukają spokoju i trochę samotności. Chcą pozostać sami ze swoim uczuciem, są szczęśliwi i niczego ani nikogo nie potrzebują. Sam Chagall, gdy w 1915 r. poślubił Bellę Rosenfeld, wyjechał z nią na wieś. Oczywiście, miał też kłopoty z jej rodzicami, którzy życzyliby sobie za zięcia młodzieńca z lepszego domu. Można więc przypuszczać, że obraz odwołuje się do osobistych przeżyć malarza.
Ale lot pary nad miastem można zinterpretować też inaczej – wcale nie musi to być ucieczka z miasta. Zacznijmy tak samo:
- Zastanówmy się teraz nad umieszczeniem pary zakochanych. Dlaczego „fruwa” ona nad miastem? Może miasto symbolizuje świat rzeczywisty, a uczucie, które łączy tę parę, sprawia, że przenoszą się oni w inny świat – nierealny, baśniowy. Chagallowi taką możliwość dawało malarstwo, tym zakochanym – uczucie. Oni nie uciekli, ale przeniosło ich tutaj uczucie, które ich łączy.
A może to wizja senna? Na obrazie tym, jak we śnie, występują różne elementy, które trzeba ze sobą skojarzyć. Łączą się tu różne światy, dzieją się rzeczy, które nie mogłyby mieć miejsca. Czy to sen artysty, Marca Chagalla? Czy to jego sen o Julii i Romeo z dwudziestego wieku?
Jakie uczucia wyrażają ich twarze?
- Wyglądają na zakochanych. Te delikatne uśmiechy na twarzach, ta poza. On lekko ją obejmuje i stapiają się jakby w całość. Miłość – czuje się ją z całego obrazu. Ta unosząca się w powietrzu para, to muszą być ludzie, których łączy coś wyjątkowego. Miłość ich uskrzydla, jest natchnieniem i sensem życia.
A może Ty widzisz w ich twarzach coś innego:
- Ich twarze wyrażają spokój – może dlatego, że dla zakochanych nic się nie liczy oprócz uczucia. Oni nie znają kłopotów i trosk. Wszystko widzą w jasnych barwach (tak jak kolorystyka obrazu). Są jakby w innym świecie (na obrazie przedstawieni są ponad miastem).
O czym świadczy ich poza?
- O tym, że łączy ich wielkie uczucie, świadczyć może miłosny uścisk. On delikatnie trzyma ją w ramionach, a ręką dotyka jej piersi. Ona łagodnie wtulona nie boi się z nim uciekać, nie opiera się, a więc darzy go podobnym uczuciem. Miłość – spaja obie postacie.
Zauważ też:
- Łatwo zauważyć skromność obu postaci i czystość związku emocjonalnego między nimi. Uścisk jest delikatny i czuły, nie ma tu uczuć na pokaz i nachalnego erotyzmu.O czym jeszcze może świadczyć poza kochanków? Może Chagall to poeta, który za pomocą pędzla pisze wiersze.
- Upojny stan nieważkości, w jakim znajduje się para kochanków na płótnie, jest właściwie tylko sposobem na wizualne przekazanie metafory. Miłość „napływa”, „nawiedza”, „unosi się” i malarz w sposób malarski to przedstawia. Może dlatego twórczość Chagalla wciąż określana jest mianem „malarstwa jako poezji”. Tutaj język mówiony identyfikuje się z językiem malarskim.
Jak usytuowane są względem siebie poszczególne elementy obrazu?
Co stanowi centrum obrazu?
- W centrum obrazu znajduje się para ludzi. Pod tą parą jest miasto. Jest ono pokolorowane dość jednolitymi barwami (żółty, brąz, zieleń) i nie rzuca się w oczy tak jak para zakochanych. Ciemne kolory ich strojów kontrastują z ciepłą i miłą atmosferą całego obrazu.
- Proporcje są zachwiane. Niby wszystko wygląda bardzo realnie, a jednak… Są tu jakby dwie płaszczyzny: miasto i przestrzeń powietrzna. Ta dolna część jest bardzo realna, ta górna jakby ze snu. Tutaj ciała latają jakby w stanie nieważkości, zażywają upojnej rozkoszy, jaką jest latanie.
Jakie kolory dominują?
- Nie ma tu wielu barw: ciepłe brązy, żółcie, zieleń i kontrastujące kolory pary: czerń i granat. Postacie dzięki temu wyraźnie oddzielają się od tła. Na dodatek pod nimi znajduje się jedyny czerwony dom – może to ten, z którego uciekli? To on znajduje się w samym centrum miasta i zapewne przykuje uwagę widzów. Dzięki niemu, nawet jeśli ktoś najpierw zwróci uwagę na miasto, szybko przeniesie wzrok na parę.
- Kolory nadają obrazowi klimat ciepła, spokoju. Baśniowa atmosfera wyraża się również poprzez miękką i płynną deformację kształtów oraz nastrój dziwności i fantastyczności. To charakterystyczne środki wyrazu dla Chagalla.
I na koniec: jaki jest nastrój obrazu?
Jasny koloryt i pogodny nastrój. Ciepła, przyjazna tonacja obrazu. Artysta wyraźnie narusza proporcje, zaciera granicę między światem realnym a fantastycznym. Oto język malarskiej metafory. Tak pokazane jest trudne do zdefiniowania uczucie miłości między mężczyzną i kobietą.
Pisząc o nastroju obrazu, warto zastanowić się nad jeszcze jednym problemem: co sprawia, że oddziałuje on w sposób niezwykły? Skąd tyle emocji na obrazie i ze strony widza?
Co sprawia, że obraz oddziałuje w sposób niezwykły? Pokazuje on emocje, które, być może, w tej chwili odczuwał sam artysta i które przewijają się przez życie chyba każdego człowieka. Malarz chciał na swoim płótnie przekazać to, co w danej chwili czuło jego serce, widz, widząc ten obraz, wraca do uczuć, które też pojawiły się w jego życiu. W ten sposób obraz staje się bliski i artyście, i widzowi.
A może Ty też już byłeś zakochany? Może czułeś coś podobnego, co na swym obrazie przedstawił Marc Chagall? Odwołaj się do swoich przeżyć – to urozmaici i wzbogaci pracę.
Czy obraz Ci się spodobał?
O czym myślisz i co czujesz, gdy na niego patrzysz?
Ważna uwaga! Podkreślaj subiektywizm interpretacji: w moim odczuciu…, moim zdaniem…, czuję, że… Wiadomo, ile osób patrzy na dzieło, tyle jego interpretacji i ocen.
Przydatne sformułowania
Wstęp
Baśniowość łączy się z realnością. Para, która wygląda dość zwyczajnie, fruwa sobie ponad miastem. To pobudza wyobraźnię odbiorcy. Zadajemy sobie pytania: dlaczego latają?, co to może oznaczać?, dlaczego właśnie oni unieśli się w tej pozie? Pytanie za pytaniem i w końcu przychodzi odpowiedź. Obraz oddziałuje na nasze uczucia i powoli, krok za krokiem, odczytujemy kolejne symbole. Każdy element tego obrazu mówi nam o tym, co czują… „zakochani nad miastem”.
Rozwinięcie
Obraz zadziwia…, odważne ujęcie…, opis techniki…, styl malarski artysty charakteryzuje się…, dominantę kompozycyjną na obrazie stanowi…, jego głównym elementem jest…, z tytułu dzieła wnioskujemy, że…, na pierwszym planie, a zarazem w centrum obrazu widnieje…, na drugim planie wznoszą się…, tło obrazu zawiera barwy…, kolorystyka obrazu jest…
Zakończenie
Podsumuj swoje rozważania. Opowiedz się za jedną z interpretacji. Określ, co według Ciebie czują ci ludzie, co malarz chciał pokazać przy ich pomocy, co Ty sam czujesz, oglądając ten obraz.
Inna propozycja zakończenia odwołuje się do faktów z życia malarza i zawiera cytat.
Świat Chagalla to świat magiczny. Wszystko jest tu możliwe, bo wyśnione. Jednocześnie jest to świat realny – realne miasteczko, realne portrety ludzi. Sam Chagall twierdził, że woli malować życie niż marzenia senne. Mawiał: „Nie nazywajcie mnie fantastą! Wręcz przeciwnie, jestem realistą. Kocham świat”. Za pomocą kolorów opowiedział przepiękną, nastrojową historię swego życia, powiedział o swoim szczęściu i namiętności do kobiety. Ale w obrazie tym każdy znajdzie coś dla siebie, bo Chagall namalował uczucie, które jest bliskie wielu ludziom. Miłość uskrzydla, przenosi w inny, lepszy świat i tę niezwykłą moc uczucia oddał w swym obrazie artysta.