Życie to nie teatr. Rozważ tezę i zaprezentuj swój sąd na jej temat, odwołując się do wybranych tekstów literackich.
Komentarz:
Temat dość wieloznaczny, odnoszący się do filozoficzno-poetyckiego motywu teatrum mundi. Jeżeli zrozumiemy go dosłownie, może być pewien problem z doborem tekstów. Jeżeli nazbyt luźno – możemy zostać oskarżeni o rozminięcie się z tematem, co grozi nawet oceną niedostateczną. We wstępie więc musimy dość jasno ustosunkować się do tematu, wyjaśnić, jak zamierzamy go rozwijać i umotywować dlaczego. Inaczej zresztą sami możemy nieźle się zapętlić i stracić rozeznanie, o co właściwie nam chodziło…
Strategie realizacji tematu:
Możliwość I:
Skupiamy się na bohaterach, którzy cokolwiek przesadzili z kreowaniem samych siebie i wyprawami w świat idei czy fantazji. Ich ucieczka od rzeczywistości z reguły kończy się marnie. Na początek – Emma Bovary i jej marzenie o życiu jak z romansu. Towarzyszą jej Mąż z Nie-Boskiej… i Raskolnikow (do niego odnosi się wszak raczej twierdzenie „życie to nie traktat filozoficzny”.) Oni z kolei dość totalnie tracą kontakt z rzeczywistością w pogoni za ideą – w przypadku tego pierwszego pozornie niewinną, w przypadku drugiego zbrodniczą. Ale to jeszcze nie koniec tego szeregu. Można cofnąć się do postaci Hamleta, można też przywołać romantycznych buntowników-indywidualistów – Konrada-Gustawa i Kordiana.
Możliwość II:
Niełatwa, ale godna uwagi. Opiera się w całości na sprytnym manewrze intelektualnym we wstępie pracy. Musimy mianowicie odnieść zawarty w temacie „teatr” do całości literatury i sztuki. Jednym słowem – prawdziwe życie to nie literatura, z książek się go nie nauczymy. W ten sposób nasza skromna praca maturalna może stać się całkiem interesującym esejem „wymierzonym” w literaturę. Dobór tekstów uzasadniamy wtedy wyłącznie od ich siły oddziaływania jako „dowodów” na „niedorzeczność” literatury. Uwaga, by rzecz się udała, koniecznie trzeba co jakiś czas (także już we wstępie, ale też w zakończeniu), „puścić oko” do egzaminatora, przekonać go, że zasadniczym chwytem jest tu zamierzona przesada…
Temat dotyczy motywów:
• człowiek
• życie ludzkie
• świat
• teatrum mundi
• rzeczywistość
Nie zapomnij o tekstach:
• Mit o Narcyzie
• William Szekspir Hamlet
• Adam Mickiewicz Dziady
• Juliusz Słowacki Kordian
• Zygmunt Krasiński Nie-Boska komedia
• Fiodor Dostojewski Zbrodnia i kara
• Gustaw Flaubert Pani Bovary