Na podstawie wybranych przez siebie utworów określ tematykę poezji romantyzmu krajowego.

• Maraton Kornela Ujejskiego to wiersz zawierający portret rozgoryczonego poety Tyrteusza, który nie może tworzyć poezji „dźwięcznej, słodkiej dla ucha”, lecz musi wyrażać cierpienie narodu, podburzać do walki, wzniecać nienawiść do wroga i pielęgnować pamięć bohaterów. Symbole poezji aktualnej, odpowiadającej czasom to: brzęk łańcucha, zbroja, szyderstwo, nienawiść i groby. Wiersz jest apostrofą – Kornel Ujejski kieruje go do grona odbiorców, którzy chcieliby słyszeć poezję inną: łagodną i dźwięczną. Poeta najwyraźniej pogardza podobną postawą, nazywa takie gremium „karłami”, buntuje się przeciw ich zarzutom.
  W ten sposób Ujejski dokonuje obrachunku z postawami dominującymi w ówczesnym polskim społeczeństwie (to bezlitosna krytyka wewnętrznego skarlenia i lojalności wobec zaborców!) i wzywa naród do walki („[…] rdzę na puklerzu/ Można zmyć tylko krwi własnej strumieniem”). Swoją poezję zwie „cierpkim ziarnem”, lecz wierzy głęboko, że jest to ziarno, które da obfity plon, zasiane w duszach ludzi wzejdzie jak „rozłożysty dąb”.

• Inny wiersz, który mocno porusza odbiorcę, to Szubienica Zawiszy Gustawa Ehrenberga. Utwór poświęcony jest jednemu ze spiskowców, męczenników polskich – Arturowi Zawiszy, który brał udział w powstaniu listopadowym, działał w Towarzystwie Demokratycznym Polskim (emigracja). Gdy w 1833 r. powrócił do ojczyzny, zorganizował tu oddział partyzantki, lecz po starciu koło Krośniewic dostał się do niewoli i został powieszony. Wiersz Ehrenberga ma oryginalną kompozycję: drugi i czwarty wers każdej zwrotki to powtarzalny refren, który brzmi jak refren z piosenki ludowej, a zarazem jak hasło i odzew partyzancki lub tajnego spisku.
  Treść to opowieść o tym, jak Moskale wieszali młodzieńca w myśl hasła: „niech ginie buntownik!”. Patriota (w domyśle Zawisza) prezentuje bohaterską postawę pogardy dla swych oprawców, a przed śmiercią powtarza jeszcze raz refren: „Konopie na polu bujają szeroko”. Odpowiada mu „głos nieznany”, co możemy rozumieć jako obietnicę pamięci i dalszej walki. Ostatnie słowa bohatera to hasło i nakaz, lecz także, być może, ostatni hołd złożony pięknu tego świata, naturze i życiu. Zaborcy mogą straszyć sznurem i szubienicą, ale równie dobrze sami mogą zawisnąć… To zapowiedź, że Polacy nigdy się nie poddadzą. „Głos jakiś nieznany” symbolizuje tych wszystkich, którzy pozostają wierni idei walki, którzy pomszczą śmierć Zawiszy.

• Szlachta w roku 1831 (Gdy naród do boju) Gustawa Ehrenberga to wspomnienie niedawnego powstania listopadowego, w którym walczył lud, a panowie „radzili” i „palili cygara”. To kontrastowe zestawienie pokazuje z jednej strony bezużyteczność szlachty, z drugiej prawdziwą wartość ludu. Po ironicznym „O cześć wam, hrabiowie, magnaty!” pojawia się wyraźne ostrzeżenie: niedługo „magnatom lud ucztę zgotuje”. To zapowiedź rewolucji, w czasie której lud „miecze i stryczki zaprosi do grania”.

• Na uwagę zasługuje jeszcze utwór Ryszarda Berwińskiego pt. Marsz w przyszłość (Krok podwójny). To wiersz pełen ekspresji, oparty na kontrastowym zestawieniu dwóch rzeczywistości: tego, co jest w tej chwili w ojczyźnie, i tego, co być powinno, o czym marzą jej synowie, tego, co, być może, przyniesie przyszłość. Co jest tu i teraz? Niewola: łzy, skargi, obręcz na karku, nędza i bosy lud, stosy białych kości tych, którzy zginęli. Co jest tam – w ziemi obiecanej, wolnej ojczyźnie przyszłości? Chleb, sól, zboże – czyli kraj dobrobytu i szczęścia. Kontrast obu tych rzeczywistości prowadzi do wniosku, że tylko rewolucja może zmienić świat.
  Zaskakuje zakończenie utworu. Oto poeta nawołuje, by modlić się „do obucha”, nie do Boga, gdyż ten nieczuły jest na cierpienie człowieka, nawołuje do walki, działania, wyruszenia do wolnej ojczyzny („A aniołów ani mieczy/ Bóg nie zsyła ku odsieczy,/ Choć prosim dzień, noc!”).
  W utworze pojawiają się ważne motywy romantyczne: bunt przeciw Bogu (Dziady – Wielka Improwizacja) i wizja Polski jako narodu wybranego (mesjanizm narodowy) tu zaznaczone przez liczne nawiązania do Biblii: np. straszne teraz i idealne jutro dzieli „czerwone morze krwi” – czyli walka, ale także Morze Czerwone, które przemierzyli Izraelici w wędrówce do Ziemi Obiecanej; moc faraonów uciska lud (to także motyw biblijny z dziejów Izraela).
  W zakończeniu każdej z trzech zwrotek wiersza wyeksponowane zostaje słowo „krwi” – Słowacki ten układ strofy nazwał genialnym.

• Stary ułan pod Brodnicą Wincentego Pola to utwór, w którym w konwencji ludowej pieśni opowiada poeta o tragedii żołnierza, który „raz trzeci/ oszczerbioną broń składa!”. Właśnie pod Brodnicą oddziały polskie przekroczyły granicę po upadku powstania listopadowego (pojawiają się wyrzuty: „A cóż na to Bóg powie,/ Żeście Polskę rzucili?”). Starego ułana czeka teraz tułaczka i grób gdzieś na obczyźnie.