Prawdziwa sztuka jest zawsze współczesna. Słowa Fiodora Dostojewskiego uczyń mottem rozważań o ponadczasowej wartości wybranych dzieł literackich.

Inne sformułowania tematu:

  • „Wielkich dzieł nie niszczy czas. Jakie kryteria zastosujesz, mierząc wartości utworu literackiego?”
  • „Prawdziwa sztuka jest zawsze współczesna” (F. Dostojewski) – uzasadnij słuszność tych słów w oparciu o znajomość kilku utworów z minionych epok, które uznajesz za arcydzieła.

Uwagi:

  • „sztuka” to trochę więcej niż literatura. Oczywiście poezja i proza to nasz pierwszy materiał dowodowy, ale przecież przydałoby się sięgnąć także po inne gałęzie sztuki. Może malarstwo? Może rzeŸba? Może muzyka? Na pewno warto wyjrzeć poza literackie ramy.
  • uniwersalizm jako wyróżnik dzieła, wybierając utwory trzeba uwzględnić ich ponadczasowość, przystosowalność do każdej epoki, czytelność na każdym terytorium, dla różnych narodowości, w różnych momentach historycznych. Autor mógł tego nie przewidzieć – my możemy znaleźć własne prawdy w jego dziele. To właśnie będzie świadczyć o jego wartości. Kanon twórców „uniwersalnych” jest obszerny. Oczywiście, na miejscu będzie tu: Szekspir, Balzac, Dostojewski, Bułhakow, Tołstoj, Prus, Herling-Grudziński, Szczypiorski, Czechow, Camus, Golding, Kafka, Joyce, Eco… Lektury wybierzecie sami, wedle własnych upodobań, ale musicie wyeksponować ich uniwersalizm – co było aktualne dwieście, sto lat temu, co będzie w tym roku. Tajemnica tej ponadczasowości często tkwi w tym, że dzieło mówi o głębokich ludzkich namiętnościach, pragnieniach, lękach. Po prostu: pewne rzeczy nie zmieniają się w nas od wieków! Powstaje więc nowy problem – „natura ludzka”.