Przykłady:
- Judasz
- Makbet
- Balladyna
- Vautrin
- Raskolnikow
Sformułowania tematów:
- Błądzenie jest rzeczą ludzką. Czy wiara i kara wpisane w doświadczenie bohaterów literackich mogą być dla czytelników przestrogą, pouczeniem…? Rozważ problem. Odwołaj się do tekstów należących do różnych rodzajów literackich.
- Jak tworzą się zbrodniarze? Literatura źródłem informacji o wpływie różnych czynników na degradację jednostki.
Kim są zbrodniarze?
To czarne charaktery literatury, ale ich konstrukcja jest bardziej skomplikowana niż w przypadku pospolitych kryminalistów. Są źli, mają na sumieniu zbrodnie. Rzadko mogą z tym żyć – literatura karze ich jeszcze gorzej niż karierowiczów (czasem to te same osoby). Pisarze (często też autorzy tematów) pytają o źródła zła, przyczyny zbrodni, analizują jej przebieg, obserwują psychikę przestępcy. Literatura potępia złe czyny i przestrzega przed nimi. Ale też pyta o możliwości nawrócenia, czasem pokazuje pewne dylematy w ocenie, jak np. w przypadku Vautrina (bohatera Komedii ludzkiej Balzaca), szefa paryskiego podziemia przestępczego. To on staje się chwilami sędzią przyzwoitego na pozór społeczeństwa.
Wskazówki przydatne podczas pisania:
- Należy ściśle trzymać się tematu. Jeśli trzeba analizować źródła zła – badamy przyczyny zbrodni, jeśli wykazać przestrogę i pouczenie – zwracamy uwagę na jej konsekwencje.
- Przy omawianiu kolejnych postaci pytamy: co złego uczyniły, dlaczego, do czego to doprowadziło?
- Trudno tu o oryginalność w ocenach – wszyscy potępiają zło i zbrodnicze postacie. Jak brać w obronę królobójcę czy siostrobójczynię. Zatem postawa autora pracy jest jasna.
