„A co życie może być warte… jeśli honor stracony” (Joseph Conrad) – literackie portrety bohaterów, dla których honor był wartością najwyższą.

Komentarz:
Temat ściśle ukierunkowany – nie pozostawia większej możliwości manewru. Wiemy dokładnie, o czym mamy pisać, wiemy też, że swój wywód musimy podporządkować konkretnym przykładom bohaterów literackich. Dlatego też nie namnożymy tu zbytnio możliwości interpretacji tematu. Honor to honor, a bohater to bohater. Możemy co najwyżej zastanowić się nad formą pracy.

Przywołaj pojęcia:

Etos rycerski: zakorzeniony w kulturze feudalnej zespół zasad i wartości organizujący światopogląd, obyczajowość i codzienne życie średniowiecznego rycerza. Honor, obok pobożności i lojalności względem władcy, stanowił jeden z jego najistotniejszych elementów składowych.

Strategie realizacji tematu:

  • Możliwość I:
    Dokonujemy chronologicznego przeglądu kolejnych literackich ludzi honoru. Jest ich niemało. Zaczynamy od Achillesa, lecimy poprzez Rolanda i Tristana, wspominamy o groteskowej postaci Don Kichota. Smucimy się nad ponurym losem Konrada Wallenroda, a szukając romantycznych tęsknot za wojennym honorem, odnajdujemy Bema pamięci żałobny rapsod Norwida. Potem warto się zatrzymać przy powieści historycznej – zwłaszcza Sienkiewiczowskich Krzyżakach i Trylogii. Wreszcie – współczesna literatura przygodowa i fantasy (Tolkien, Sapkowski) i kino akcji.
  • Możliwość II:
    Konstrukcję pracy opieramy na rozróżnieniu najważniejszych historyczno-kulturowych definicji i rozumień honoru. Czym innym jest oparty na sile i skuteczności honor antycznego wojownika (Achilles, Odys), czym innym średniowieczny etos rycerski, czym innym wreszcie staropolskie zawadiactwo bohaterów Trylogii. A wiek XX? Obrona godności ludzkiej w obliczu totalitaryzmu – temat Innego świata Gustawa Herlinga-Grudzińskiego, czy też Przesłania Pana Cogito i Potęgi smaku Zbigniewa Herberta.

Nie zapomnij o tekstach:

• Biblia – historia Dawida i Gol­ia­ta, legenda o Samsonie
• Homer Iliada, Odyseja
• Pieśń o Rolandzie
• Dzieje Tristana i Izoldy
• Polskie kroniki średniowieczne
• Miguel Cervantes Don Kichot
• Wacław Potocki Transakcja wojny chocimskiej
• Adam Mickiewicz Grażyna, Konrad Wallenrod
• Henryk Sienkiewicz Krzyżacy, Ogniem i mieczem, Potop, Pan Wołodyjowski
• Joseph Conrad Lord Jim
• Gustaw Herling-Grudziński Inny świat
• Zbigniew Herbert Potęga smaku, Przesłanie Pana Cogito

Dotyczy motywów:

  • Rycerz
  • Moralność
  • Dobro
  • Zbrodnia