Ukaż kulturę starożytnej Grecji i Rzymu oraz „Biblię” jako źródło inspiracji twórców następnych epok.
Zacznij:
Starożytność to prawdziwa kopalnia literackich i kulturowych motywów dla wszystkich pokoleń twórców aż po dziś dzień. Co ważne – wiele z nich występuje jednocześnie zarówno w Biblii, jak i w kulturze antycznej – warto skupić się właśnie na takich.
Rozwiń:
Przedstaw kilka starożytnych toposów, wyjątkowo istotnych w historii kultury:
- prometeizm – postać Prometeusza, kojarzonego zresztą często z Jezusem Chrystusem, inspirowała twórców romantyzmu (Dziady, Kordian) i współczesności (Zdążyć przed Panem Bogiem);
- wina niezawiniona – jeden z „ulubionych” tematów literatury wszystkich epok (patrz pyt 4.);
- wędrówka – podróż Odyseusza czy exodus Izraelitów z Egiptu do Ziemi Obiecanej to archetypiczne niemal obrazy wędrówki, przywoływane nawet w tytułach późniejszych dzieł (np. Ulisses Joyce’a).
Zakończ:
Możesz przywołać też inne dziedziny sztuki – malarstwo: choćby Zuzanna w kąpieli Van Dycka, rzeźbę – np. Dawid Michała Anioła, film – Pasja Mela Gibsona.
Najważniejsze teksty:
- Mit Syzyfa,
- Jan Kochanowski – Treny,
- Adam Mickiewicz – Dziady,
- Juliusz Słowacki – Kordian,
- James Joyce – Ulisses,
- Stanley Kubrick – 2001: Odyseja kosmiczna (film),
- Albert Camus – Dżuma.
Ważne pojęcia:
- Topos – to odwieczny temat literatury, występujący w różnych realizacjach i odmianach w kolejnych epokach literackich.
- Prometeizm – postawa oparta na idei poświęcenia jednostki dla dobra ogółu.