AKADEMIA MATURALNA
TESTUJ SIĘ – zestaw ćwiczeń do testu
Zadanie 13
Erich Fromm, O sztuce miłości (fragmenty)
Pragnienie zjednoczenia się z drugim człowiekiem jest najpotężniejszym dążeniem ludzi. Jest ono najbardziej podstawową namiętnością, jest siłą cementującą cały rodzaj ludzki, klan, rodzinę, społeczeństwo. Klęska na tym polu oznacza obłęd lub zagładę – zagładę samego siebie lub zagładę innych. Bez miłości ludzkość nie mogłaby istnieć ani jednego dnia. A jednak jeżeli nazywamy zjednoczenie się ludzi “miłością”, natychmiast znajdujemy się w poważnym kłopocie. Zjednoczenie można osiągnąć różnymi drogami – to, co różne, nie jest ani trochę mniej ważne od tego, co jest wspólne dla różnych form miłości. Czy wszystkie można nazywać miłością?(…)
(…) Dojrzała miłość jest zjednoczeniem uwarunkowanym zachowaniem integralności człowieka, jego indywidualności. Miłość jest aktywną siłą w człowieku, siłą, która przebija się przez mury oddzielające człowieka od jego bliźnich, siłą jednoczącą go z innymi; dzięki miłości człowiek przezwycięża uczucie izolacji i osamotnienia, pozostając przy tym sobą, zachowując swą integralność. W miłości urzeczywistnia się paradoks, że dwie istoty stają się jedną, pozostając mimo to dwiema istotami. (…)
Miłość to działanie, a nie bierne doznawanie. Czynny charakter miłości można najogólniej określić zdaniem, że kochać to przede wszystkim dawać, a nie brać. (…)
Co daje jeden człowiek drugiemu? Daje siebie, to, co jest w nim najcenniejsze, daje swoje życie. Nie musi to oczywiście oznaczać, że poświęca swoje życie dla drugiego człowieka, lecz że daje mu to, co jest w nim żywe: daje swoją radość, swoje zainteresowanie, zrozumienie, swoją wiedzę, humor i swój smutek – wszystko, co jest w nim żywe i co się ujawnia i znajduje swój wyraz. W ten sposób, dając swoje życie, wzbogaca drugiego człowieka, wzmaga poczucie jego istnienia, wzmagając zarazem poczucie własnego istnienia. Nie daje po to, aby otrzymać; dawanie samo w sobie jest doskonałą radością. (…)
Czynny charakter miłości – poza elementem dawania – ujawnia się w tym, że zawsze występują w niej pewne podstawowe składniki wspólne dla wszystkich jej form. Są to: troska, poczucie odpowiedzialności, poszanowanie i poznanie. (…)
Miłość nie jest zasadniczo stosunkiem do jakiejś określonej osoby; jest ona postawą, pewną właściwością charakteru, która określa stosunek człowieka do świata w ogóle, a nie do jednego “obiektu” miłości. Jeżeli dany człowiek kocha tylko jedną osobę, a jest obojętny wobec reszty swoich bliźnich, jego miłość nie jest miłością, lecz symbiotycznym przywiązaniem albo egotyzmem. A jednak większość ludzi uważa, że miłość, to sprawa obiektu, a nie zdolności. Ludzie ci często sądzą, że świadczy to o sile ich miłości, jeżeli nie kochają nikogo poza “ukochaną” osobą. Jest to taki sam błąd jak ten, o którym wspominaliśmy wyżej. Ponieważ nie dostrzega się, że miłość jest działaniem, siłą ducha, dochodzi się do przekonania, że wystarczy jedynie znaleźć właściwy obiekt – a potem wszystko potoczy się już samo. Pogląd taki da się porównać do stanowiska człowieka, który chce malować, ale nie uczy się sztuki malarstwa, tylko twierdzi, że musi poczekać na odpowiedni obiekt, a potem kiedy go już znajdzie, będzie malował znakomicie. Jeżeli naprawdę kocham jakąś osobę, kocham wszystkich, kocham świat, kocham życie. Jeżeli mogę powiedzieć do kogoś: “Kocham cię”, muszę umieć temu komuś powiedzieć: “Kocham w tobie wszystkich, przez ciebie kocham świat, kocham też w tobie samego siebie”.
Zadanie 1.
Jaki jest niezbędny komponent dojrzałej miłości?
Odpowiedź:
Zachowanie indywidualności.
Komentarz:
Dzięki miłości człowiek przezwycięża poczucie osamotnienia, jednocząc się z drugim człowiekiem, ale z drugiej strony dojrzałość w miłości polega na umiejętności zachowania swej indywidualności. To nawet, zdaniem autora, pewien paradoks: dwie istoty stają się jedną, pozostając mimo to dwiema odrębnymi istotami. Na tym polega piękno i siła miłości.
Zadanie 2.
Czy w skład miłości musi, zdaniem Fromma, wchodzić poświęcenie?
Odpowiedź:
Nie. Kochając, człowiek nie poświęca się, lecz dobrowolnie daje siebie drugiemu człowiekowi.
Komentarz:
Autor nie uważa, by miłość była poświęceniem swojego życia dla drugiej osoby. Miłość jest raczej darem z życia, darem, który wzbogaca tak obdarowującego, jak obdarowywanego.
Zadanie 3.
Na czym polegają błędy, które popełniają ludzie w myśleniu o miłości?
Odpowiedź:
Ludzie często błędnie sądzą, że miłość jest stosunkiem do określonej osoby, kiedy ona jest stosunkiem do świata w ogóle. Drugi błąd to myślenie, że miłość jest sprawą obiektu, podczas gdy tak naprawdę jest ona kwestią zdolności.
Komentarz:
Odpowiedź na to pytanie znajdziesz w ostatnim akapicie. Pamiętaj jednak, żeby odpowiadać własnymi słowami, a nie przepisywać tekst autora.
Zadanie 4.
Jakim przykładem posługuje się autor w ostatnim akapicie tekstu i w jakim celu to czyni?
Odpowiedź:
Autor posługuje się przykładem człowieka, który chce malować i uzależnia swe malarskie możliwości od obiektu. Przykład ten służy zilustrowaniu tezy, że miłość jest pewną zdolnością, możliwością człowieka, którą ten może w sobie odnaleźć niezależnie od uwarunkowań zewnętrznych, bo miłość jest, jak mówi autor, działaniem, siłą ducha.
Komentarz:
To pytanie łączy się z pytaniem 3. i uzupełnia je. Dlatego, jeśli poprawnie odpowiedziałeś na poprzednie, z tym też z pewnością poszło Ci gładko.
Zadanie 5.
Kim jest autor tekstu?
Odpowiedź:
Erich Fromm jest słynnym filozofem.
Komentarz:
Erich Fromm to filozof, ale także religioznawca i kulturoznawca. Jego ważniejsze prace, to m.in.: Ucieczka od wolności, O sztuce miłości (z której pochodzi cytowany fragment) oraz Mieć czy być: duchowe podstawy nowego społeczeństwa.
Zobacz: