Co to w ogóle jest?
Mnemotechniki to rozmaite techniki twórczego, trwałego zapamiętywania. Oparte są na nietypowej i mało wykorzystywanej zdolności mózgu, jaką są skojarzenia, wyobrażenia, rymy i osobiste ważne imiona, nazwiska, sekrety, przekleństwa. Służą one pomocą ludziom, którzy się muszą czegoś nauczyć na pamięć, a potem na żądanie to odtworzyć, a więc: uczniom, studentom, politykom, aktorom, prezenterom, szkoleniowcom.
Przewaga mnemotechniki nad tradycyjnym wkuwaniem
• Nie nudzisz się.
• Daje ogromną satysfakcję.
• Uczy pomysłowości.
• Zmusza do aktywności myślowej.
• Jest pracą twórczą.
• Zapamiętujesz bardzo trwale.
• Każda technika jest napiętnowana Twoją indywidualnością – poznajesz siebie!
Nauczymy Cię krok po kroku
Stosowania mnemotechnik można nauczyć się za pomocą instrukcji. Oto ona:
Weź do ręki książkę z jakiegokolwiek przedmiotu, najlepiej ze znienawidzonego i odstręczającego.
1. Rozpoznanie terenu – wyznacz sobie dokładnie, jaki zakres chcesz opanować. Przeczytaj w miarę uważnie, o co w nim chodzi, i zrób w głowie zarys planu, ile mniej więcej jest do wkucia.
2. Selekcja – nigdy nie ucz się treści podręcznikowych na pamięć. Lepiej wybierz tylko daty, nazwiska, tytuły utworów, nazwy kości czy hormonów. Musisz wykonać twórczą pracę polegającą na wyselekcjonowaniu czystych faktów. Wypisz wszystko, co powinno na zawsze zostać w Twojej głowie.
3. Wybór techniki – teraz czas na dokonanie wyboru. Sięgnij po pierwszą technikę, jaka Ci tu pasuje. Poszukaj w głowie skojarzeń z pierwszymi literami, zrób jakiś rysunek z symboli matematycznych, zrymuj nazwę z jakimś charakterystycznym dla Ciebie słowem.
4. Zastosowanie mnemotechniki – dopracuj swoje wyobrażenia. Popracuj nad skojarzeniami tak, by od razu otwierały Ci pamięć na wybrane przez Ciebie zagadnienia.
5. Odtwarzanie na żądanie – tego, co zapamiętałeś za pomocą mnemotechnik, nie zapomina się. Ćwicz więc odtwarzanie, ilekroć się nudzisz.
6. Krok dla wtajemniczonych – jeśli „poczujesz” mnemotechniki, to zaczniesz zapamiętywać wszystko, co tylko się da. Zapomnisz o notesach, bazie danych w telefonie i innych rozleniwiaczach pamięci.
Przegląd mnemotechnik
Szczegółowo omówimy tylko dwie z nich, żeby zmobilizować Cie do samodzielnego poszukania literatury na ten temat. W końcu mnemotechniki są dla operatywnych, rzutkich ludzi.
- AKRONIM – jest to wyraz utworzony z pierwszych liter wyrazów, które musisz zapamiętać. Jeśli trafiłeś na nauczycielkę biologii, która kształciła się na UW, to na pewno pokazała Ci powszechnie znane sztuczki studentów biologii:
Akronim znaczący - (R) ADEK – bez „r” to grupa witamin rozpuszczalnych w tłuszczach.
- PESTKA – to pierwsze litery nazw hormonów wydzielanych przez gruczoły dokrewne (progesteron, estrogeny, somatotropina, testosteron, kortykosterydy, adrenalina).
W ten sposób zapamiętasz rzeki Azji, półwyspy Europy, tytuły utworów Żeromskiego, pierwiastki z czwartej grupy i nazwiska wodzów wojny trzydziestoletniej – po prostu wszystko. Nie zawsze jednak udaje się stworzyć wyraz, który coś znaczy. Ale to nic nie szkodzi.
Akronim nieznaczący
W podstawówce uczyliśmy się, jakie organy można wyróżnić w roślinie.
KWIALIŁOKO – ten wyraz nic nie znaczy, ale wpada w ucho, jest śpiewny i łatwy do odtworzenia.
Kwia – kwiat.
Li – liść.
Ło – łodyga.
Ko – korzeń.
Akronimy znaczące są łatwiejsze, ale tylko na początku. Z czasem tylko za pomocą zmiany szyku wyrazów do zapamiętania sam stworzysz lub znajdziesz swoje akronimy i, co najważniejsze, zapamiętasz je na lata.
Matryca
Jest to metoda służąca do opanowania sporego tekstu. Dzięki temu, że z każdą literą skojarzysz jakieś słowo – Twoja wypowiedź popłynie bez przeszkód, dukania i mylenia słów. Jest to metoda dla inteligentnych, oczytanych, którzy nie boją się zabawy słowem, zmianą szyku i mają bogate słownictwo. Żonglowanie wyrazami jest tu podstawą.
Zobaczmy, jak to działa
Oto minimalny fragment tekstu:
W latach pięćdziesiątych ogromna grupa polskich pisarzy stała się elementem życia politycznego i miała – razem z komunistycznymi władzami – tworzyć nowy ład. Utwory socrealistyczne – uproszczone, tendencyjne, z góry realizujące założoną tezę – nie mają dziś niemal żadnej wartości literackiej.
Oto zapis dotyczący socrealizmu. Stwórzmy z niego naszą własną wypowiedź, a matrycą niech będzie, nieco skrócone, słowo socrealizm:
S – socrealizm to zjawisko dotyczące…
O – ogromnej większości artystów, w tym przede wszystkim pisarzy…
C – charakterystyczną cechą tego nurtu było podporządkowanie się…
R – realizowanie idei socjalizmu zdominowało niezależność artystów…
E – ewidentnie widać dziś, że stworzone w tamtym okresie utwory…
W ten sposób notatka stała się naszym przekazem, który odtworzymy bez najmniejszego trudu. Wystarczy, że przed oczami, na karteczce napiszemy SOCRE – nasza wypowiedź popłynie sama. Oczywiście, że taka nauka wymaga inteligencji, odwagi, pokonania barier odtwarzania i schematyzmu. Ale ile daje satysfakcji!
