Napisz opowiadanie twórcze z opisem sytuacji, krajobrazu lub przeżyć wewnętrznych.

Czym powinno się charakteryzować każde opowiadanie?

  • Występowaniem związku przyczynowo-skutkowego. Co to oznacza? Że wydarzenia muszą się wiązać w logiczną, chronologiczną całość (czyli następować po kolei). Pomogą Ci w tym określenia oznaczające następstwo czasowe (pewnego dnia, kiedyś, niedawno, następnie, z kolei, potem).
  • Czasownikami oznaczającymi ruch, dynamikę. Przydadzą się wyrazy wprowadzające napięcie emocjonalne (nagle, nieoczekiwanie, wtem, niespodziewanie itp.).
  • Dialogi
    Do swojego opowiadania możesz wprowadzić dialogi. Ożywią one opowiadanie, podkreślą racje bohaterów, pokażą ich punkt widzenia i staną się częścią ich charakterystyki.
    Pamiętaj, żeby wypowiedź każdej osoby rozpocząć od myślnika i zapisać w nowej linii.

Opowiadanie – co to za forma?

Opowiadanie jest krótkim utworem napisanym prozą. To forma wypowiedzi, która przedstawia dynamiczny rozwój zdarzeń. Tym między innymi różni się od opisu – opis jest statyczny, opowiadanie – dynamiczne.

Ale uwaga!
Temat wyraźnie zakłada, że napisane przez Ciebie opowiadanie ma być twórcze. Co to oznacza? To znaczy, że jego temat jest całkowicie (od początku do końca) wymyślony przez Ciebie.

Co może być tematem Twojego opowiadania? Wszystko! Twój pierwszy dzień w szkole, spotkanie z jakąś ciekawą postacią, przygoda, która spotkała Cię na wakacjach. Ale temat opowiadania może być też bardziej niezwykły (np. spotkanie z ufoludkami) – wtedy będzie to opowiadanie fantastyczne.

A gdyby przyszło Ci kiedyś pisać opowiadanie odtwórcze? Będzie się ono odnosiło do jakiegoś pierwowzoru, będzie Twoją mniej lub bardziej wierną wariacją na jego temat. Czyli najprościej – temat masz zadany, jego rozwinięcie należy do Ciebie.

Konstrukcja opowiadania

To ważne! Temat opowiadania może być dowolny, jego konstrukcja – nie. Zadbaj o to, aby Twoje opowiadanie składało się z następujących części:

  • wprowadzenia, czyli wstępu – tutaj jest miejsce na wprowadzenie wydarzeń, które będą rozwijały akcję, przedstawienie bohaterów, czasu i miejsca wydarzeń,
  • rozwinięcia – przedstawienia akcji; to główna część opowiadania – w tej części jest miejsce na opisy czy wypowiedzi bohaterów,
  • zakończenia – to podsumowanie opowiadania; w zakończeniu jest miejsce na ocenienie wydarzeń, komentarz, refleksje.

Uruchom wyobraźnię!
Opowiadanie jest bardzo wdzięczną formą – wykorzystaj to. Tutaj nikt nie będzie sprawdzał Twojej wiedzy na temat lektur – tutaj liczy się wyobraźnia! Nikt nie będzie sprawdzał Twojej prawdomówności czy trzymania się faktów – zaplusujesz za to, jeśli uda Ci się zaciekawić czytelnika. Co będzie oceniał nauczyciel? Oryginalny pomysł, jego dobrą realizację, sprawność pisania i polot.

Uwaga! Opowiadanie może zostać wzbogacone (a nawet powinno) o inne formy wypowiedzi – opis sytuacji, przeżycia wewnętrznego, charakterystykę, dialog. Temat tego wypracowania wyraźnie to formułował!

Opis sytuacji jest opisem dynamicznym – informuje o zdarzeniu, które rozegrało się w określonym miejscu i czasie. Ma być dynamiczny – co oznacza, że powinny się w nim znaleźć czasowniki oznaczające ruch i następstwo czasowe. Zwiększeniu dynamiki sprzyjają także krótkie, często wykrzyknikowe, zdania.

Opis ma być też w miarę szczegółowy i dokładny – tak, żeby czytające go osoby mogły sobie wyobrazić opisywane zdarzenie.
Opis krajobrazu jest opisem statycznym – ma plastycznie i jak najdokładniej przedstawić otoczenie, aby czytający mógł ten obraz zobaczyć.

Opis przeżyć wewnętrznych to po prostu opis uczuć, doznań, emocji. Uczucia towarzyszą nam stale, ale stałe nie są – są zmienne i opisać jest je dosyć trudno.

Pamiętaj!
Opowiadanie ma jeden główny wątek – czyli opowiada o jednej tylko historii! Oczywiście, możesz wprowadzić małe dygresje (czyli wtrącenia na inny temat) – ale muszą być one epizodyczne. Pamiętaj o tym i nie zmień nagle opowiadanej historii – to będzie wyraźne odejście od obowiązującej Cię formy!

 

Przykładowe opowiadanie

Tytuł
Pamiętaj, żeby nadać tytuł swojemu opowiadaniu – musi być krótki, intrygujący, zachęcający do przeczytania Twojej pracy.

Tajemnica zapomnianego cmentarza

Wstęp
Powinien wprowadzać w klimat opowiadania, to tutaj zaczyna się jego akcja. Swoje opowiadanie możesz zacząć bardzo konwencjonalnie – Pewnego razu.., Stałam przed szkołą i patrzyłam…, a możesz też zacząć bardziej oryginalnie – cytatem, jakimś kontrastowym zestawieniem czy też rozpocząć opowiadanie w jakimś zaskakującym dla czytelnika miejscu.

Otwieram oczy – gdzie ja jestem? Dłuższą chwilę przyglądam się, aż w końcu trafia do mnie przerażająca prawda – to stary, zapomniany cmentarz. Jak się tutaj znalazłem?! Spoglądam na zegarek – 23.36. Co w środku nocy robię na cmentarzu?!
Bardzo dawno tutaj nie byłem, ostatni raz jeszcze z rodzicami, kiedy miałem kilka lat. Od tamtej pory dużo się zmieniło – widać, że rzadko ktoś tutaj zagląda. Groby porosły trawą, kamienne tablice tak zarosły mchem, że nie można na nich odczytać żadnego nazwiska. Krzaki, które okalały kiedyś grobowce, rozrosły się, całkowicie uniemożliwiając przejście.

Rozwinięcie
Opis krajobrazu – opis starego, zapomnianego cmentarza w nocy.

I te przedziwne kamienne posągi przy grobach – niezwykłe, zupełnie niepodobne do tych spotykanych na innych cmentarzach. Kogo miały przedstawiać? Raczej nie świętych – a już na pewno nie w tradycyjnych pozach. Przypominali mi raczej zwykłych ludzi – normalnie ubranych, w codziennych pozach – tylko na ich twarzach malowało się jakieś przerażenie. Dziwne, tym bardziej, że zupełnie nie pamiętałem, abym kiedykolwiek widział te posągi…
Nic dziwnego, że nikt nie odwiedza tego miejsca. Od kilkunastu lat – czyli od czasu, gdy na obrzeżach miasta wybudowano nowy cmentarz – nikogo tutaj nie pochowano. Na początku ludzie odwiedzali groby swoich bliskich, ale potem zaczęły się tajemnicze zniknięcia. Policja do dziś nie wyjaśniła tych spraw, ale fakty pozostały faktami – przez ostatnich kilka lat zaginęło osiem osób, które poszły na cmentarz na groby swoich bliskich. Wśród nich był mój kolega z klasy – Radek. Zaginął dwa lata temu – szedł na grób swoich rodziców, którzy zginęli w wypadku samochodowym i już nigdy nie wrócił…
– Huuubert, Huuubert. – Nagle drętwieję z przerażenia, bo głos, który wymawia moje imię brzmi przerażająco. Jest całkowicie nieludzki, zachrypnięty i – tak, nie mogę się mylić – dobiega z sąsiedniego grobowca!
– Huuubert, to ja Radek… Raaadeeekkk….

Opis przeżyć wewnętrznych bohatera
W naszym opowiadaniu jest to przerażenie. Jakich zwrotów mogliśmy jeszcze użyć?
Osłupiałem ze zdziwienia, miałem duszę na ramieniu, zaniemówiłem z wrażenia, serce łopotało mi jak schwytany w sidła ptak, miałem serce w gardle, ręce zwilgotniały z przejęcia, obleciał mnie blady strach, nogi miałem jak z waty itp.

Ze strachu włosy jeżą mi się na głowie. Zimny pot spływa mi po plecach. Jestem tak przerażony, że nie mogę wykonać żadnego ruchu – mam wrażenie, że stoję jak wmurowany w ziemię. Najgorsze jest to, że poznaję ten głos – tak, to Radek!
Pierwsza myśl – uciekać. Uciekać, jak najszybciej stąd zniknąć, zobaczyć jakichś ludzi, zapomnieć o tym, co tu widziałem, co usłyszałem. Stoję jednak jak wmurowany. Czuję, jak moje ciało powoli, ale bardzo systematycznie drętwieje, robi się jak z kamienia. Nie! Wcale nie robi się jak z kamienia – robi się kamieniem! Najpierw nogi – z minuty na minutę czuję, jak wrastają w ziemię – a raczej w marmurowy grobowiec. Z przerażeniem obserwuję, jak nieodwracalnie wrastam w grób, koło którego stoję. Mam wrażenie, jakbym zapadał się w gęste, kamienne bagno – nie mogę drgnąć, wykonanie nawet najmniejszego ruchu stało się niemożliwe – zupełnie jakby jakaś niewidzialna siła mnie sparaliżowała, spętała, zniewoliła.

Zakończenie
Można sztampowo – Ten dzień na długo zostanie mi w pamięci, To było niesamowite przeżycie…
A może zamkniesz opowiadanie w zaskakującym momencie? Ale uwaga – ma tylko sprawiać wrażenie niedpowiedzenia, pozostawiać czytelnika w niepewności. Ale takie urwanie musi być efektowne, a nie kończyć się w przypadkowym momencie.

Kiedy zegar na wieży pobliskiego kościoła wybija godzinę 24, jest już po wszystkim. Moje ciało, jeszcze kilkadziesiąt minut temu tak zręczne i zwinne, uwięzło w cmentarnym pomniku. Zachowałem pełnię umysłu, ale nawet na milimetr nie mogłem się ruszyć – czy ktokolwiek zresztą próbował ruszyć kiedyś ważącą setki kilogramów kamienną, grobową płytę? Tak, bo właśnie tym się stałem – starym, porośniętym mchem kamiennym nagrobkiem. I nagle coś mnie oświeciło, dotarła do mnie przerażająca prawda – już wiem, co stało się z tymi wszystkimi ludźmi, którzy ginęli na cmentarzu… I skąd się wzięły te przedziwne pomniki…

 

Wybierz temat

W głowie masz pustkę? Nie masz pomysłu na ciekawe opowiadanie? Na opowiadanie każdy temat się nadaje, ale im oryginalniejszy i bardziej nieprawdopodobny, tym ciekawsza będzie Twoja praca.
A może przemyśl takie tematy:

  • spotkanie z obcą cywilizacją
  • spotkanie po latach (np. z przyjacielem z dzieciństwa)
  • wędrówka w czasie
  • wyprawa na Safari
  • przeniesienie się w świat filmu lub książki (ale uwaga! Opowiadanie ma być twórcze, więc nie nawiązuj do fabuły filmu czy książki!)
  • jeden dzień w obcej skórze

Zobacz:

Sposób na opowiadanie

OPOWIADANIE. Napisz opowiadanie z elementami opisu pt. Mój pierwszy krok na obcej planecie

Opowiadanie z elementami groteski

Inspirując się Opowieścią wigilijną, napisz współczesne ­opowiadanie.