Periodyzacja to podział na okresy i podokresy. Epoka starożytna stanowi ogromny przedział czasu – jest to przecież ponad dziesięć wieków różnej kultury, dziejów historii i obyczajów. Należy pamiętać, że w obszarze najbliższym nam geograficznie epokę tę określiły dwie cywilizacje: najpierw świat starożytnej Grecji, potem zaś Imperium Rzymskie. Dlatego oddzielnie mówimy o literaturze greckiej i rzymskiej. Poza tym trzeba wziąć pod uwagę starożytny Wschód: Sumerów, Babilończyków, Asyryjczyków, którzy tworzyli swoje kultury. Obok antyku drugim, równoległym i równie ważnym źródłem naszej kultury jest Biblia.
Natomiast literaturę starożytną możemy dzielić na okresy wg powstawania, od IX w. p.n.e. – gdyż wówczas przyjęto w Grecji za pośrednictwem Fenicjan pismo prasemickie. Początki literatury greckiej wiążemy z imieniem i twórczością Homera. Natomiast literaturę grecką dzielimy na okresy z reguły nazywane wg gatunku, który w danym czasie panował. I tak:
- VIII w. p.n.e. – to wiek epiki
- VII – VI w. p.n.e. – to epoka liryki
- V w. p.n.e. – to wiek dramatu
- IV w. p.n.e. – wiek filozofów: Platona, Arystotelesa
- II w. p.n.e. – epoka epigramatu
Starożytny Rzym przejął dziedzictwo kulturowe Grecji w dziedzinie wierzeń, mitów a także literatury. Miał jednak i własnych wielkich twórców tej miary, co Horacy czy Wergiliusz. Można dokonać następującego podziału tej literatury:
- III/II w. p.n.e. – początek poezji
- I w. p.n.e. – epoka Wergiliusza i Horacego
- I w. n.e. – tworzą Owidiusz, Seneka, Tacyt
- II w. n.e. – pisma filozoficzne Marka Aureliusza
- III-V w. n.e. – rozwój i ekspansja kultury chrześcijańskiej
Periodyzacja antyku
Grecja
okres archaiczny VIII-VI w. p.n.e.
- VIII w. p.n.e. wiek epiki – Homer
- VII/VI w. p.n.e. wiek liryki – Safona, Anakreont, Ezop
okres klasyczny V-IV w. p.n.e. – wiek dramatu
- Ajschylos, Sofokles, Eurypides
okres hellenistyczny IV / III-I w. p.n.e.
- IV – wiek filozofów: Platon, Arystoteles
- III – sielanki Teokryta
- II – wiek epigramatu
Rzym
753 p.n.e. – założenie Rzymu
Okres Republiki do 30 r. p.n.e. – Juliusz Cezar
Okres cesarski I w. p.n.e. – złoty wiek poezji rzymskiej: Wergiliusz, Horacy, Owidiusz
33 r. n.e. – śmierć Chrystusa
I w. n.e.: Owidiusz, Seneka, Tacyt, Petroniusz
II w. n.e.: Marek Aureliusz
III – V w. n.e. ekspansja chrześcijan
Biblia
- XIX w. p.n.e. czasy Abrahama
- XIII w. p.n.e. – wyjście Żydów z Egiptu, pod wodzą Mojżesza
- VIII-VI – psalmy i pisma proroków
- V w. p.n.e. – Księga Hioba
- IV w. p.n.e. – Pieśń nad Pieśniami
- I w. n.e. – Nowy Testament
Inne kultury
- XVIII w. p.n.e. – Kodeks Hammurabiego, epos o Gilgameszu
- XIV w. p.n.e. – faraon Tutenchamon w Egipcie
- XII w. p.n.e. – upadek Troi Homerowej
- VI/V w. p.n.e. – Konfucjusz w Chinach
Zobacz: