During your matura exam you can be asked to describ a visit to a restaurant or to talk about traditional Polish or English food. Below you will find vocabulary connected with food and drink, ways of cooking, ways of eating, etc.
ways of cooking and processing food – sposoby gotowania i przetwarzania żywności
- cookery book – książka kucharska
- recipe – przepis
- ingredients – składniki
- to cook – gotować (np. obiad)
- to boil – gotować (np. wodę)
- to steam – gotować na parze
- to simmer – gotować na wolnym ogniu
- to fry – smażyć
- to bake (cake) – piec
- to roast (meat) – piec
- to grill – smażyć na ruszcie
- to stew – dusić
- to stuff – faszerować
- to smoke – wędzić
- to peel – obierać
- to slice – kroić w plastry
- to peel – obrać ze skórki
- to chop – siekać
- to mince (meat) – mielić (mięso)
- to grind/mill (nuts, coffee) – mielić (orzechy, kawę), kruszyć, ucierać
- to grate – trzeć, ucierać
- to blend – mieszać, miksować
- to mix – mieszać (składniki)
- to mash – tłuc (np. ziemniaki)
- to stir – zamieszać
- to melt – roztapiać
- to whisk – ubijać (np. jajka, śmietanę)
- to rinse – opłukać
- to add – dodawać
- to season with/ spice – przyprawiać
- sugar – cukier
- flour – mąka
- olive-oil – oliwa z oliwek
- frying pan – patelnia
- saucepan – rondel
- bowl – miska
- cooker – kuchenka
- oven – piekarnik
- microwave (oven) – kuchenka mikrofalowa
In my opinion, the easiest dish to make is spaghetti Bolognese. You don’t need too many ingredients and you’ll find a recipe in every cookery book. First, you should prepare the sauce. Chop the onions and press the garlic. Pour olive-oil into a large saucepan, add the onions, and fry them until they change colour. Now, crumble minced beef into the onions and fry it until it’s completely done. Pour in a glass of red wine, add the tomatoes and spices: a pinch of salt, pepper, oregano and basil. Now, let the whole lot simmer for half an hour. Then you should prepare the pasta. Boil a lot of water; add some olive-oil and salt. When the water is boiling, add the pasta. Check the cooking time on the pasta packet. When it’s ready rinse it under water.
If you think that it’s easy to make good scrambled eggs you are wrong. Do exactly what I tell you and you’ll see the difference. First, break eggs into a bowl; allow 2 eggs per person. Whisk the eggs with salt and pepper to taste. Melt 1 to 2 tablespoons of butter in a frying pan. When the butter stops foaming, reduce the heat to medium-low. Add the eggs to the hot pan. After a minute or 2 minutes, when the bottom and edges have begun to cook and solidify, scrape and lift the edges with a spatula and allow the uncooked part to run under the part lifted. Fold the cooked parts towards the centre. Then stir it slightly and when it’s firm but still moist, it is ready to serve.
Uwaga!
W przepisach kucharskich często pojawiają się również takie określenia, jak „dodać łyżeczkę (soli, cukru, itp.)”. Inaczej niż w języku polskim, łyżeczka czegoś” (zawartość łyżeczki) będzie miała inny odpowiednik niż łyżeczka (przybór kuchenny).
- a spoon – łyżka (przybór kuchenny)
- a tea-spoon – łyżeczka (przybór kuchenny)
ale - a spoonful – łyżka stołowa, zawartość łyżki stołowej
- a tea-spoonful – łyżeczka do herbaty, zawartość łyżeczki do herbaty
kwantyfikatory występujące przed rzeczownikami niepoliczalnymi to:
- a lot of (mnóstwo),
- lots of (mnóstwo),
- little (mało)
- a lttle (trochę),
- some (trochę),
- any (jakiekolwiek),
- no (żadne),
- much (‘dużo),
- plenty of (mnóstwo),
- a large amount of (duża ilość),
- a great deal of (sporo, dużo).
ilość danej substancji określamy przy użyciu następujących wyrażeń:
- a bottle of (wine/ milk/ water) – butelka (wina/ mleka/ wody);
- a cup of (coffee/ tea) – filiżanka (kawy/ herbaty);
- a loaf of (bread) – bochenek (chleba);
- a piece of (cake/ furniture) – kawałek (ciasta/ umeblowania);
- a pinch (of salt) – szczypta (soli)
- a slice of (bread/ cheese/ cake) – kromka chleba, plasterek sera, kawałek ciasta.
ilość określają także jednostki wagi i objętości:
- a kilo of (sugar, flour) – kilo (cukru, mąki);
- a pound of (butter) – funt (masła);
- a litre of (beer) – litr (piwa).
ways of eating
- devour – pożerać
- gulp – łykać, połykać jednym haustem
- bolt – jeść szybko
- munch – żuć, przeżuwać
- crubnch – chrupać
- peck at – dziobać, skubać
- nibble at – to eat slowly by putting into mouth small pieces of food; skubać (jedzenie)
She’s been nibbling at the pancakes she loves. Something must have happened. – Ona tylko skubie naleśniki, które uwielbia. Coś musiało się stać.
How do you like it? (Określenia opisujące potrawy)
- delicious – znakomity, pyszny
- tasty – smaczny
- savory – aromatyczny, smaczny
- flavory – aromatyczny
- to tickle the tastebuds – łechtać podniebienie
- palatable – smakowity
- apetising – apetyczny
- mouth-watering – apetyczny
- tasteless – bez smaku
- insipid – mdły, bez smaku
- bland – bez smaku
- inedible – niejadalny, nie do zjedzenia
- repulsive – wstrętny, ohydny
kitchen utensils (przybory kuchenne)
- blender – mikser
- citrus juicer – wyciskacz do cytrusów
- cutlery – sztućce
- fork – widelec
- freezer – zamrażarka
- fridge – lodówka
- frying pan – patelnia
- grater – tarka
- kitchen knife – nóż kuchenny
- kitchen scales – waga kuchenna
- kitchen sink – zlew kuchenny
- knife – nóż
- meat grinder – maszynka do mięsa
- pan – rondel; patelnia
- pot – garnek
- roasting pan – brytfanna
- saucepan – rondel
- skimmer – łyżka cedzakowa
- spoon – łyżka
Idioms connected with food:
- to be the apple of one’s eye – być czyimś oczkiem w głowie;
- to have too much on one’s plate – mieć zbyt dużo do roboty;
- to go bananas – zdenerwować się;
- to bring home the bacon – utrzymywać dom;
- not one’s cup of tea – not conforming to one’s taste; nieodpowiednie dla kogoś, nie dla kogoś
Wyrazy, które łatwo pomylić
- Słowo cook jako czasownik znaczy „gotować”, a jako rzeczownik oznacza „kucharza (niekoniecznie profesjonalistę)”, „osobę, która gotuje”, np.
My grandmother is the best cook in the world. – Moja babcia jest najlepszym kucharzem na świecie.
- Wyraz chef określa kucharza, pracownika kuchni, np.
This new chef is a master of French cuisine. – Ten nowy kucharz jest mistrzem kuchni francuskiej.
Gdy mówimy o szefie, używamy słowa boss albo nieformalnie chief.
- Rzeczownik cooker oznacza „kuchenkę”, np.
The cooker in our new flat is better than the old one. – Kuchenka w naszym nowym mieszkaniu jest lepsza niż ta stara.
- Słowo cooking oznacza „gotowanie” albo „styl gotowania” np.
I like cooking. – Lubię gotować.
- Kiedy jednak chcemy powiedzieć o „sztuce gotowania”, „gotowaniu (dziedzinie wiedzy)”, mówimy o cookery np.
I tried to learn from a cookery book, but finally I decided to study at a cookery course.
Próbowałem uczyć się z książki kucharskiej, ale w końcu zdecydowałem się zapisać na kurs gotowania.